Քաղաքական ուժերի դասավորվածությունը նոր խորհրդարանում. «Փաստ»
ИНТЕРВЬЮ«Փաստ» օրաթերթը գրում է.
Մեր հյուրն է քաղտեխնոլոգ, վերլուծաբան Վիգեն Հակոբյանը
– Պարոն Հակոբյան, մենք ինչպիսի՞ խորհրդարան ենք ունենալու. արդեն պատգամավորները հայտնի են:
– Չեմ կարծում, որ այն էապես տարբերվելու է նախորդ խորհրդարանից: Գուցե այնտեղ մի փոքր ավելի շատ կլինեն մարդիկ, որոնք ասոցացվում են քաղաքականության հետ: Բայց որակական առումով զգալի տարբերություն չի լինի:
– Իսկ այն իր աշխատունակությամբ ինչպիսի՞ն կլինի: Օրինագծերի հիմնական բաժինը կրկի՞ն գալու է գործադիրից:
– Ամեն առումով էլ մոտավորապես նույնն է լինելու: Ընդհանրապես չեմ կարծում, թե երկրում էապես ինչ–որ բան է փոխվել, որպեսզի ակնկալիքներ ունենայինք, թե հեղափոխական փոփոխություններ կլինեն նաև օրենսդրական աշխատանքում:
Ցավոք սրտի, մեր խորհրդարանն ավելի շատ եղել է կառավարության ներկայացրած փաստաթղթերի վավերացնողի դերում: Միայն ակտիվացել է բյուջեի քննարկման ժամանակ, երբ յուրաքանչյուրը փորձել է լոբբինգի ենթարկել ինչ–որ խմբերի շահեր:
Առավել ևս` ես վստահ չեմ, որ խորհրդարանի այս կազմն ամբողջովին պահպանվելու է: Քանզի, երբ գործադիրի կազմը ևս վերջնականապես ձևավորվի, իսկ դա երկու փուլով է լինելու` մեկը 2017–ի կառավարության ներկա կազմը, որը կձևավորվի առաջիկայում և 2018–ին ձևավորվելիք կառավարությունը, որոշակի փոփոխություններ կլինեն նաև խորհրդարանում:
– Կրկի՞ն անհրաժեշտ է Սերժ Սարգսյանին ՀՅԴ–ի հետ կոալիցիան: Եվ ինչո՞ւ է անհրաժեշտ:
– Այժմ առավել քան այդ կոալիցիան նրան անհրաժեշտ է: Քանի որ նոր սահմանադրությամբ միայն կայուն մեծամասնություն ունենալը բավարար չէ, որպեսզի անցկացնես մի շարք բավականին կարևոր հարցեր: Որոշ հարցերի համար պետք են ձայների երկու երրորդը, որոշների համար` երեք քառորդը, նաև` երեք հինգերորդը:
Այսինքն` քաղաքական մեծամասնությունը, այն է` Հանրապետական կուսակցությունը, պետք է ունենա հնարավորինս վստահելի գործընկեր, որը նաև կապահովի մեխանիկական մեծամասնություն:
Դաշնակցությունը մեկ այլ կարևոր առաքելություն ևս կունենա: Այն առաջիկայում, ես կարծում եմ, որ պետք է ապահովի սփյուռքի հնարավորինս չեզոք վերաբերմունքը Հայաստանի իշխանությունների որոշումների նկատմամբ: Նկատի ունեմ այն որոշումները, որոնք կապված կլինեն մեր տարածաշրջանում տեղի ունեցող գործընթացների հետ: Դրանք կարող են լինել և՛ Ղարաբաղի շուրջ որոշակի լուծումները, և հայ–թուրքական հարաբերությունների վերաբերյալ զարգացումները:
Այնպես որ, աշխարհաքաղաքական տեսակետից ևս Դաշնակցությունն անհրաժեշտ գործընկեր է իշխող քաղաքական ուժի համար:
– Իսկ «Ծառուկյան» դաշի՞նքն ինչով անհրաժեշտ կլինի Սերժ Սարգսյանին:
– «Ծառուկյան» դաշինքը յուրահատուկ բուֆերի դեր է խաղում արդեն երկար տարիներ իշխանության և օրվա ընդդիմության, ինչպես նաև` իշխանության ու բողոքական ընտրազանգվածի միջև: Նույն այս դերը խաղալու է նաև այժմ:
Դե յուրե այն լինելու է ընդդիմություն, իսկ դե ֆակտո` այլընտրանք:
Միաժամանակ առաջիկա քաղաքական զարգացումներում «Ծառուկյան» դաշինքը կարող է Սերժ Սարգսյանի համար մանևրելու լավ հնարավորություն ընձեռել: Թե՛ քվեարկելու մեխանիզմով, թե՛ քաղաքական հարցեր բարձրացնելու մեխանիզմով:
Բացի դրանից, ես չեմ բացառում, որ ինչ–որ ֆորս մաժորային իրավիճակներում «Ծառուկյան» դաշինքը ընդդիմության դաշտից հարթ ձևով անցում կատարի և դառնա իշխանության գործընկեր: Հաշվի առնելով քաղաքական այս ուժի հետագիծը և պատմական տարբեր շրջաններում նրա դրսևորած վարքագիծը, կարող ենք նաև այս եզրակացությանը հանգել:
– Խորհրդարանում կձևավորվի նաև մեկ այլ խմբակցություն. այնտեղ է «Ելք» դաշինքը: Այն ինչպիսի՞ դերակատարություն կստանձնի Ազգային Ժողովում:
– Ես կարծում եմ նրանց հատկացվում է ընդդիմության դերակատարությունը: Եվ դա հատկացվում է առաջին հերթին հենց իրենց և իրենց ընտրողների կողմից: Ովքեր նրանց ընկալել են որպես ընդդիմություն:
Իսկ թե դա` ընդդիմություն լինելը, որքանո՞վ իրենց կհաջողվի, կապված է նաև ժամանակի հետ: Կախված կլինի այն բանից, թե այդ դաշինքը, որը երեք կուսակցությունների, այսպես ասած, կոնգլոմերատ է, որքանո՞վ խորհրդարանային անցուդարձում կպահպանի իր միասնությունը: Իսկ այդ դաշինքն առաժմ զուտ նախընտրական դաշինք է: Բայց, ցավոք սրտի, խորհրդարանական մեր պատմությունը ցույց է տվել, որ նախընտրական դաշինքները ոչ միշտ են երկար կյանք ունենում:
Իսկ եթե նրանց հաջողվի իրենց ծրագրերից մեկն իրականացնել, իսկ նրանք ասում էին, որ հետագայում կարող են դառնալ մեկ կուսակցություն, ապա կլինեն առավել կուռ ու քիչ խոցելի:
– Հիմա կարո՞ղ ենք ասել, որ այս խորհրդարանը կլինի կառավարելի, կանխատեսելի, հասկանալի խորհրդարան:
– Ես կարծում եմ, որ կլինի կառավարելի և կանխատեսելի: Բայց կրկնեմ` որակական առումով այն իր նախորդից էապես չի տարբերվի:
– Անակնկալներ չե՞ն մատուցվի:
– Անակնկալներ կարող են մատուցվել ֆորսմաժորային իրավիճակներում: Ֆորսմաժորային ասելով նկատի ունեմ և՛ արտաքին քաղաքական, և՛ իշխանության ներսում տեղի ունեցող որոշակի պրոցեսները: Այդ գործընթացներում, որպես գործիք, կարող են օգտագործվել այն քաղաքական ուժերը, որոնք նոմինալ առումով համարվում են ընդդիմադիր:
Շարունակությունը` «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում