Եմենը կարող է վառոդի նոր տակառ դառնալ

Չգիտես ինչու՝ միջազգային մեդիան, ի տարբերություն Սիրիայի, շատ քիչ է անդրադառնում Եմենի իրավիճակին, որտեղ հարևանների, նաև՝ Արևմուտքի միջամտությամբ սկսված քաղաքացիական պատերազմը հազարավոր կյանքեր է խլել, ուր շուրջ 3 միլիոն եմենցի փախստական է դարձել, և որտեղ հարյուր հազարավոր երեխաներ հենց այս պահին բացառիորեն սովի են մատնված: Տպավորություն է, որ բոլորն ուզում են հնարավորինս անաղմուկ լուծել սաուդյան սատրապին գահընկեց արած Եմենի խնդիրը, և Կարմիր ծովից մինչև Պարսից ծոց ձգվող երկիրը, որ խիստ կարևոր ստրատեգիական դիրք ունի թե՛ Արաբական թերակղզում, թե՛ առհասարակ Մերձավոր Արևելքում, վերջնականապես Ծոցի բռնապետի խամաճիկն ու հերթական հակաիրանական կենտրոնը դարձնել: Ընդ որում՝ չխորշելով օգտվել նաև երկրի մասը վերահսկող «Ալ–Քաիդայի» ծառայություններից, որի դեմ, իբր, ԱՄՆ–ն Եմենում լուրջ հակաահաբեկչական պայքար է ծավալում:

 

Թվում է՝ գոնե Պենտագոնի ղեկավար, գեներալ Ջեյմս Մետիսի՝ Էր–Ռիադ այցելությունից հետո Եմենը միջազգային լրահոսի առաջին տողերում կհայտնվի, որովհետև ակնհայտ էր, որ ԱՄՆ նոր վարչակազմը նաև այս երկրի հետ կապված նոր ծրագիր ունի: Սակայն, բոլորը բավարարվեցին միայն հերթապահ տեղեկատվությամբ, թե հակաահաբեկչական պայքարի շրջանակներում ԱՄՆ–ն կշարունակի զենք մատակարարել Սաուդյան Արաբիային՝ ստվերում թողնելով այն հանգամանքը, որ Մետիսն Էր–Ռիադում քննարկել էր ոչ այնքան «Ալ–Քաիդայի» դեմ պայքարին վերաբերող հարցեր, որքան Իրանի ձեռքերը կապելու և Կարմիր ծով–Հնդկական օվկիանոս հաղորդակցային ուղուց, այսպես կոչված, իրանցի մոլլաներին հեռու պահելու խնդիրը: Ահա. ոչ մի խոսք այն մասին, որ Սաուդյան Արաբիայի ռմբակոծումների ներքո նախ և առաջ խաղաղ բնակչությունն է տուժում: Իսկ այն, որ զոհված երեխաների թվի մասին տեղեկատվությունն ու հումանիտար ճգնաժամին առնչվող տեղեկատվությունն ուղղակիորեն է վերահսկվում, կասկած չի հարուցում:

Էլ ինչ էր քննարկել Կատաղած շուն մականունով պենտագոնյան ղեկավարը Էր–Ռիադում՝ չգիտենք, բայց եթե դրանից անմիջապես հետո թագավորի սիրելի որդիներից մեկը՝ Խալեդ բին Սալմանը, ԱՄՆ–ում Սաուդյան Արաբիայի դեսպան նշանակվեց, նշանակում է՝ ինչ–որ հարցերում համաձայնություն, այնուամենայնիվ, կայացել է: Ամենայն հավանականությամբ, առաջիկայում պիտի նոր գրոհի սպասել և, ինչպես երևում է, գլխավոր թիրախը Եմենի Խոդեյդա նավահանգիստն է լինելու, որը վերահսկվում է հուսիների կողմից, և որտեղ Բանդար Աբբասից հումանիտար օգնություն հասցնող իրանական նավերը հաճախ են հանգրվանում: Ի դեպ, այս նավահանգստի հետ կապված՝ կրքերը հաճախ են թեժանում: Սաուդյան Արաբիան փորձում է սրա վերահսկման միջոցով կատարյալ շրջափակման մեջ դնել Եմենի ընդվզողներին, սակայն, Իրանն ավելի քան խելացի է վարվում՝ օգնությունը տեղ հասցնելով Կարմիր խաչի միջոցով: Անցած տարի, օրինակ, սաուդիները մի քանի անգամ փորձեցին իրանական նավերի վրա հարձակվել, սակայն, դրան հետևեց Իրանի ԶՈՒ շտաբի պետի տեղակալ, բրիգադային գեներալ Մասուդ Ջազայերի սպառնալիքը, թե՝ «Իրանական Կարմիր մահիկի օգնությունը տեղափոխող նավի վրա հարձակումը պատերազմ կառաջացնի տարածաշրջանում, և ոչ ոք չի կարող հանգցնել, կամ՝ վերահսկել այն: ԱՄՆ–ն ու Սաուդյան Արաբիան պետք է իմանան, որ իրանական զսպվածությունն էլ սահմաններ ունի»:

 

ԱՄՆ էքս–նախագահ Բարաք Օբաման այս ուղերձը հրաշալի հասկացավ: Բայց, ինչպես երևում է, սաուդիները կարողացել են հակառակում էնտուզիազմ հաղորդել Դոնալդ Թրամփին՝ եմենյան խնդիրն իրենց ուզած ձևով լուծելու համար: Միևնույն ժամանակ, չնայած արտաքին ժրաջանությանը, Թրամփը կարծես նույնպես հասկանում է, որ չի կարող Եմենի խնդիրը լուծել ի շահ միայն սաուդիների սիրելի սուննիների: Իրանի հետախուզական մարմիններին հայտնի է դարձել, որ ԱՄՆ ու Սաուդյան Արաբիան որոշել են գաղտնի բանակցություններ սկսել Եմենում և նույնիսկ նախագահի հարմար թեկնածու են գտել՝ ի դեմս շեյխ Մոհամմեդ Աբու Լոխոմի, որը «Արարություն և շինություն» կուսակցություն նախագահն է, և որի նկատմամբ նաև շիաներն են նախկինում լոյալ վերաբերմունք դրսևորել:

 

Հիմա առաջին պլան կգան բանակցությունները, թե, ինչպես մենք ենք ենթադրում, հերթական գրոհը կլինի Խոդեյդայի ուղղությամբ, առաջիկայում պարզ կդառնա: Ամեն դեպքում անցած շաբաթ ԱՄՆ սենատորների երկկուսակցական մի խումբ միաժամանակ նամակ հղեց Սպիտակ տուն և սաուդի նոր դեսպանին, որում ասվում էր, թե Խոդեյդայի դեմ ռազմական կամպանիան առանց այդ էլ եմենյան սոսկալի հումանիտար դրությունը վերջնականապես աղետալի կդարձնի: Մինչ այդ՝ ապրիլի 25–ին, Դոնորների ժնևյան համաժողովի ընթացքում նույն կոչն էր հղել նաև Ռուսաստանի ԱԳ փոխնախարար Գենադի Գատիլովը: Որքանով լսելի՝ տեսնենք:

 

Կիսվել