«Նախագահի ելույթը շատ ավելի բարձր էր, քան նախընտրական խաղերը»
ՀԱՐՑԱԶՐՈՒՅՑPast.am-ի հյուրն է քաղաքական տեխնոլոգ Արմեն Բադալյանը
– Պարոն Բադալյան, ինչպիսի՞ն էր առաջին նախագահ Լևոն–Տեր Պետրոսյանի հարցազրույցի ձեր տպավորությունը:
– Նա ընդամենը ներկայացրեց ղարաբաղյան հարցի վերաբերյալ եղած իրավճակը: Ոչ թե իր տեսակետը, այլ` իրավիճակը: Որովհետև շատ դեպքերում պարզապես թյուրըմբռնում է լինում, և այդ ծրագիրը վերագրում են Հայ Ազգային Կոնգրեսին: Նախագահը հստակություն մտցրեց. սա Կոնգրես–ՀԺԿ դաշինքի ծրագիրը չէ, այլ ղարաբաղյան հարցի լուծման Մինսկի խմբի համանախագահների կողմից ներկայացված ծրագիրն է:
– Իսկ ակտուա՞լ էր, սպասվա՞ծ էր, պահանջվա՞ծ էր այդ պարզաբանումը:
– Նայած ո՞ւմ կողմից դիտարկենք` պահանջվա՞ծ էր, թե` ոչ: Եթե դիտարկենք հասարակության կողմից, ապա հասարակության հիմնական մասի համար պահանջված են 10–20 հազարական դրամները, որոնք կարող են տրվել որպես ընտրակաշառք:
Բայց խնդիրն այն է, որ այս հարցի պարզաբանումը ընտրակաշառք վերցնող հասարակության համար չէր, որ ներկայացվում էր: Նախագահը ընդամենը ներկայացրեց ղարաբաղյան հարցի վերաբերյալ եղած իրավիճակը: Թե հարցին ինչպիսի՞ լուծումներ կան, ի՞նչ են անում Հայաստանի իշխանությունները և ինչի՞ են ձգտում Մինսկի խմբի համանախագահները: Որովհետև, այնուամենայնիվ, շատ փակագծեր բացվեցին:
Իսկ ինչ վերաբերում է ակտուալությանը, ապա այսօր ակտուալ է աշխատավարձերի բարձրացումը, թոշակների ավելացումը: Բայց դա չի նշանակում, թե ղարաբաղյան հարցի լուծման Մինսկի խմբի առաջարկները պետք է նույն այդ չափանիշով դիտենք:
– Բանն այն է, որ այդ պահանջը թելադրվում էր նաև մեր երկրի ճակատագրի համար մտահոգությամբ: Այս առումով իրո՞ք տեղին էր, իրո՞ք ժականակն էր, որ ներկայացվեր հարցը, նախագահն ասեր իր խոսքը և ինչ–որ տեղ զգոնության ու լրջության կոչեր քաղաքական գործիչներին, քաղաքական դաշտի մեր խաղացողներին:
– Անշուշտ: Այդ կտրվածքով, այո, ակտուալ էր նրա խոսքը: Որովհետև այսօր նաև փորձագիտական շրջանակներում են հասկանում, որ Ռուսաստանն իր դիրքերն ամրապնդում է Մերձավոր Արևելքում: Մասնավորապես Սիրիայում նա երկարատև գործունեություն է իրականացնում, նաև փորձ է անում մտնել Լիբանան: Դա նշանակում է, որ այստեղ ցանկանում է ամրապնդել իր դիրքերը: Իսկ նման պարագայում չի համաձայնվի իր թիկունքում ունենալ չլուծված խնդիր: Ուստի նրա համար առավել քան ակտուալ է դառնում ղարաբաղյան հարցի կարգավորումը:
Այնպես որ, հարցի ակտուալության կարևորությունը նրա մեջ չէր, որ հասարակությունն էր դա պահանջում, այլ որովհետև ռուսները ցանկանում են Մերձավոր Արևելքում ամրապնդել իրենց դիրքերը: Մի բան, որը ենթադրում է ղարաբաղյան հարցի շուտափույթ լուծման պարտադրանքը:
– Առաջին նախագահի այս խոսքը դիտո՞ւմ եք քաղաքական ընթացիկ գործընթացներից առավել բարձր մակարդակում: Որ այն ընդամենը քաղաքական քարոզչություն չէր իրենց դաշինքի օգտին:
– Նախ ասեմ, որ Հայաստանում քաղաքական գործընթաց չկա: Ընտրությունները քաղաքական գործընթացից վերածվել են ընդամենը ֆինանսակրիմինալ միջոցառման: Բնականաբար, այս տեսակետից ելնելով, նրա ելույթը շատ ավելի բարձր էր, քան ընդամենը նախընտրական քարոզչությունն է:
Նա չէր քարոզում, իրենց տնտեսական կամ այլ ծրագրերը չէր ներկայացնում, կամ ժողովրդահաճո խոսքեր չէր ասում, այլ ընդամենը ներկայացնում էր ղարաբաղյան խնդրի վերաբերյալ Մինսկի խմբի պահանջները և աշխարհաքաղաքական կենտրոնների հնարավոր արձագանքները հարցի լուծման պարագայում:
– Իսկ կանխատեսո՞ւմ եք նրա ընդդիմախոսների դիրքորոշումները:
– Խնդիրն այն է, որ նրան չպետք է ընդդիմախոսել: Նա հստակ ասաց, որ այն Կոնգրես–ՀԺԿ դաշինքի ծրագրային դրույթներից չէ: Հստակորեն նշեց` սա Մինսկի խմբի ընդհանուր տեսակետն է: Այնպես որ, ընդդիմախոսները պետք է ընդդիմախոսեն ոչ թե առաջին նախագահին, այլ Մինսկի խմբի երկրներին:
Իսկ որպեսզի կարողանանք նման բան անել, ապա պետք է Հայաստանն առնվազն ավելի ուժեղ լինի, քան Մինսկի խմբի երեք երկրները միասին վերցրած: Եթե այդքան հզոր ենք, կարող ենք ընդդիմախոսել, եթե` ոչ, ապա պետք է ընդունել այն, ինչ կա: