Իրավական պետության բացակայության ապացույցները
INTERVIEW«Փաստ» օրաթերթի հյուրն է Հիմնադիր խորհրդարանի անդամ, ԱՍԱԼԱ–ի մարտիկ Ալեք Ենիգոմշյանը
– Պարոն Ենիգոմշյան, ավարտվում է 2017 թվականը: Այն ի՞նչ տարի էր ձեզ համար, հատկապես եթե դիտարկենք քաղաքական դատավարությունների առումով:
– Մեր երկրում դատական համակարգը, ինչպես նաև պետական մյուս ինստիտուտները համարյա թե կայացած չեն: Որովհետև մեր երկիրը չունի և՛ ներքին, և՛ արտաքին ինքնիշխանություն: Եվ գնալով հատկապես մեծանում է կախվածությունը Ռուսաստանից: Այսինքն՝ խորացել է մեր երկրի գաղութացումը:
Նաև երկրում չկա ներքին ինքնիշխանություն: Չկա ժողովրդավարություն, սահմանադրական կարգի ապահովում: Դատական համակարգը ևս անկախ համակարգ դառնալու իր ճանապարհին առաջընթաց չի գրանցել:
– Այսպիսի պարագայում ինչպե՞ս են ընթանում նշյալ դատավարությունները:
– Երկրում ընթանում են քաղաքական դատավարություններ: Ճիշտ է, ներկա իշխանություններն իրենց հայեցողությամբ ներկայացնում են որպես քրեական գործեր, բայց բոլորի համար էլ պարզ է, որ դրանք քաղաքական դատավարություններ են:
Եվ քանի դեռ երկրում չկա ինքնիշխանություն, թե՛ արտաքին և թե՛ ներքին առումներով, ապա այս դատավարությունների պարագայում ևս չի կարող լինել արդարադատություն: Քաղաքական հալածանքի դրսևորումներ են առավել:
Եվ մենք այդ ամենին ականատես եղանք Սասնա ծռերի, Ժիրայր Սեֆիլյանի դատավարությունները դիտարկելիս, որոնք սկսվեցին համարյա նույն ժամանակաշրջանում: Նախադատական գործընթացները ևս ընթացել էին աղաղակող անիրավություններով:
Չպետք է մոռանանք նաև Արթուր Սարգսյանի՝ Հաց բերողի կրկնակի ձերբակալությունների մասին: Երբ նրան կալանքի տակ էին պահում դատաբժշկական կեղծ փորձաքննությունների արդյունքների հիման վրա: Եվ այս ամենը հանգեցրեց Հաց բերողի մահվանը:
Նույն կերպ ընթացան նաև Անդրեաս Ղուկասյանի, Նորք–Մարաշի, ինչո՞ւ չէ, նաև Սամվել Բաբայանի դատավարությունները: Իսկ մինչև այս դատավարությունները, ապրիլին ապօրինաբար մեկ տարով կալանավորվել էր նաև Հիմնադիր խորհրդարանի անդամ Արմեն Միքայելյանը:
Եվ այս ամենն իրավական պետության բացակայության ապացույցն է:
Նաև Սասնա ծռերի դատավարության ժամանակ տեղի ունեցավ աննախադեպ մի բան, որը մինչ այդ երբևէ չէր եղել: Դատարանի շենքում ոստիկանների կողմից բիրտ ծեծի ենթարկվեցին Սասնա ծռերի անդամները:
Այս փաստը ևս ապացուցեց, որ Հայաստանում դատական իշխանություն, կամ որ նույնն է՝ անկախ դատարան գոյություն չունի: Քանզի եթե դատարանն անկախ լիներ, ոստիկանությունն իրեն թույլ չէր տա նրա տարածքում այդպիսի ոտնձգություններ անել:
Մի բան ևս՝ բոլոր այս դատավարությունների ընթացքում փաստաբանների բոլոր միջնորդությունները, չնչին բացառություններով, մերժվել են: Բավարարվել են միայն այն մի քանի միջնորդությունները, որոնց նշանակությունը չափից ավելի ձևական է եղել:
Այսպիսին է ընդհանուր պատկերը:
– Դուք ինչպե՞ս եք պատկերացնում ապագան. այս իրավիճակը մեզ ո՞ւր կհասցնի: Չմոռանանք, որ մի կողմից այսպիսի դատավարություններ են տեղի ուենում, մյուս կողմից ահաբեկչական նոր խմբավորումներ են բացահայտվում:
– Նախ՝ դժվար է ասել, թե ահաբեկչական նոր խումբ բացահայտվեց: Վիրտուալ տարածքում՝ սոցիալական ցանցում ինչ–որ օգտատերերի մասին է խոսքը, որոնք գրառումներ են արել:
Հետևաբար՝ իսկ ինչո՞ւ ԱԱԾ–ի կողմից այս մասին բարձրաձայնվեց: Մենք իրավունք ունենք կասկածելու, որ այն այլ նպատակներ հետապնդող քարոզչական միտումներ է պարունակում:
– Ի՞նչը նկատի ունեք:
– Երկու բան: Նախ՝ հիշեցնեմ, որ այդ «բացահայտումից» մեկ օր առաջ Սասնա ծռերի դատավարության ժամանակ պաշտպանները տեղեկացրին, որ խմբավորման անդամ Մխիթար Ավետիսյանի մասին քրեակատարողական հիմնարկի կողմից բացասական գնահատական էր տրվել: Որ նա իբև թե ունի փախչելու հակում: Մի բան, որն ըստ էության, անհեթեթություն է:
Փաստորեն մի կողմից ասվում է, որ այս մարդը փախչելու հակում ունի, հաջորդ օրն էլ խոսվում է ահաբեկչական այլ ծրագրերի մասին:
Անշուշտ, բավարար ապացույցներ չկան, բայց մենք իրավունք ունենք դրանց մեջ ընդհանուր կապ տեսնելու: Չենք կարող բացառել, որ ոստիկանական այս իշխանությունները դա առիթ ստեղծեին ու անեին իրենց սև գործը՝ վնասազերծեին Մխիթար Ավետիսյանին և խմբի ուրիշ անդամներին:
Երկրորդ՝ երկրում ոստիկանական մթնոլորտը շարունակ պահպանելու համար ևս հարկ էր ստեղծել շինծու պատճառներ: Դրանցից մեկն էլ «ահաբեկչական խմբի բացահայտումն» է:
Մյուս կողմից էլ փաստ է, որ հանրության մեջ այս իշխանությունների նկատմամբ ատելությունը հասել է գագաթնակետին: Մարդիկ վստահ են, որ նրանց դեմ կարող են պայքարել միայն բռնության ճանապարհով: Օրինական միջոցներ այլևս չեն մնացել:
Գոհար Սարդարյան