Քաղաքագետ. «Ամեն անգամ ներելը Ալիևին թույլ է տալիս շարունակել մարտավարությունը». ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի հայտարարությունը՝ առանց զսպող գործոնների
POLITICS
ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահների տարածաշրջանային հերթական այցը
«նշանավորվեց» Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևի հայտարարությամբ, որը կապված էր «Երևան հասնելու և պատմական հողեր վերադառնալու» հետ: Ինչպես բոլոր այցերից հետո, ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահները հայտարարություն տարածեցին, որտեղ կողմերին կոչ արեցին զերծ մնալ բորբոքիչ հայտարարություններից և սադրիչ գործողություններից:
Որքանո՞վ էր հայտարարությունը համարժեք ներկա իրավիճակին: Ի պատասխան՝ Past.am-ի հետ զրույցում քաղաքագետ Հրանտ Մելիք-Շահնազարյանը նկատեց՝ նման հայտարարություններով առաջնագծում իրավիճակ հանդարտեցնել, առավել ևս՝ պատերազմի կամ լուրջ ռիսկերի վտանգներից խուսափել հնարավոր չէ:
«Այսինքն՝ պետք է ավելի հասցեական, ավելի կոնկրետ պահանջներ դրվեն այն կողմերի առջև, ովքեր իրենց գործողություններով վնասում են տարածաշրջանային անվտանգությանը: Ցավոք սրտի, ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահների հայտարարության մեջ մենք նման որևէ բան չտեսանք: Ըստ էության, կարելի է ասել, որ այս պահին Ալիևին նման հռետորաբանությունից հրաժարվելու զսպող որևէ գործոն չկա: Այդ իսկ պատճառով կարծում եմ, որ համանախագահներից պետք չէ սպասումներ ունենալ: Ուղղակի հայկական կողմն ինքը պետք է ավելի լուրջ վերաբերվի այդ խնդիրներին և իր գործողություններով ցույց տա, որ նման հայտարարություններն անհետևանք չեն մնում: Այսինքն՝ յուրաքանչյուր նման հայտարարության կամ, առավել ևս, սահմանում սադրիչ գործողության դեպքում պետք է այնպիսի պատասխան գտնել, որը Ալիևին կստիպի հաջորդ անգամ այդ մարտավարությանը դիմելուց առաջ շատ ավելի երկար մտածել»,- ասաց քաղաքագետը:
Հարցին, այնուամենայնիվ, ԵԱՀԿ Մինսկի խմբին ի՞նչն է խանգարում հասցեական հայտարարություն անելու համար, Հ. Մելիք-Շահնազարյանը պատասխանեց. «Իրենց մոտ ինչ-որ ընդունված ձև կա, ըստ որի փորձում են կողմնապահություն չանել և փորձում են միջնորդի առաքելությունն ընդգծված ցույց տալ: Այդ իսկ պատճառով դժվար է ասել, դա քաղաքական որոշո՞ւմ է, երբ իրավիճակը փոխվել է, բայց այդ որոշումը չի վերանայվել, թե հարցի մեջ շատ չխորանալու և եղած իրավիճակով բավարարված լինելու ինչ-որ ցուցիչ: Այսինքն՝ կոնկրետ, թե ինչն է խնդիրը, դժվար է ասել, բայց փաստն այն է, որ առաջնագծի իրավիճակը և քաղաքական հայտարարությունները տարբեր մակարդակներում ու կարծես տարբեր երևույթների մասին են»:
Իսկ հարցին, թե նման հայտարարություններն արդյոք չե՞ն կարող սրել իրավիճակը, քաղաքագետն ասաց. «Անկասկած ինչ-որ չափով նպաստում են, որովհետև Ալիևը չի կարողանում հասկանալ և չի տեսնում այդ հայտարարությունների՝ իր համար վտանգավոր հետևանքները: Հենց տեսնի, վստահ եմ, կփորձի ինչ-որ բան փոխել: Այս տեսանկյունից, այո, ամեն անգամ ներելը Ալիևին թույլ է տալիս շարունակել այդ մարտավարությունը»:
Ինչ վերաբերում է Ալիևի վերոնշյալ հայտարարություններին ու հարցին, թե ինչպիսի՞ն պետք է լինի հայկական կողմի արձագանքը, Հ. Մելիք-Շահնազարյանը նշեց, որ դժվար է կոնկրետ ինչ-որ բան ասել: Նրա խոսքով՝ համալիր լուծումներ են անհրաժեշտ:
«Օրինակ՝ Ապրիլյան քառօրյա պատերազմից հետո մենք տեսանք հայկական կողմի՝ բանակցային դիրքորոշման կարծրացումը: Եվ հիմա մենք միայն Լաչինի միջանցքի պահպանման մասին չենք խոսում, այլ տարածքների խնդիր էլ է դրվում: Այսինքն՝ փոխզիջումային տրամաբանության մեջ նվազել է զիջումների գնալու հայկական կողմի պատրաստակամությունը: Պետք է այսպիսի կոմպլեքս լուծումներ մտածել, որ հասկանան՝ այնպես չէ, որ մի բան հայտարարեց, այստեղից երկու ավելի կոպիտ հայտարարություն կհնչի, և դրանով հարցը կավարտվի: Այդ ամենը պետք է երևա բանակցություններում, պետք է գործոն դառնա բանակցային սեղանի շուրջ: Եվ կարծում եմ, որ դրանից հետո հայկական կողմի գործողությունները շատ ավելի ազատ կլինեն, կտրուկ քայլերի հնարավորություններ ավելի շատ կունենանք»:
Աննա Բադալյան