Մշակութային հեղափոխությունն այն կլինի, որ տականքն անելիք չունենա երկրում

Մեր հյուրն է երգահան Դավիթ Ամալյանը.

– Պարոն Ամալյան, վերջերս նախագահը հանդիպեց մշակութային գործիչներին: Այդ հանդիպումը նախագահի՞ն էր պետք, թե մշակութային գործիչներին:

– Ես հիմա ցանկանում եմ հասկանալ, թե այդ հարցի պատասխա՞նն ում է պետք: Այդ հանդիպումը մեր ժողովրդին էր պետք: Որովհետև հանդիպման իմաստը նախ և առաջ այն էր, որ հանդիպող կողմերը շփվեցին բանակի հետ: Կային անգամ շատ գործիչներ, ովքեր առաջին անգամ էին լինում զորամասերում: Բանակի հետ շփման ընթացքում տեղի ունեցավ նաև հանդիպում նախագահների հետ: Կրկին առաջ քաշվեցին խնդիրներ, որոնք երկուստեք կարևոր էին:

– Իսկ մեր զինվորն այսօր հավատո՞ւմ կամ վստահո՞ւմ է մեր մտավորականին:

– Զինվորն իր արած գործին է հավատում: Եվ կարևորն այդ է: Նա թքած ունի քաղաքականության ցանկացած մեկնաբանության վրա: Նա իր երկրի սահմանն է պահում, իսկ սահմանից ներս իր ընտանիքն է, իր հայրն է, մայրն է…

Այսինքն` մեր զինվորն իր կոնկրետ անելիքը գիտի: Նրան քաղաքական հոսանքների մեջ խառնելը համարում եմ ամենաքիչը դավաճանություն:

– Դե, դուրս է գալիս, որ այդ հանդիպումն ավելի շատ մտավորականին էր հարկավոր:

– Ինչ–որ տեղ համաձայն եմ Ձեզ հետ: Սա այն դեպքն է, որ գնացել էինք ուխտատուն: Թե՛ որպես հանդիպում, թե՛ համերգի նպատակով ինչքան եղել ենք սահմանամերձ զորամասերում, ես ինձ զգացել եմ ուխտատուն գնալիս: Այդպես ավելի եմ ոգևորվել: Ճիշտ է` լավ է, որ գնում ու շփվում ես զինվորների հետ. նրանք լավ են զգում դրանից: Բայց միաժամանակ դու ես նաև ոգևորվում: Ինչպես քառօրյա պատերազմի ժամանակ էր, երբ վետերանները բարձրացան դիրքեր, տեսան, որ տղաները շատ ավելի լավ գործ են անում, քան կպատկերացնեին: Այսինքն` մեր սերունդն այս առումով լավ իմաստով առաջ է գնացել:

– Ձեզ հարց չե՞ք տալիս` մեր այս հրաշալի սերունդը, որ այսպես ինքնազոհաբար երկիրը պաշտպանեց, հողը պաշտպանեց, որտեղի՞ց է լիցքերը վերցրել, այդ ի՞նչ դաստիարակություն է ստացել, ո՞վ է նրան տվել հոգևոր այդ ուժը:

– Երբ մենք ժամանակին խմում էինք Արցախյան պատերազմում զոհված տղերքի կենացը, ասում էինք` տղերքը սերմ դարձան հողի մեջ` հետագա սերնդի համար: Փաստորեն մենք չէինք սխալվում այն ժամանակ: 25 տարի առաջ զոհված մեր նահատակների սերմերը հոգևոր առումով փոխանցվել են մեր այսօրվա սերնդին:

– Դավիթ, այսօր փոփոխություն կա՞ մեր մշակութային քաղաքականության մեջ, նկատո՞ւմ եք Դուք:

– Նախ ես կարծում եմ, որ «մշակութային» և «քաղաքականություն» բառերն իրար չեն համապատասխանում: Բայց դա կարելի է ասել զուտ մշակույթի վերադասավորումների առումով: Ավելի ճիշտ` արվեստի տարբեր ճյուղերի, մասնագիտությունների: Մշակույթն ավելի լայն հասկացություն է:

Իհարկե, չեմ ցանկանում բացասական բաներ ասել նախորդ նախարարի մասին, բայց պետք է շեշտեմ, որ ներկա նախարարը` Արմեն Ամիրյանը, բավականին համարձակ և լուրջ քայլերով է հանդես գալիս: Բավականին դրական ու արդյունավետ գործունեություն է ծավալում: Տա Աստված, որ կարողանա իրականություն դարձնել իր նպատակները:

– Իսկ շա՞տ ժամանակ է հարկավոր, որպեսզի արդյունքը երևա:

– Որևէ արդյունք երևալու համար չենք կարող կոնկրետ ժամանակահատված նշել: Մեկ էլ կարող է անցնել երկու տարի, ու հասկանանք, որ այսքան բան է փոխվել մշակութային մեր կյանքում: Կարող է ինչ–որ բան տեսնենք հենց երկու ամիս հետո:

Բայց այն, նորից անդրադառնամ հանդիպման թեմային, որ երկու նախագահները մշակույթի մարդկանց հետ միասին եղան զորամասերում, այցելեցին հայ զինվորին, արդեն մեծ խորհուրդ ուներ: Եվ դա հենց նախարարի նախաձեռնությունն էր:

Հանդիպման մասնակից բոլոր կողմերը իրար փոխանցեցին շատ էական լիցքեր և այդպիսիք նաև տարան իրենց հետ: Սա շատ լավ քայլ էր, և համարձակ քայլ էր, երբ ի վերջո ստեղծվում է համերաշխության մթնոլորտ:

Ինչպես Վազգենն էր ժամանակին զգուշացնում ներքին թշնամու համար: Մենք էլ, իհարկե, գիտենք, որ ներքին թշնամի կա: Եվ ավելի վտանգավոր է ներքին այդ թշնամին: Բայց ներքին թշնամիներն իրար համար ընդդիմության և դիմության շարքերը չեն: Դրանք մարդկային այն տեսակներն են, որ ամեն տեղ են լինում և ամեն ժամանակ են լինում: Երբ շարժումը սկսվեց, ես 14 տարեկան էի: Այնպես որ արդեն երեք իշխանություն եմ «փոխել» որպես քաղաքացի: Եվ տեսել եմ, որ երեք իշխանությունների ժամանակ էլ տականքը եղել է և՛ ներքևում, և՛ միջին դասում, և՛ իշխանության վերին էշելոններում:

Ա՛յ, մշակութային հեղափոխությունն այն կլինի, որ այդ տեսակը` տականքը, հասկանա, որ ինքն այս երկրում անելիք չունի:

Գոհար Սարդարյան