Ալիևները ոչ մի բանով չեն խանգարում արևմուտքին
ՀԱՐՑԱԶՐՈՒՅՑ«Փաստ» օրաթերթի հյուրն է անկախ փորձագետ, վերլուծաբան Սերգեյ Շաքարյանցը
– Պարոն Շաքարյանց, Ադրբեջանում նախագահական ընտրությունները հոկտեմբերից տեղափոխվել են ապրիլին: Ըստ Ձեզ, ի՞նչը կարող է լինել սրա պատճառը:
– Դժվար է հասկանալ, թե Ալիևների ընտանիքն ի՞նչ որոշումներ է կայացնում և ինչո՞ւ է կայացնում:
Բայց մի բան կարող ենք ասել, որ ընտրական այդ գործընթացն այս երկրում ներընտանեկան հարց է և ոչ թե ընտրություններ են իրականում: Հեյդար Ալիևից սկսած այդ ընտանիքն իր ներսում է որոշում նման հարցերը:
Պարզապես արտաքին աչքի համար ինչ–ինչ գործեր են արվում: Եվ հիմնականում մի նպատակով, որ դրսի աշխարհը ժողովրդավարական նորմերի խախտում չտեսնի:
Բայց, միաժամանակ պարզ է նաև, որ նման կարգի երկրներում, ինչպես Ադրբեջանն է, ընտրությունները չեն լինում որպես ընտրություններ: Դա վաղուց է հայտնի: Եվ տարեցտարի ոչ մի բան չի փոխվում այդ երկրներում, ամեն ինչ մնում է նույնը:
Եթե որևէ մեկը կասկածում է իմ ասածին, ապա թող կարդա Ադրբեջանում ընդդիմության բողոքները, որոնք լինում են ամեն համապետական ընտրություններից առաջ և հետո: Եվ արդեն ամեն ինչ կընկնի իր տեղը:
Այնպես որ, ներկա ընտրությանը վերաբերող հարցն էլ ընդամենը Իլհամ Ալիևի և իր մերձավորների որոշելիքն է, և ոչ թե նրանք իրենց պարտավորված են զգում առաջնորդվել օրենքներով:
– Շատերն այդ որոշումը պայմանավորում են Ադրբեջանի տնտեսական վիճակով, որ ամեն ինչ վատ է, որ կարող է լինել սոցիալական բունտի սպառնալիք և այլն, և այլն: Այս շարժառիթը Դուք իրական համարո՞ւմ եք:
– Ո՛չ: Ադրբեջանը եվրոպական երկիր չէ, ժողովրդավարական արժեքներով առաջնորդվող երկիր չէ, որտեղ լինի ըմբոստ զանգված, և որը սոցիալական հարցեր բարձրացնի: Անուշտ, եթե դրսի աշխարհից ինչ–ինչ ուժեր շահագրգռված չլինեն անկայունացնել այս երկիրը, կամ ասենք, թեկուզ հեղաշրջման նմանությամբ ինչ–որ բան կազմակերպեն: Ուստի այս երկրում չեն գործում արևմտաեվրոպական և ոչ մի հասկացություն: Ուստի ժողովրդական բունտի սպառնալիք էլ չի կարող լինել: Ադրբեջանը սովորական մահմեդական տարածք է ընդամենը: Այն չի կարելի անգամ պետություն համարել:
Կամ էլ ինչ–որ շարժում կամ իրադարձություն կարող է լինել ընդամենն ազգամիջյան հողի վրա, միակ տարբերակն այս երկրի պարագայում սա է: Ընդ որում, այս դեպքում էլ կրկին դրսից նախանձախնդիր ուժեր պետք է լինեն, որոնք կաջակցեն ազգային փոքրամասնություններին:
Բայց ես այս պահին չեմ տեսնում արտաքին որևէ ուժ, որը շահագրգռված կլինի տապալել Իսրայելի բարեկամ, ամերիկացիների բարեկամ Իլհամ Ալիևի իշխանությունը:
– Իսկ արևմուտքի վերաբերմունքն ադրբեջանական պետության նկատմամբ համարժե՞ք է այն իրողություններին, որոնք առկա են այս երկրում:
– Մենք ցանկանում ենք հաճախ ցանկալին իրականության տեղ ընդունել: Բայց բանն այն է, որ շատ լավ էլ արևմտյան երկրները հանդուրժում են ալիևյան իշխանությունը: Որովհետև իրենց համար շատ հարմար է այն: Ոչ մի խոչընդոտ չի հարուցվում իրենց առաջ այս երկրում: Թրամփն այնտեղ բիզնես ունի: Թրամփի փեսան բիզնես ունի: Եվ այլն, և այլն:
Այնպես որ, մենք էլ պետք է ռեալ կյանքին նայել սովորենք: Իսկ ռեալ կյանքում ալիևները ոչ մի բանով չեն խանգարում արևմուտքին:
Գոհար Սարդարյան