Սոցհարցումներն ու քաղաքական խճանկարը
ՎԵՐԼՈՒԾԱԿԱՆGallup International Association-ի հայաստանյան ներկայացուցչությունը հետազոտություն է իրականացրել «ԱԺ ընտրություններ 2017. Քաղաքական կուսակցությունների և դաշինքների մեկնարկային ցուցանիշները» թեմայով:
Հարցին՝ եթե առաջիկա կիրակի տեղի ունենային խորհրդարանական ընտրությունները, ապա համամասնական ընտրակարգով որ կուսակցության կամ կուսակցությունների դաշինքի օգտին կքվեարկեիք՝
«Ծառուկյան»՝ 26,4 %
«ՀՀԿ»՝ 22,8 %
«Ելք»՝ 4,3 %
«ՀՅԴ»՝ 3,9 %
«Ազատ դեմոկրատներ»՝ 3,4 %
«Հայկական վերածնունդ»՝ 2,7 %
«Կոնգրես-ՀԺԿ» դաշինք՝ 2,6 %
«Օհանյան-Րաֆֆի-Օսկանյան» դաշինք՝ 1,8 %
«Կոմունիստական կուսակցություն»՝ 1%
Հարցմանը մասնակցել է 1146 քաղաքացի, որից 14,1 %-ը հրաժարվել է պատասխանել, 17 %-ը դժվարացել է պատասխանել:
Այս և ընդհանրապես, հայաստանյան տիպի երկրներում նման սոցհարցումները որպես կանոն չեն կարող լիարժեք կերպով արտահայտել բուն հասարակական տրամադրությունները մի շարք գործոնների առկայության պայմաններով, որոնցից մեկը նաև բոլոր ընտրությունների ժամանակ իշխանության կողմից վարչական լծակների կիրառումն է։ Այս առումով պետք է նշել, որ շատ քաղաքացիներ, ոչ իշխանական կողմնորոշում ունենալու պատճառով կամ հրաժարվում են պատասխանել, կամ էլ պարզապես նշում են իշխանության կուսակցության անունը։ Սակայն միաժամանակ ընդհանուր տպարվություն կարելի է կազմել հետևելով հարցման արդյուքններին։
Մասնավորապես Ծառուկյան դաշինքի և Հանրապետական կուսակցության պարագայում զգացվում է, որ թվերը բավական մոտ են իրականությանը։ Այստեղ պետք է շեշտել, որ Ծառուկյանի վերադարձը քաղաքականություն հենց նման զարգացում էլ ենթարդում էր, քանի որ նրա ընտրազանգվածը որևէ տեղ չէր կորել։ Հանրապետական կուսակցության պարագայում նշված տոկոսային թիվը բնականաբար հնարավորություն ունի աճելու, քանի որ ՀՀԿ-ն գործի է դնելու, ինչպես նախկինում հնարավոր բոլոր միջոցները՝ տարատեսակ ճնշումներից մինչև վարչական ռեսուրսի կիրառում, իսկ մյուս կուսակցությունների անցողիկ շեմը ապահովելու են ճկողմնորոշվածները։ Վերջիններս իրենց որոշումն արդեն կկայացանեն նախընտրական քարոզարշավի արդյուքների հիման վրա։
Սակայն միևնույն ժամանակ, պետք էշեշտել, որ Հայաստանյան քաղաքական իրականության մեջ կան մի շարք քաղաքական ուժեր, որոնք ունեն կայուն ընտրազանգված։ Վերջիններսի թվին են պատկանում Ծառուկյան դաշինքը, Հանրապետականը և Դաշնակցությունը, այս տեսանկյունից պետք է նշել արդեն, որ չնայած քարոզարշվի ավարտին ներկայացված հարցման թվերը փոխվելու են, սակայն ներկայացված համամասնությունը մեծ անակնկալներ չի կրելու, սա իր հերթին նշանակում է, որ Հանրապետականի հետ հիմնական մրցակցող ուժը Ծառուկյան դաշինքն է, իսկ մյուս քաղաքական ուժերը պետք է պայքարեն արդեն այսպես ասած մնացած ընտրազանգվածի համար, քանի որ եթե իրատեսորեն գնահատենք ներկա դրությունը ապա պետք է փաստենք, որ մինչ քարոզարշավի մեկնարկը արդեն իսկ պարզ էր, որ մնացյալ համեմատաբար փոքր ռեսուրսներ ունեցող քաղաքական ուժերի հիմնական պայքարը գնալու է միմյանց դեմ՝ ուղղակի կամ անուղղակի կերպով, իսկ եթե վերջիններս կարողանան այսպես ասած իրենց կողմը գրավել հանրապետականի որոշակի ընտրազանգվածի, ապա դա կարող է նրանց ապահովել անցողիկ շեմով, իսկ դաշտում մնացած երկու խոշոր ուժերից Ծառուկյան դաշինքին պատկառելի ներկայացվածություն Խորհրդարանում՝ հնաարվոր է նաև հաղթանակ։
Սակայն այս ամենի մասին արդեն մենք կարող ենք ավելի հստակ խոսել քարոզարշավի ավարտին։
Աղասի Մարգարյան