Ռուսաստանի մանրադրամները` Արևմուտքի հետ իր առևտրի մեջ. «Փաստ»
ՀԱՐՑԱԶՐՈՒՅՑ«Փաստ» օրաթերթը գրում է.
Մեր հյուրն է քաղաքական փորձագետ Ռուբեն Մեհրաբյանը
– Պարոն Մեհրաբյան, աշնանից սկսած` սեպտեմբերից մինչև ապրիլ, ինչպիսի՞ զարգացումներ կարող են լինել մեր երկրում:
– Ներքին քաղաքականության մեջ հանգիստ վիճակ չի լինի, բայց առանձնակի ակտիվություն էլ չեմ սպասում: Բոլոր դեպքերում հարցականները մնալու են: Գուցե նաև ավելանալու են նոր հարցականներ: Այս իմաստով վերլուծաբանի տեսակետից հետաքրքիր ժամանակաշրջան է սպասվում:
– Իսկ դուք նոր հարցականների ի հայտ գալն ինչի՞ հետ եք կապում:
– Ներկայի հարցականներն աշնանն իրենց լուծումը չեն ստանա: Մի բան էլ նորերը կարող են գոյանալ` արդեն կապված արտաքին քաղաքական դաշտի այլ զարգացումների հետ: Որովհետև, ըստ հայտարարությունների, հենց աշնանն է նախատեսվում Հայաստանի Հանրապետության և Եվրամիության միջև նոր համաձայնագրի ստորագրումը:
Ընդ որում, դատելով Ռուսաստանի ռեակցիայից, մենք այս հարցում առայժմ որոշակիություն չունենք: Այդ մասին ասաց նույնիսկ փոխարտգործնախարար Շավարշ Քոչարյանը: Ասաց, որ պատրաստի պատասխաններ չունի դեռևս: Այնպես որ, կապրենք` կտեսնենք:
– Իսկ ի՞նչ եք կարծում` Ռուսաստանը կրկի՞ն խոչընդոտ կհարուցի այս` համեմատաբար մեղմ համաձայնագրի ստորագրման համար:
– Այդ ամենը կապված է լինելու Ռուսաստան–Արևմուտք հարաբերությունների հետ: Նայած, թե այդ հարաբերությունների համատեքստում ինչպիսի՞ գործընթացներ կլինեն:
Նաև կախված կլինի այն բանից, թե Պուտինը ո՞ր ոտքի վրա կարթնանա` ա՞ջ, թե` ձախ:
– Կարծում եք` Եվրամիության հետ մենք բանակցում ենք ու մեր դիրքորոշումը չե՞նք համաձայնեցրել Ռուսաստանի հետ: Այդպես կլինի՞:
– Հարցն այն չէ` մենք համաձայնեցրել կամ չենք համաձայնեցրել: Ռուսաստանը գոնե այս պահին պաշտոնապես որևէ առարկություն չի ներկայացրել: Բայց մի քանի վտանգավոր ակնարկներ, համենայն դեպս, լսեցինք Լավրովից: Չնայած նա իր խոսքը հասցեագրում էր Բելառուսին, բայց դա անում էր ցուցադրաբար, որպեսզի լսեն նաև մյուս երկրները, այդ թվում, իհարկե, նաև Հայաստանը:
– Իսկ ղարաբաղյան թեման, որը կարող է և թեժանալ հենց ներկայում կամ գուցե թեժանա աշնանը, ինչպե՞ս կանդրադառնա ընդհանուր զարգացումների վրա:
– Այդ հարցը ես կրկին տեսնում եմ Ռուսաստան–Արևմուտք հարաբերությունների համատեքստի մեջ: Իսկ ինչպիսի՞ գործոններ կարևոր կլինեն: Կարևոր գործոններից մեկն Ադրբեջանի տնտեսական իրավիճակն է: Ոչ պակաս կարևոր նշանակություն կունենա նաև Ռուսաստանի Դաշնության տնտեսական իրադրությունը: Նաև` Պուտինի և Ալիևի ռեժիմների, այսպես ասած, ներքին կայունության պաշարները էական կլինեն:
Մենք տեսնում ենք, որ Ռուսաստանն ունի որոշակի լծակներ թեժացնելու մի քանի կոնֆլիկտի օջախներ: Օրինակ, մեկ–երկու օր առաջ ռուսական զորքերը Հարավային Օսիայի կողմից անցան Վրաստանի հետ շփման գիծը և ևս մի քանի հարյուր մետր առաջ տարան սահմանը: Ավելի որոշակի` զավթեցին վրացական հողերը: Այդ առթիվ Վրաստանի արտաքին գործերի նախարարությունը հանդես եկավ համապատասխան հայտարարությամբ: Մենք տեսնում ենք թեժացումներ նաև ղարաբաղյան հակամարտության գոտում:
Այս ամենը մանրադրամներ են, որոնք Ռուսաստանը պետք է օգտագործի Արևմուտքի հետ ունեցած իր առևտրի մեջ: Եվ, ընդհանրապես, հարկ է լավ հասկանանք, որ այս ապակայունացումների հետևում կանգնած է միանշանակ Ռուսաստանը:
Պարզապես մի տեղ ուղղակի ինքն է անում, իսկ մեր պարագայում` ղարաբաղյան հակամարտության մեջ, անում է Ադրբեջանի ձեռքով:
– Ղարաբաղյան հակամարտության կարգավորումն այսօր ակտո՞ւալ է ԱՄՆ–ի համար:
– Ես չեմ կարծում, որ այն ԱՄՆ–ի առաջնահերթություններից է: Ինչպես Սիրիայի հակամարտությունն է, կամ Հյուսիսային Կորեայի հարցն է: Բայց, այնուամենայնիվ, Միացյալ Նահանգները համակ ուշադրությամբ հետևում է գործընթացներին: Եվ դա` մի նպատակով, որպեսզի իրավիճակը կառավարելի մնա և դուրս չգա հունից: Քաոս չստեղծվի:
– Իսկ ի՞նչ եք կարծում` մինչև ապրիլ կարո՞ղ են արտաքին զարգացումները մեզ պարտադրել ֆորսմաժորային իրավիճակներ:
– Իհարկե, կարող են: Եվ դրա հավանականությունը ես բարձր եմ համարում: Որովհետև այսօր միջազգային հարաբերությունների համակարգում որևէ հստակություն չկա: Հին համակարգն այլևս չի աշխատում, իսկ նորը դեռ գոյություն չունի: Հետևաբար սա մի վիճակ է, որը կարող է ֆորսմաժորներ ծնել ցանկացած պահի և ցանկացած առիթով: Անգամ` առերևույթ շատ փոքր, բայց որը կարող է հանգեցնել շղթայական ռեակցիաների:
Շարունակությունը` «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում