Երևան, 29.Մարտ.2024,
00
:
00
1 $ = 0 ֏, 1 = 0 ֏, 1 = 0 ֏
ՀՐԱՏԱՊ


Հայացք հոգուց ներս կամ մեր ազգային թերարժեքության բարդույթը հաղթահարելու ճանապարհին

ՀԱՐՑԱԶՐՈՒՅՑ
Past.am-ի հյուրն է թարգմանիչ, լրագրող Հովհաննես Այվազյանը:
 
– Պարոն Այվազյան, փոքրաքանակ ազգի բարդույթը կարծես ուղեկցում է մեզ մեր ճանապարհին, խանգարում է նաև շատ–շատ բնագավառներում հաջողություններ արձանագրելու հարցում: Իրո՞ք մենք բարդույթավորվելու առիթ ունենք:
 
– Այսօր ազգովի մենք մի մեծ խնդիր ունենք` թոթափել փոքրաքանակ ազգ լինելու մեր բարդույթը` որ մենք փոքր ենք, որ մենք թույլ ենք, անկարող ենք: Եղբայր, եթե աշխարհում 250 ժողովուրդ կա, մենք առաջին 50–ի մեջ ենք: Ինչո՞ւ ենք փոքր ու թույլ: Եվ սա` ՄԱԿ–ի տվյալներով:
 
Կամ եթե 8 միլիոն, իսկ որոշ հաշվարկներով 11–12 միլիոն հայություն ունես աշխարհում, որոնք նաև ուժ են ներկայացնում, նաև օգնում են Հայաստանին, օգնում են այստեղ գտնվող իրենց հարազատներին, ապա ինչո՞ւ մենք մեզ թույլ զգանք:
 
Կամ` հաճախ ասում ենք` Հայաստանն աղքատ է հանքային հանածոներով: Բայց, ահա, բացում եմ հանրագիտարանը. ողջ Հրազդանի տակ երկաթի հանքեր են: Կամ` ինչքա՜ն մոլիբդեն ունենք: Կամ` Խորհրդային Միությունում Հայաստանը ոսկու հանքերով երկրորդ տեղն էր զբաղեցնում Ուզբեկստանից հետո: Այս դեպքում այդ ինչպե՞ս եղավ, որ թույլ եղանք, աղքատ եղանք, փոքր եղանք:
 
– Խնդիրը հայրենիք, պետություն, երկիր կառուցելու մեր շնորհքի՞ մեջ է:
 
– Մեր առաջին խնդիրը մեր թերություններն ու թուլություններն ընդունելն է: Սա՛ պետք է մեկնակետ դարձնենք ու այստեղից առաջ գնանք: Մենք պետք է գնահատենք մեր հնարավորությունները: Իսկ մենք ունենք աներևակայելի և՛ նյութական, և՛ գիտական,՛ և հոգևոր ռեսուրսներ:
 
 
Ես հիշում եմ աշխարհագրագետ Գրիգոր Ավագյանի գրքույկը: Նա ասում էր` այսօրվա Հայաստանի տարածքը լիուլի կարող է պահել 10 մլն ժողովրդի: Պարզապես այն այսօր անմշակ է:
 
Ես էլ իմ կողմից ավելացնեմ` Աշոցքի, Ամասիայի սարերում կարելի է հսկայական քանակությամբ անասուններ պահել: Թե` մանր, թե խոշոր եղջերավոր անասուններ: Եվ այդ մթերքով ապահովել հայաստանյան ողջ բնակչությանը:
 
– Վերջերս բավականին աշխատանքներ են կատարվում համայն հայության ջանքերը համախմբելու ուղղությամբ: Տարբեր մեթոդներ են առաջարկում: Ընդհուպ մինչև հանգում են ցանցային պետության գաղափարին: Դուք դա ռեալ համարո՞ւմ եք: Նաև այն օրվա՞ հարց է, պահանջվա՞ծ է այսօր:
 
– Անպայման օրախնդիր է: Եվ մեր առջև հրեաների հրաշալի օրինակը կա: Եվ նրանց պետք է ոչ թե նախանձել ու փնովել, այլ ընդօրինակել իրենց փորձը, նաև` հարգել իրենց:
Մի բան պարզ է` տարբեր ծրագրերի շուրջ հայության ջանքերի համախմբմանը ինչքանով էլ կարողանանք հասնել, մեր օգուտն է:
 
– Ի՞նչ ես կարծում` շա՞տ են սխալ` գցված ռելսերը, որոնց վրայով պետք է առաջ ընթանա մեր երկիրը:
 
– Չեմ կարծում, որ սխալ են: Այս հարցի շուրջ մի քիչ պետք է երկար մտածել պատասխանելուց առաջ:
 
– Իսկ պրոբլեմն ինչի՞ մեջ է, որ մենք վատ ենք ապրում, որ մենք դժգոհող ենք, որ թափթփված ենք, անկազմակերպ ենք, որ իրար չսիրող ու չվստահող ենք…
 
– Նախ` պատճառը պետականության բացակայությունն է: Մեր պատմական ճակատագիրն է: Հենց այս տարածքում ապրելն է, որի վրա շատ աչքեր կան: Նաև` աշխարհի ուժի կենտրոններից մեկի` այս տարածքում հայտնվելն է:
 
Սրանք կարևորագույն հանգամանքներ են այդ առումով:
 
Եվ ապա` մեր հասարակարգի բնույթը, որը չգիտես, թե ինչ է հիմա. ոչ կապիտալիզմ է, ոչ սոցիալիզմի մնացուկ է, ոչ վայրենի կապիտալիզմ է: Չգիտեմ, թե ինչ է: Եվ ձեր թվարկած վիճակները այդ «չգիտեմ ինչ» հասարակարգի հետևանքներ են նաև:
 
Հենց անցանք ու հաղթահարեցինք այս «հասարակարգը», որն իհարկե, ժամանակ կպահանջի, ջանքեր կպահանջի, կամաց–կամաց կկարողանանք մեր երկիրը կարգի բերել: Արդեն կիմանանք, թե ինչ ենք ուզում:
 
…Մի բան պատմեմ` առավոտ շուտ է, գործի ենք գալիս: Նորքի զանգվածից մեքենաները իջնում են: Գազանանոցի մոտ, ճանապարհի եզրին մի տղա է կանգնել ու մատերով լուցկու չխկոցի նշան է անում: Ծխախոտը դրել է բերանին, բայց լուցկի չունի, որ վառի:
Մեծ արագությամբ վերևից իջնող հսկա մեքենաներին նշան է անում, որ կանգնեն ու իրեն լուցկի տան: Է՜, ո՞վ կկանգնի. ամեն մեկն իր գործին շտապող, իր հարային: Մեքենադ կանգնեցնես, որ իջնես սրա ծխախոտը վառե՞ս առավոտ շուտ…
 
Մեր ժողովուրդն ինձ հիշեցնում է այս տղային: Ձեռքը մեկնում է ու աշխարհին ասում է` ինձ օգնե՛ք:
 
Այնպես որ, հենց մենք գիտակցենք մեր իրական ուժը, հասկանանք մեր իրական կարողությունները, բացահայտենք մեր իրական սխալները, և երբ անկեղծորեն ցանկանանք հաղթահարել այդ սխալները ու մեկնակետն էլ դա ընդունենք և ոչ թե հույսներս դնենք ուրիշների վրա, ապա այդ ժամանակ կլինի այն, ինչ ուզում ենք:
Տարիների ընթացքում դա կլինի, բայց կլինի՛, բայց կհասնե՛նք մեր ուզածին:
 
