Երվանդ Բոզոյան. «Կողմերը փորձում են մկաններ ցույց տալ»
ՔԱՂԱՔԱԿԱՆԱդրբեջանական կողմում կա համոզմունք, ըստ որի՝ Հայաստանում սպասվելիք քաղաքական վերադասավորումներից և Ադրբեջանում սպասվելիք նախագահական ընտրություններից հետո Արցախի խնդրի շուրջ բանակցությունները կակտիվանան: Նման հայտարարություն է արել Ադրբեջանի արտգործնախարար Էլմար Մամեդյարովը: Հայկական կողմում ևս չեն բացառում դեպքերի նման զարգացումը:
Քաղաքագետ Երվանդ Բոզոյանը Past.am-ի հետ զրույցում նշեց, որ երբ Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևը տեղափոխեց ընտրությունների օրը, դրանով փորձեց սինխրոնիզացնել Ռուսաստանի և Հայաստանի քաղաքական փոփոխությունները:
Նրա խոսքով՝ այդ որոշումը պայմանավորվում էր հենց վերոնշյալ հանգամանքով՝ որպեսզի ժամանակ չկորցնեն և ինտենսիվ շարունակեն բանակցությունները. «Իրենց կարգախոսն այդպիսին էր, և իրենք, այսպես ասած, հույսով սպասում են, որ ընտրություններից հետո շարունակելու են բանակցությունները: Չեմ կարող ասել՝ ինչ համաձայնություններ կան, ինչ պրոցեսներ են ընթանում, բայց համաձայն եմ՝ ադրբեջանական կողմից այդպիսի արտահոսք և ինֆորմացիոն գրոհ կա: Հայկական կողմից այդպիսի մեծ սպասում չկա, սակայն այստեղ էլ չեն բացառում, որ ընտրություններից հետո ժամանակը չեն կորցնի և կշարունակեն բանակցությունները: Թեև չունեմ այն հարցի պատասխանը, թե ինչ հանգրվանի կարող են հասնել այդ բանակցությունների արդյունքում, բայց ակնհայտ է, որ երեք երկրների քաղաքական պրոցեսները մոտավորապես նույն ժամանակահատվածում են կատարվում: Ակնհայտ է՝ ինչ-որ սինխրոնիզացիա կա այդ պրոցեսների և բանակցային գործընթացի հետագա զարգացման միջև»:
Անդրադառնալով Արցախի նախագահ Բակո Սահակյանի այցին ԱՄՆ՝ քաղաքագետն ընդգծեց. «Ընդհանուր առմամբ, կողմերը փորձում են մկաններ ցույց տալ: Ադրբեջանը զորավարժություններ է անցկացնում, անուղղակի փորձում է ցույց տալ Թուրքիայի հաջողություններն Աֆրինում, ինչպես նաև՝ Թուրքիայի ինտենսիվ հարաբերություններն ԱՄՆ-ի հետ: Հայկական կողն էլ փորձում է իր կապիտալներն օգտագործել: Բակո Սահակյանի այցը կարելի է հենց այդ համատեքստի մեջ դիտարկել: Հայկական կողմն էլ կարող է որոշակի աշխատանքներ տանել Կոնգրեսում` աշխատանքներ տանելով Ղարաբաղի հանդեպ դրական մթնոլորտ ձևավորելու հարցում: Սա է խնդիրը: Այս ամենը կարելի է նախապատրաստական աշխատանք համարել՝ ապագա բանակցային գործընթացի համար»:
Քաղաքագետն Արցախի նախագահի այցը սովորական որակեց. «Ըստ էության, նա հանդիպեց փորձագիտական շրջանակների,Կոնգրեսի որոշ ներկայացուցիչների հետ, որը միայն օգուտ է մեզ համար: Թե հետագայում հայկական շրջանակները որքանով կօգտագործեն այս փաստն ի օգուտ Արցախի, կյանքը ցույց կտա: Բանակցային գործընթացից առաջ դու քո մկաններն ես ցույց տալիս: Ցուցադրում ես խաղաթղթերդ: Բանակցությունների բուն կամ տեսանելի արդյունքից հետո միայն կարող ենք ասել, որ կողմն է ավելի լավ օգտագործել իր խաղաթղթերը: Ադրբեջանական կողմն անընդհատ բողոքի նոտաներ է հղում, փորձում է դիրքային առավելություններ ստանալ Ռուսաստանի հետ հարաբերություններում, փորձում է Արևմուտքի հետ ինչ-որ պայմանավորվածությունների գալ, Թուրքիայի գործոնն է փորձում օգտագործել: Հայաստանը չունի այնպիսի հնարավորություններ, ինչպիսիք ունի Ադրբեջանը: Հայաստանը շրջափակման մեջ է, չի կարող, օրինակ՝ Վրաստանի, Թուրքիայի և Իրանի արտգործնախարարներին հավաքել և համատեղ ֆոտո ցույց տալ՝ ասելով, որ մենք այսպիսի պրոցեսի մեջ ենք, իսկ մեր հարևանը մեկուսացված է: Բայց հայկական կողմն էլ ունի Սփյուռք և փորձում է Սփյուռքի գործոնն օգտագործել, ինչը և անում է»,-շեշտեց մեր զրուցակիցը:
«Միջազգային եվրասիական շարժման» ղեկավար, քաղաքագետ Ալեքսանդր Դուգինն օրերս տված հարցազրույցում հայտարարեց, թե 5 շրջաններ հանձնելու մասին պայմանագիր կա: Հարցին՝ հայտարարությունը կրկին հասարակական տրամադրությունները ստուգելո՞ւ, թե այլ նպատակ ևս կարող է ենթադրել, քաղաքագետը պատասխանեց. «Այդ խոսակցությունները շատ ավելի ակտուալ էին ապրիլյան պատերազմից հետո՝ 2016 թ. ամռանը: Երբ միջնորդները մտահոգված էին պատերազմից հետո ընկած զարգացումներով և ուզում էին ինչ-որ լուծումներ գտնել, հապճեպ նման իդեաներ էին առաջ քաշում: Հետագայում այդ խոսակցությունները վերացան, և մինչ այս պահը որևէ այլ լուրջ խոսակցություն չկա: Ինչ վերաբերում է Դուգինին, ապա նա լուրջ քաղաքական վերլուծաբան չի համարվում: Նա Ռուսաստանի ազգայնական թևի շերտն է ներկայացնում, ովքեր սերտորեն համագործակցում են Ադրբեջանի հետ: Ադրբեջանցիները վերոնշյալն օգտագործում են իրենց PR-ի համար: Դուգինը միակը չէ: Նման հարցեր պարբերաբար արծարծում են քաղաքագետներ Մարկովը, Ալեքսանդր Պրախանովը: Մեծ հաշվով՝ այդ մարդկանց գնահատականները լուրջ չեն և չարժե, որ հայ հասարակությունը լուրջ ընկալի դրանք»:
Աննա Բադալյան