Էրդողանը խճճվել է, մյուսները՝ նույնպես
INTERNATIONAL NEWS«Փաստ» օրաթերթը գրում է
Այսօր արդեն ոչ մեկի համար գաղտնիք չէ, որ Թուրքիան Սիրիայում ԱՄՆ գլխավորած միջազգային կոալիցիային էր միացել ոչ միայն այն պատճառով, որ պաշտոնական Դամասկոսը համարձակվել էր տարածաշրջանում վարվող նավթագազային պայքարում հրաժարվել Անկարային վերապահված տարանցիկ ուղիներից, այլև Սիրիայի քրդերին զսպելու նպատակով:
Մյուս կողմից էլ ակնհայտ է, որ չնայած ձեռքերը ծալած չնստելուն և «Եփրատի վահան» օպերացիային՝ Էրդողանն ակնհայտորեն թերագնահատել էր վերջիններիս հնարավորությունն ու Սիրիայում քուրդ–ամերիկյան դաշնակցության աղետալի հետևանքները: Նա ամենավատ երազներում անգամ չէր կարող երևակայել, որ քրդական YPG–ն ու SDF–ն, նաև իր միջոցով թուլացած Դամասկոսին «մի կողմ հրելով», ի վիճակի կլինեն ԴԱԻՇ–ից ազատագրել ու պահել Քոբանին, Ռաքքան, հետո Եփրատ գետի երկայնքով բարձրանալ մինչև արևմուտք՝ Իրաքի հետ սահման, սեփականել Սիրիայի գլխավոր նավթահորերը և ամերիկյան օժանդակությամբ դե ֆակտո անկախ պետություն ստեղծել՝ ակնհայտ խնդիր դառնալով ոչ միայն Թուրքիայի, այլև Իրաքի և Իրանի համար:
Անկարայի զայրույթն, ուրեմն, խիստ բացատրելի է. այստեղ ոչ մի կերպ չեն կարողանում հաշտվել ամերիկյան խոստումներին հավատալու, Դամասկոսի վստահությունը կորցնելու, իսկ որ ամենակարևորն է՝ սեփական հիմարության արդյունքում ստեղծվող քրդական պետության գաղափարի հետ (տարածք, որ այս պահին արդեն առնվազն 30000 քառ. կմ տարածք է գրավում՝ Սիրիայի ուղիղ 1/3–րդ մասը կազմելով):
Մի բան, որ Անկարայի համոզմամբ՝ ոչ այնքան Սպիտակ տանը, որքան՝ Իսրայելի վարչապետ Բենիամին Նաթանյահուի (ի դեպ, օրերս Jerusalem Post պարբերականում Սիրիան նման կերպ մասնատելու և Իրանին այդ երկրի հյուսիսում զսպելու հնարավորությունը չէր հերքել նաև Զի Մազելը, որն Իսրայելի բազմափորձ դիվանագետներից է… ավելին՝ վերջինս նկատել էր, թե ինչ–որ պահի Սպիտակ տունը փորձում էր խուսափել դրանից և նույնիսկ ուշացումով գործի անցավ, որովհետև չէր կամենում վերջնականապես կորցնել Անկարային, նաև՝ հույս ուներ ռուսների հետ համաձայնության գալ Հյուսիսային Կորեայի և Ուկրաինայի հարցով, ինչն, իբր, վերջնականապես է ձախողվել…) և Մոսադի գրասենյակներում է հղացվել:
Ավելին՝ թուրքական մամուլն ակնարկում է, թե այս մասին ռուսներն իրենք էլ լավ գիտեն: Եվ, իբր, հենց այդ պատճառով էլ, չնայած պաշտոնական Դամասկոսի կոշտ տեքստերին ու ՄԱԿ–ի Անվտանգության խորհրդի քննարկմանը (ի դեպ, խիստ անատամ և առանց որևէ եզրակացություն–հայտարարության), Մոսկվան իր ուժերին տարհանեց «Ձիթենու ճյուղի տարածքից», որպեսզի մի կողմից՝ քրդերի քննադատությանը չարժանանա, մյուս կողմից՝ Դամասկոսի և Անկարայի: Գեղեցիկ չեզոքություն խաղարկելով՝ ռուսները նաև իրենց թաքցրած վրեժը լուծեցին քրդերից՝ ամերիկացիների հետ դաշնակցելու պատճառով:
Ակնհայտ է, սակայն, որ դա էլ խնդրի լուծում չէ, որովհետև, ինչպես երևում է, Սիրիայից հաղթանակած հեռանալու՝ Պուտինի երազանքն անկատար է մնում: Ցավոք, ամենայն հավանականությամբ, Սիրիայում պատերազմը դեռ երկար կտևի, և այսուհետ այն զուտ աշխարհաքաղաքական, ոչ թե հակաահաբեկչական բնույթ կկրի: Դա նշանակում է, որ Դամասկոսը դեռ մի տևական ընթացք էլ ենթակա կլինի ամենատարբեր խաղացողների քմահաճույքներին: Իսկ ամենացավալին այն է, որ Սիրիան կարող է նաև դուրս չպրծնել այս պատմությունից՝ որպես միասնական պետություն:
Գոհար Սիմոնյան