 
Գոհար Սարդարյան
Վրաստանի պատվիրակությունը շրջել է Հայաստանի պատմության թանգարանովՀՀ-ն սառեցրել է իր անդամակցությունը ՀԱՊԿ-ին, մինչև հասկանաք, թե այդ կազմակերպությունը կա՞, չկա՞, գործո՞ւմ է․ ԱԺ նախագահԱլիևի անվան փողոցի շենքում հրդեհ է, բնակիչներին տարհանում են (տեսանյութ) Քանի՞ մարդ է թունավորվել ՀայաստանումՄԱԿ-ի դատարանը Իսրայելին պարտավորեցրել է Գազա օգնություն հասցնելու միջոցներ ձեռնարկել Երկար ժամանակով լույս չի լինելու․ հասցեներԶելենսկին նշել է՝ ՌԴ խոշոր հարձակման ժամկետըՍարալանջից դեպի Տերյան փողոց տանող ճանապարհահատվածում օգնության հասած ավտոմեքենայում հրդեհ է բռնկվել Եկեք համախմբվենք մեր ջանքերում՝ պաշտպանելու Արցախի ժողովրդի շահերն ու իրավունքները․ Արտակ ԲեգլարյանՕդի ջերմաստիճանն աստիճանաբար կբարձրանա 8-10 աստիճանովՄԱԿ-ի գլխավոր քարտուղարը բարձր պաշտոնի է նշանակել ադրբեջանցի դիվանագետին ՀՀ իշխանությունը ամեն կերպ մոռացության է տալիս Արցախն ու Արցախի հարցը. ՀՅԴ Բյուրոյի հայտարարությունը 4 զn՞հ և թթվածնի պակա՞ս. ի՞նչ է կատարվել «Աերոֆլոտ»-ի՝ Կրասնոյարսկ մեկնող չվերթումԴասարաններում կկրճատվի աշակերտների թիվը․ ԿԳՄՍ նախարար «Պետք է մեկտեղել ջանքերը Հայաստան-Սփյուռք միասնական օրակարգ ձևավորելու հարցում». կայացավ Արման Վարդանյանի և Ամրամ Պետրոսյանի հանդիպումը Ինձ մոտ ձևավորված կարծիք կա, որ վերջնակետն Ալեքսանդրապոլի պայմանագիրն է. Նաիրի ՍարգսյանՏուգանքի 50 տոկոսը վճարելու դեպքում պարտավորությունը կհամարվի կատարված. ՆԳՆ ԱՄՆ բենզալցակայանում հզոր հրդեհ է բռնկվել (տեսանյութ)Խոշոր ավտովթար՝ Երևանում․ բախվել են «Nissan»-ն ու «Ford Transit»-ը. վարորդները հիվանդանոցում ենՎիճաբանություն և ծեծկռտուք՝ Երևանում․ կռվի մասնակիցների մեծ մասը անչափահասներ են․ կա վիրավոր 5,7 մագնիտուդով երկրաշարժ՝ ԱֆղանստանումՓաշինյանը խմբեր է գործուղում Տավուշի մարզ Բաքուն օկուպացված Ստեփանակերտի մարզամշակութային համալիրը ներկայացրել է որպես «գաղտնի ռազմական համալիր»Քաղբանտարկյալ Նարեկ Սամսոնյանի բաց նամակ-հարցումը Հայաստանում ԱՄՆ դեսպան Քրիստինա Քվինին Եվրոպական խորհրդի քաղաքական և անվտանգության հարցերով կոմիտեի անդամները կայցելեն Հայաստան «Կրոկուսի» վրա հարձակված ահաբեկիչները հոգեմետ նյութերի ազդեցության տակ են եղել Վթարային ջրանջատում Երևանի Մալաթիա Սեբաստիա վարչական շրջանում Պարզվել է 20-ամյա հղի կնոջ մահվան պատճառը. մեղադրանք է ներկայացվել բժշկական կենտրոնի երեք բժշկիԼարսը բաց է Telegram-ը գործիք է դառնում ահաբեկիչների ձեռքում. Պեսկով Փարիզը Բաքվում լրտեսական ցանց է ստեղծում․ Ադրբեջանի Պետական ​​անվտանգության ծառայություն Պեսկովը պատասխանել է Crocus-ում ահաբեկչության վերաբերյալ վարկածների մասին հարցին Ուկրաինան առաջնագծում այժմ լճացման վիճակում է և բացառապես պաշտպանվում է. Զելենսկու գրասենյակ Գազամատակարարման վթարային դադարեցում Գյումրի քաղաքում «Գոյ»-ը պատրաստ է գործունեություն ծավալել որպես անկախ թատրոն Հայաստանից թողել են «տրաֆարետը», որի տակ աշխատում է թուրքական շահերի սպասարկողը. Էդուարդ Շարմազանով Չեմ բացառում, որ այսօր հնչած հայտարարություններից հետո Արցախի պետական և քաղաքական գործիչների նկատմամբ կսկսվի հետապնդումների նոր ալիք. Սաղաթելյան Հրդեհ Խոտ գյուղում․ ի՞նչ է հայտնի Հայկ Մարությանն առաջիկայում կուսակցություն կհիմնի Գործող իշխանությունները գիտակցաբար ստանձնում են զիջողի, հանձնողի կերպարը. Մենուա ՍողոմոնյանՏաք օդային հոսանքներ են ներթափանցում Հայաստան Ինչու՞ են ՀՀ իշխանությունները փաստացի աջակցում ռազմական գործողությունների վերսկսմանը«Գագիկ Ծառուկյան» բարեգործական հիմնադրամի հովանու ներքո իրականացվել է 23-րդ «Արտավազդ» ամենամյա մրցանակաբաշխությունը . ՏոնոյանՉտրվե´լ թշնամական հերթական սադրանքին. «Հայաքվե» Crocus City Hall-ում ահաբեկչություն իրականացնողները եղել են թմրամիջոցների կամ հոգեմետ նյութերի ազդեցության տակ Երևանում երկու անձանց դանակահարած երիտասարդն է ձերբակալվել․ ի՞նչ է հայտնի Իտալիան կառուցում է լողացող հիբրիդային էլեկտրակայանՀետքա՞յլ՝ ԵՄ անդամության դիմումի հարցում «ՎԱԶ-21214»-ի 31-ամյա վարորդը մահացել է Գրիգոր Դանիելյանի որդուն հիվանդանոց են տեղափոխել