Ահազանգ Կարեն Կարապետյանին և Արման Թաթոյանին. Շամշադինի տարածաշրջանում մահվան տեղեկանք ստանալը լուրջ խնդիր է
ՀԱՍԱՐԱԿՈՒԹՅՈՒՆPast.am-ն ավելի վաղ անդրադարձել էր Բերդի տարածաշրջանում մահվան տեղեկանք և վկայական ստանալու խնդիրներին: Խմբագրություն դիմած քաղաքացին մեզ պատմել էր, թե ինչու մինչ օրս չի կարողանում իր մահացած հոր անունով վկայական ստանալ: Մեր հոդվածից հետո խմբագրությանը դիմեցին նաև այլ քաղաքացիներ, ովքեր խնդրեցին իրենց հարցը լսելի դարձնել վարչապետի պաշտոնակատար Կարեն Կարապետյանին և Մարդու իրավունքների պաշտպան Արման Թաթոյանին:
Նշենք, որ մարզում միայն այս դեպքը չէ: Բոլորը գիտեն, որ մինչև մահացածին չեն դիահերձում, մահվան տեղեկանք չեն տալիս, իսկ դրա դիմաց պահանջում են 30- 80 հազար դրամ վճարել: Դրանից բացի, դիակները մի քանի օր պահում են, որ մի քանի դիակ «հավաքվի», հետո Սևանից մասնագետ հրավիրեն:
Նշենք նաև, որ բարձրացված հարցին ի պատասխան «Բերդի բժշկական կենտրոն» ՓԲԸ տնօրինությունից ստացանք պարզաբանում, որում մանրամասն նշված էր, թե օրենքի որ հոդվածի որ կետով և ինչպես պետք է մահվան մասին տեղեկանք ստանալ:
Անդրադառնալով նշված դեպքի հանգամանքներին, բուժհաստատության պարզաբանման մեջ նշված է՝ «Հրապարկման մեջ նշված 93-ամյա բնակչի մահվան վկայական ստանալու հարցը խնդիր է դարձել, քանի որ մահացողի հարազատները ժամանակին չեն դիմել համապատասխան հաստատությանը: Ինչ վերաբերում է հրապարակման մեջ նշված այն հարցին, թե դիակներն օրերով պահում են դիահերձարանում, իրականությանը չի համապատասխանում, քանի որ Բերդի ԲԿ-ն չունի ախտաբանաանատոմիական ծառայություն և կահավորված դիահերձարան: Բերդի տարածաշրջանում մասնագետ չլինելու պատճառով սպասարկումն իրականացնում է Սևանի դատաբժիշկը: Բոլոր դատաբժշկական փորձաքննությունները կատարվում են անվճար»:
Անշուշտ հարց է ծագում, թե ընդհանրապես վշտի մեջ եղած անօգնական հարազատները եթե չիմանան, թե երբ ում պետք է դիմեն, ինչու պետք է զրկվեն մահվան վկայական ստանալու իրավունքից: Մեր նշած դեպքում կինը մահվան մասին տեղեկացրել է շտապօգնության ծառայությանը և ենթադրվում է, որ եթե օղակի բոլոր շղթաները նորմալ աշխատեին, ապա առանց կրկնակի զանգի, պատկան մարմինները կներկայանային և հարցը օրենքի սահմաններում կլուծվեր:
Հարց երկրորդ. եթե իսկապես հիվանդանոցը դիահերձարան չունի, ապա տարածաշրջանում մահացածներին որտե՞ղ են դիահերձում, թե՞ տեղափոխում են մոտ 100 կմ հեռու՝ Սևան ու հետ բերում, և վերջապես՝ ո՞վ է վճարում տեղափոխման ծախսերը և այլն:
Անշուշտ, հարցերի շարանը կարելի է երկար շարունակել, բայց կարճ ձևակերպենք, որ հիվանդանոցի տնօրինության ներկայացրած պարզաբանումը, մեղմ ասած, հեռու է իրականությունից, քանի որ մեր ձեռքի տակ եղած փաստերն ավելի խոսուն են, որտեղ մարդիկ պատմում են, թե ինչպես են մահվան վկայականներ ստացել:
Իսկ օրինակ՝ մի քանի օր առաջ մահացած, 20 տարուց ավելի շաքարային դիաբետով հիվանդ, մեկ ոտքը անդամահատված կնոջ հարազատներին մահվան տեղեկանք տալու համար կրկին ստիպել են դիահերձում իրականացնել: Մեկ այլ դեպքով 84 տարեկանում ինսուլտ ստացած կնոջ ոտքը կոտրվել է և 8 ամիս եղել է թաղային բժշկի հսկողության տակ: Այս տարվա մարտին մահացել է, բայց կրկին նրա հարազատներին մահվան տեղեկանք տրամադրել են միայն դիահերձելուց հետո: Ի դեպ, չնայած բուժհաստատության տնօրենը պնդում է, որ դիահերձումն անվճար է իրականացվում, բայց մեր տեղեկություններով մահացածի հարազատներից 30 հազար դրամ են պահանջել և ստացել:
Մեկ այլ դեպքում մինչև 30 հազար դրամով դիահերձում են արել քաղցկեղից մահացած հիվանդ կնոջը, որպեսզի նրա անունով նույնպես մահվան տեղեկանք տրամադրեն: Ամենազավեշտալին այն է, որ մահվան տեղեկանք և վկայական ստանալու իրավունքը վերականգնելու համար Շամշադինի բնակիչներից մեկը դիմել է օրենքին, այսինքն՝ դատարան, սակայն դատարանը առաջին դատական նիստը նշանակել է դիմումը ստանալուց 6 ամիս հետո: Դրա հետևանքով մահացածի հարազատները զրկվել են թաղման նպաստ ստանալու իրավունքից:
Այսինքն, որ այս տարածաշրջանում իրոք որ այս խնդիրը կա և որ բավականին սուր է՝ փաստ է: Մնում է տեսնել, թե պատկան մարմիններն ինչքանով կկարողանան հարցը խորությամբ ուսումնասիրել և դրան պատշաճ լուծում տալ:
Արմինե Գրիգորյան