Սառը պատերա՞զմ, թե Պուտինը կընդունի Թրամփի առաջարկը

Ցավալի է, բայց փորձագիտական շրջանակներն անգամ Ռուսաստանի նկատմամբ Թրամփի լոյալությունը հաշվի չառնելով, դարձյալ սկսել են հնարավոր սառը պատերազմի մասին խոսել: Ընդ որում, միաբերան պնդում են, թե ներկայում շատ ավելի վատ վիճակ է հաստատված աշխարհում, քան բուն սառը պատերազմի տարիներին, երբ ԱՄՆ–ի ու ԽՍՀՄ–ի միջև սկսված բանակցությունների արդյունքում ռազմավարական սպառազինությունների սահմանափակման վերաբերյալ երկու պայմանագրեր կնքվեցին նախ՝ 1972–ին, ապա՝ 79–ին: Փաստաթղթեր, որոնց հիմք հանդիսացան արդեն ԱՄՆ–ՌԴ բանակցությունների և հարձակողական սպառազինությունների կրճատման վերաբերյալ ստորագրված և՛ս 3 պայմանագրերի համար (1991–ին, 93–ին և 2010–ին), ինչի արդյունքում կողմերն առաջ էին շարժվելու միջուկային մարտագլխիկների քանակության անընդհատ ոչնչացման և ռազմական ծախսերի կրճատման ճանապարհով:

 

Այս պահին, սակայն, առանց փորձագիտական հուշման էլ է ակնհայտ, որ բացարձակ հակառակ պրոցեսներ են ընթանում: Օրինակ՝ չնայած վերոնշյալ պայմանագրերից մեկով նախատեսված էր, որ կողմերը պիտի միջուկային մարտագլխիկները կրճատեին՝ դրանց թիվը հասցնելով 1550–ի, պարզվում է, ՌԴ–ն իր մարտագլխիկները ավելացրել է՝ դրանք հասցնելով 1735–ի: Ավելին՝ չեղարկել է Եվրոպայում սովորական սպառազինությունների կարգավորման մասին պայմանագիրը, որով այդ երկիրը պարտավորվում էր սահմանափակել Ատլանտյան օվկիանոսից մինչև Ուրալյան լեռներ տեղակայած զինտեխնիկայի թիվը: Դրանից բացի՝ բոլորովին վերջերս չեղարկել է նաև 2000–ին ԱՄՆ–ի կնքած պլուտոնիումի օգտահանման պայմանագիրը, որով պարտավորվել էր ոչնչացնել իր մոտ ամբարված 34 տոննա զինագործական պլուտոնիումը: Ահռելի մի քանակություն, որ բավարար է 17000 միջուկային մարտագլխիկներ պատրաստելու համար:

 

Անձամբ ՌԴ նախագահ Վլ. Պուտինի պարզաբանման համաձայն՝ ՌԴ–ն այս քայլին է գնացել ոչ թե սեփական հավակնությունները բավարարելու, այլ ԱՄՆ–ի կողմից Ռուսաստանի նկատմամբ ոչ բարեկամական քայլերի և հնարավոր ռիսկերի վերագնահատման արդյունքում: Այլ խոսքով՝ եթե Վաշինգտոնն ինքը ոչ միայն չի կատարել վերոնշյալ պայմանագրերի պահանջները, այլև ակնհայտորեն թշնամական վերաբերմունք է դրսևորել ՌԴ–ի նկատմամբ՝ նման տրամադրություններ գեներացնեով ողջ աշխարհում, եթե հակառուսական պատժամիջոցներով իսկական քաղաքատնտեսական պատերազմ է սկսել այդ երկրի դեմ, հակառակ ձեռք բերված պայմանավորվածության՝ անընդհատ մեծացրել է իր ռազմական ներկայությունը ՆԱՏՕ–ի երկրներում և դրանցից դուրս՝ հայտնվելով ընդհուպ ռուսական սահմանների մոտ, Ռուսաստա՞նն ինչու պիտի միակողմանիորեն բարի կամք դրսևորի՝ չհետապնդելով սեփական շահերն ու անպաշտպան թողնելով իր քաղաքացիներին:

 

Ով է ճիշտ և ով՝ սխալ, չքննարկենք: Առայժմ միայն նկատենք, որ այս իրավիճակն ավելի է խորացնում նոր սառը պատերազմի հավանականությունը, և որ՝ սպառազինությունների մրցավազքին զուգահեռ, ավելանում են նաև հակամարտության մեջ ուղղակիորեն ներգրավվող և հատկապես՝ ՌԴ–ին սահմանակցող բալթյան երկրների և Լեհաստանի ռազմական ծախսերը:

 

Լեհաստանի մասին, ի դեպ, առանձին է պետք խոսել. անցած հանգստյան օրերին այստեղ իսկական չհայտարարված տոնակատարություն էր՝ երկիրը ողջունում էր ամերիկյան 3500 զինվորականներին, որոնք այստեղ են հայտնվել այլևս իրենց պաշտպանության կարիքը չունեցող Գերմանիայից: Ընդ որում, առաջիկայում նաև զորավարժություններ են սպասվում, ինչին, իհարկե, պաշտոնական Մոսկվան խիստ զայրույթով է նայում: Այստեղ արդեն հասցրել են կատարվածը աննախադեպ ագրեսիա որակել և խոստացել անպատասխան չթողնել այս ոչ բարեկամական ձեռնարկը: Միևնույն ժամանակ՝ ռուսները, կարծես, բոլոր կամուրջներն այրված չեն համարում և անհամբեր Թրամփի պաշտոնավարմանն են սպասում: Բայց թե որքանով ընդունելի կլինի Թրամփի առաջարկը, որ հենց երեկ արվեց՝ The Times of London և Bild պարբերականներին տված հարցազրույցում, անհայտ է:

 

«Օբաման շատ սխալ քաղաքականություն վարեց Ռուսաստանի հետ... եկեք փորձենք այդ երկրի հետ համաձայնության գալ և, պատժամիջոցների վերացմամբ, աստիճանաբար կրճատենք միջուկային զինանոցը»,– ասել է ԱՄՆ նորընտիր նախագահը:

Ռուսական կողմից դեռևս արձագանք չկա: Սպասենք–տեսնենք՝ ինչով կավարտվի այս պատմությունը:

 

Կիսվել