Հերթական Մկրտչյանը
ՎԵՐԼՈՒԾԱԿԱՆՆախագահական նստավայրում, հանրակրթության և բարձրագույն մասնագիտական կրթության ոլորտների ներկայի վիճակի, կրթության համակարգի բարեփոխումների ընթացքի, դեռևս առկա խնդիրների և հանրապետությունում որակյալ կրթության հնարավորությունը բոլորին հավասարապես հասանելի դարձնելու ուղղությամբ աշխատանքի ու նորարարական ծրագրերի մասին զեկուցումով հանդես է եկել ԿԳ նախարար Լևոն Մկրտչյանը:
Մի կողմ դնելով ճոռոմաբանորեն արտաբերված մտքերը, որոնք բնավ որևէ աղերս չունեն Հայաստանի ներկայի կրթական համակարգի հետ, գանք մի քանի աբսուրդների, որոնք առկա են այսօր այդ համակարգում, և պարոն Մկրտչյանն անգամ չորրորդ փորձից չի կարողանում կարգավորել դրանք:
Նախ, նրա այդքան հպարտության աղբյուր Արարատյան բակալավրիատը և Դիլիջանի կլաստերն ընդամենն էլիտար մշակույթի մասնիկներ են, և կապ չունեն հայաստանյան իրականության հետ: Եթե չհաշվենք փոքր խումբ սովորական հայաստանցի երեխաներին, որոնք սովորում են մեծահարուստների հովանավորությամբ, ապա մնացած երեխաները հիմնականում իշխանական էլիտայի ներկայացուցիչներ են: Ասել կուզե, այդ ծրագրերը չեն կարող դիտարկվել մեր հանրակրթական հաջողությունների շարքում:
Այլ կլիներ, եթե նույն 1400 հանրակրթական դպրոցներում լիներ որակական աճ, որն այսօր չկա: Իսկ դրա առաջնային պատասխանատուն հենց կրթության նախարարն է: Մի տեսակ այս անձնավորության բախտը չի բերում, իր նախորդների հարցում: Մկրտչյանը Երիցյանից ժառանգեց Բոլոնիայի համակարգ այն պարագայում, երբ Հայաստանում որևէ մասնագետ չկար, որը կհասկանար այդ համակարգը: Այս կիսատ–պռատությունը, ոլորտին սիրողական մոտեցումը և հրաժարվելու քաջության բացակայությունն էին, որ հայկական բուհական համակարգը բերեցին այս վիճակին: Կարճ ասած ` բուհական համակարգի չգոյությանը: Ու հետաքրքիր է, թե մարդ ինչքան կարող է սուտ հորինել նույն բանի մասին ու չհոգնել իր իսկ ստերից:
Այսօր աշխարհի հեղինակավոր բուհերի անգամ հազարյակում, հայկական բուհ չես գտնի ու սա այն դեպքում, երբ դեռևս ոչ վաղ անցյալում Հայաստանը համարվում էր ինտելեկտուալ շտեմարան: Պարոն նախարարը ճիշտ կաներ, եթե այս մասին խոսեր, այլ ոչ թե պրոցեսների, որոնց հետ ինքն ընդհանրապես որևէ աղերս չի ունեցել:
Գալով ավագ դպրոցներին, պետք է փաստենք, որ 2015 թվականին ընդունվեց մի տխմարագույն օրենք, համաձայն որի, այս տարվանից, բոլոր երեխաները պարտավոր են նաև հաճախել ավագ դպրոց: Տողերիս հեղինակը լավագույնս գիտի այդ համակարգի չկայացվածության և անկատարության մասին: Սակայն, չգիտես ինչու, ոլորտի պատասխանատուները որոշել են, որ իրենց չհաջողած փորձը պետք է փաթաթեն խեղճ աշակերտներին և հերթական անգամ բեռ դառնան ընտանիքների համար:
Ստացվում է մի վիճակ, որ սովորողը 9 տարի մաշում է հանրակրթական դպրոցում և եթե ինքնակրթությամբ չզբաղվի, ապա առանձնապես մեծ բան չի վերցնի, հիմա արդեն պարտավոր է ևս երեք տարի մսխել ավագ դպրոց կոչված կոմեդիայի թատրոնում, նորից բեռ դառնալով ընտանիքի համար, ևս չորս կամ վեց տարի մաշել հայկական ինչ–որ բուհում, որը բացի փող լափելուց այլ բանով զբաղված չէ ու արդյունքում ստանալով թղթի մի կտոր, համալրել գործազուրկների շարքը:
Սրա փոխարեն, նախարարությունը պետք է զբաղվեր ոլորտի գերակա խնդիրներով, տնտեսություն–կրթություն կապով, բուհական կրթության բարելավմամբ, կոռուպցիայի վերացմամբ, իրական մասնագետներ պատրաստելով, այլ ոչ թե կենացներ ասեր նախագահականում: Այս ամենը պնդելով հանդերձ, գիտակցում ենք, որ պարոն Մկրտչյանը հերթականն է և միգուցե, հինգերորդ փորձից, նրա մոտ ինչ–որ բաներ հաջողվի:
Վահրամ Թոքմաջյան
Past.am վերլուծաբան