Դավոսում «ում կովը բառաչի»՝ Թրամփի «կովը պիտի լռի»
ՄԻՋԱԶԳԱՅԻՆՀունվարի 24–ին շվեյցարական Դավոսում իր աշխատանքը շարունակեց Համաշխարհային տնտեսական համաժողովը, որ թվով 48–րդն է և անց է կացվում՝ «Մասնատված աշխարհում կերտենք միացյալ ապագա» թեմատիկ կարգախոսով: Երեկ առավոտից ամեն բան այն մասին էր վկայում, որ հունվարի 24–ը, թերևս, ամենածանր օրն էր լինելու ֆորումի մասնակիցների համար, որովհետև այստեղ բոլորն էին շունչը պահած սպասում ԱՄՆ նախագահ Դոնալդ Թրամփին, իսկ փողոցներում բողոքող ցուցարարները կարողացել էին ճեղքել անվտանգության պատն ու ընդհուպ մոտենալ ֆորում–կենտրոնին:
Շվեյցարիայի կառավարությունը ստիպված է եղել ողջ երկրով մեկ ոչ միայն անվտանգության ուժեղացված միջոցառումներ ձեռք առնել, այլև բուն Դավոսը հսկող 4000 զինվորականների շարքերը համալրել առնվազն 1000 ոստիկաններով, ինչը բացատրելի է: Ի վերջո, այս տարի Դավոսի դեմ ոչ միայն սովորական դարձած ցույցեր են ընթանում՝ հակագլոբալիստական կարգախոսներով, այլև, այսպես կոչված, համոզված դավոսականներն են ագրեսիվ երթեր ձեռնարկում՝ բողոքելով ԱՄՆ նախագահ Դոնալդ Թրամփի ինքնամեկուսացման, հակագլոբալիստական և քայքայիչ քաղաքականության դեմ:
Մի բան, որ նաև աշխարհի հզորներին է մտահոգում, և որը կարող է հերթական ճեղքվածքն առաջացնել գլոբալ ինտեգրացիային, ազատ առևտրին հակադրվող Թրամփի (կարդա՝ թրամփականների) և համոզված գլոբալիստ Մերկելի (մերկելականների) միջև: Ընդ որում, այս անգամ դա միայն հասարակ գաղափարական բանավեճով չի երևակվի: Ինչպես երևում է՝ դավոսյան հակասությունները սպառնում են ԱՄՆ–Եվրոպա հարաբերությունների ամենածանր փորձաքարը դառնալ առանց այդ էլ գերլարված մի շրջանում, երբ համաշխարհային առաջնորդները ստիպված են անհապաղ լուծումներ պահանջող հարցերի անդրադառնալ:
Սիրիա, Իրաք, Իրան, Իսրայել, Պաղեստին, Քաթարյան ճգնաժամ, Եմեն, Քուրդիստան (ի դեպ, Ֆորումին առաջին անգամ նաև Քուրդիստանի վարչապետ Նեչիրվան Բարզանին է հրավիրվել), Աֆղանստան, Լիբիա, Թուրքիա, Լիբանան, Կորեական թերակղզի. աշխարհի բոլոր այս և դեռ չթվարկված թեժ կետերին միացրեք նաև գլոբալ ահաբեկչության դեմ պայքարի, էկոլոգիական, միգրացիոն, համաշխարհային տնտեսական աճի չբարելավվող ցուցանիշների, կամ՝ աճի ոչ արդարացի բաշխման խնդիրները, ավելացող գործազրկությունը, ցածր վճարները, մարդկանց տարրական իրավունքների ոտնահարման հաճախացած դեպքերը, առանձին տեղերում ահագնացող սովը, երաշտը, խմելու ջրի պակասը, համաճարակները, բուժման, կրթության բացակայությունը, և պարզ կդառնա, թե Գերմանիայի կանցլերն ու Ֆրանսիայի նախագահ Մակրոնն ինչու են այդքան ցավոտ ընկալում Թրամփի հակագլոբալականությունն ու վերջիններիս կարծիքով՝ America the first անպատասխանատու կոչից ելնող քաղաքականությունը:
Իհարկե, մեծ կեղծիք է այս ամենում ԱՄՆ նախագահին մեղադրելը, որը հազիվ մի տարի է պաշտոնավարում, այն էլ՝ այնպիսի ատելության ու թշնամանքի մթնոլորտում, որին մեկ ուրիշը դժվար դիմանար: Կարելի է նաև հասկանալ հակագլոբալիստներին, որոնք պնդում են, թե հենց մերկելական–գլոբալիստների սխալ քաղաքականության արդյունքում է, որ աշխարհը ներկայիս հանգրվանին է հասել:
Մյուս կողմից էլ՝ այժմ նույնիսկ մեղադրանքների ժամանակ չկա. համաշխարհային մարտահրավերները հասել են մի մակարդակի, երբ աչքի առաջ ամեն բան է քանդվում, և նույնիսկ ամենահարուստ/զարգացած երկրների համար է կենսական անհրաժեշտություն դարձել փրկել այն մոլորակը, որի հարստության 82%–ն ընդամենը 1%–ին է պատկանում: Որում մի տեղ քաղցած, հիվանդ և անուս երեխաներ են, իսկ մեկ այլ տեղում՝ տագնապեցնող տեխնոլոգիական առաջընթացներ:
Ուրեմն, այս իրավիճակում է, որ քննարկվում են Թրամփն ու Թրամփի Ամերիկան, որտեղ, ուղիղն ասած, ընդհանրապես բողոքելու առիթ չունեն: Նույն Թրամփի ակնարկած 1980–ականներին, երբ այդ երկիրը գլոբալիստական քաղաքականության ավանգարդներից դարձավ՝ ԱՄՆ ՀՆԱ–ն ընդամենը 2,8 տրիլիոն դոլար էր կազմում, իսկ արդեն 2016–ին տնտեսությունն աճել էր 18,6 տրիլիոն դոլարով, ինչը հաստատ այնպիսի հետընթացի, սխալների ու վնասված ԱՄՆ–ի մասին չի վկայում, ինչպես ներկայումս Թրամփն է ներկայացնում:
Գոհար Սիմոնյան