Հրազդանի կիրճն անտարբերության է մատնված (ֆոտոշարք)

Անվադող, բարձեր, պլաստիկ տարաներ, կոտրված ծառեր ու ջրի երեսին հավաքված աղբ: Ահա այսպիսի տեսարանի կարելի է ականատես լինել, եթե իջնենք Հրազդանի կիրճ և Հրազդան գետին զուգահեռ քայլենք: Ապականությունն ամենուրեք է՝ սկսած մանկական երկաթուղուց: Այստեղ նույնպես այգուն զուգահեռ հոսող գետի մեջ աղբ ենք նկատում:

Թվում է, թե բարձրաճաշակ, կառուցման ու պահպանման համար միլիոններ ներդրած բազմաթիվ ժամանցի ու հանգստի օբյեկտների հարևանությամբ հոսող գետը պետք է համահունչ լիներ դրանց ու հետ չմնար իր մաքրությամբ ու գեղեցկությամբ, սակայն՝ այսօր պատկերն այլ է:

Հրազդանի կիրճում «հանգրվանած» տասնյակ օբյեկտների այցելուների թանկարժեք օծանելիքներին հակակշիռ՝ գետի կողքին մի քանի րոպե կանգնելն էլ է բավական՝ զգալու գարշահոտն ու տխուր տեսարանից հիասթափվելու համար:

Սրա հետ միաժամանակ գետը տեղ-տեղ ընդհանրապես չի հոսում, այն անշարժ է, ու ջրի երեսին կուտակված տիղմ կա: Անհասկանալի է, թե ինչու այն դեպքում, երբ Սևանա լճից դեպի Հրազդան ջուր է բաց թողնվում, այստեղ տեղ-տեղ ծանծաղուտ է: Գետի մեջ տեսնում ենք նաև խոտերի կղզյակներ՝ բարձր աճած, որոնց շուրջը նույնպես հավաքված տիղմ ու աղբ կա:

Խնդիրը նոր չէ, բայց ահազանգում են կրկին: Ամեն օր գետի կողքով անցնող Երևանի բնակիչ Արմեն Առաքելյանն այլևս չի ցանկանում այս տեսարանի ականատեսը լինել: Կարծում է, որ այդպես կմտածեն նաև պատկան մարմինները: Սակայն, թե այսօր ով է պատասխանատու գետի ու հարակից տարածքների մաքրման համար, դժվար է հասկանալ:

Թվում է, թե պատկան մարմիններն այդ պատասխանատվությունն իրենց ուսերից հեշտությամբ նետում են՝ տարաբնույթ պատճառաբանություններ բերելով:

Բնապահպանության նախարարությունից Past.am-ի հարցին պատասխանեցին, որ պահպանումն ու մաքրումն իրենց իրավասությունների մեջ չի մտնում: Եթե լինի ինչ-որ աղտոտվածություն և դրա վերաբերյալ ահազանգ լինի, այդ ժամանակ դրանով զբաղվում է Բնապահպանության նախարարությունն ու Ընդերքի պետական տեսչությունը՝ հասկանալու համար աղտոտվածության պատճառները: Մեր այն դիտարկմանը, թե մեր տեսախցիկն արձանագրել է գետի աղտոտվածության փաստեր, նախարարությունից խորհուրդ տվեցին կապվել տեսչության հետ՝ հասկանալու համար, թե այս խնդրի հետ կապված ինչ քայլեր են ձեռնարկվել՝ հավելելով, որ տեսչությունն այն ժամանակ է իրավասու, երբ խոսքը քիմիական աղտոտվածության մասին է: Տեսչության մամուլի քարտուղար Վրույր Պեպանյանն էլ տեղեկացրեց, որ մաքրման աշխատանքների ու պահպանության հետ կապված իրենք որևէ գործառույթ չունեն: Դրանով պետք է զբաղվի համայնքը:

Երևանի քաղաքապետարանի տեղեկատվության և հասարակայնության հետ կապերի վարչության պետ Արթուր Գևորգյանն էլ տեղեկացրեց, որ՝ այո՛, տարածքը համայնքային է, սակայն գետի ու դրան հարակից հատվածների մաքրմամբ պետք է զբաղվեն և՛ համայնքը, և՛ այդ գետի հարևանությամբ տեղակայված տնտեսվարող օբյեկտները: Ըստ Գևորգյանի՝ այնտեղ, որտեղ կա ինչ-որ օբյեկտ, պատասխանատուն այդ օբյեկտի ղեկավարությունն է՝ պայմանագրային պարտավորության հիման վրա, իսկ եթե շուրջը որևէ բան չկա՝ համայնքը: Այս ամենից բացի՝ Գևորգյանը խնդրեց գրավոր հարցում ուղարկել այն մասին, թե որ հատվածներում ինչ է, որպեսզի իրենք էլ հասկանան, թե ով չի իր պարտականությունները կատարել և դրա համար ինչ է նախատեսվում:

Սակայն, կարծում ենք, որ մենք արդեն իսկ ահազանգել ենք ու տեղեկացրել իրենց խնդրի մասին: Իսկ այն, որ տնտեսվարող օբյեկտները պարտավոր էին հարակից տարածքների մաքրում կատարել, բայց փաստացի չեն արել, խոսում է այն մասին, որ պայմանագրային պարտավորությունները մնացել են միայն թղթի վրա:

Մեզ ահանզանգող բնակչի խոսքով՝ այս տարածքները ժամանակին՝ դեռևս նախորդ դարի 60-70-ական թվականներին, վերահսկվել են անտառտնտեսության կողմից: Տարածքի այգիներում ու նախկին անտառածածկ հատվածներում աշխատել են անտառապահներ, ովքեր խստորեն հետևել են տարածքի մաքրությանը:

Առաքելյանը կիրճի մի հատվածում էլ՝ Դավթաշեն վարչական շրջանի հարևանությամբ, վերևից դեպի գետն իջնող ջրի հոսքը մատնանշեց՝ հարցադրում անելով, թե՝ ենթադրյալ օբյեկտից կամ առանձնատնից դեպի ներքև ինչ ջրեր կարող են հոսել:

Մի կողմում անտարբերության մատնված հայաստանյան կարևորագույն գետն է՝ Հրազդանը, իսկ հակառակ կողմում՝ պալատներ հիշեցնող ռեստորանները, որտեղ գրեթե ամեն օր մինչ կեսգիշեր հնչող երգերով ասում ենք, թե սա է մեր հայրենիքը, սա է մեր հողն ու ջուրը, նա է մեզ կոփել ու ուժ տվել, բայց ոչինչ չենք անում այդ հող ու ջրի մաքրության համար: Դեռ մի բան էլ՝ ձեռքի աղբը նետում ենք գետը:

 

ՔՐԻՍՏԻՆԱ ՏԵՐ-ՄԱԹԵՎՈՍՅԱՆ