Կարմի՞ր, թե՞ սև

Վերտառության մեջ առկա անվանումով խաղ կա, որը չէր խանգարի մեր շատ քաղաքական գործիչների խաղալ: Այն յուրատեսակ մտավարժանք է ու նաև խաբելու արվեստի հմտությունների յուրացում: Բայց այս հոդվածում խնդիր չենք դրել անդրադառնալ այդ խաղի նկարագրին և դրա մանրամասներին: Պարզապես այն, ինչ կատարվում է այսօր մեր քաղաքական դաշտում, շատ նման է սկսնակ մաֆիա խաղացողների սիրողական մակարդակին:

 

Ցավալին հատկապես այն հանգամանքն է, որ այդ ամենը կատարվում է ոչ թե իշխանության դաշտում, այլ ընդդիմության: Իշխանության հետ ամեն ինչ պարզ է: Նրանք ուզուրպացրել են կյանքի բոլոր ոլորտները: Մի իմաստուն մարդ մոտավորապես արտահայտել է այն միտքը, թե պետք չէ պայքարել քրեական իշխանության դեմ, այն օրերից մի օր կինքնահոշոտվի: Ու մեզանում կարծես այդ միտումը նկատվում է: Ի վերջո, կենդանական աշխարհում, եթե գազաններն այլևս որս չեն ունենում, սկսում են հոշոտել միմյանց:

 

Բայց այլ բոլորովին այլ է խնդիրը հենց ընդդիմության դաշտում: Մի որոշակի փուլում այստեղ կարծես ամեն ինչ նորմալ էր ու հստակ, դա այն ժամանակ էր, երբ կար ԱԽՔ, կար այդ նույնի համախտանիշ, կար հորինովի ԲՀԿ, կար «Բարև կարմիր արև» և այլն: Սակայն բոլորովին այլ է հիմա: Բոլոր զարգացած երկրներում ու կայացած քաղաքական համակարգերում ընդդիմության հիմնական գործառույթն իշխանությանը հակակշռելն է, դրա բացերը ցույց տալը, ի վերջո, հանգամանքների հաջող դասավորվելու պարագայում իշխանության գալը: Սակայն, կարծես, հայկական քաղաքական դաշտի որոշ ընդդիմադիրներ այս պարզագույն տրամաբանությանը չեն տիրապետում:

 

Նրանք ավելի շատ զբաղված են սեփական դաշտում թշնամիներ ման գալով, քան իշխանության դեմ պայքարելով, ինչն էլ ի վերջո դառնում է դոնքիշոտության նման մի բան:

 

Հասարակությունը լավագույն լակմուսն է: Այս հասարակությունն արդեն շատ բան է տեսել կեղծ ընդդիմադիրներին իրականից տարբերելու համար: Սնկի պես աճող կուսակցությունների թիվը խորհրդարանական ընտրություններից առաջ խիստ տրամաբանական է: Իշխանությունը փորձում է ընդդիմության փշրանքները վերջնականապես ջախջախել՝ անգամ լուսանցքում տեղ չհատկացնելով: Իմ նախկին հոդվածներից մեկում գրել էի, որ հայկական պետականության մեծագույն ողբերգություններից մեկն էլ ուժեղ ընդդիմության բացակայությունն է: Այս համատեքստում առնվազն տարօրինակ է մաֆիա խաղի մեկ այլ կանոնի խախտումը: Երբ սևերը գիշերը վրիպում են և որևէ կարմիրի չեն հեռացնում, դա ձեռնտու է կարմիրներին, քանի որ հնարավորություն է տալիս կարմիրների առաջնորդին որևէ սև մեկ ևս բացահայտելու:

 

Հաջորդ ցերեկը, եթե որևէ մեկը խաղից հեռացնելու թեկնածություն է դնում, ապա մեխանիկորեն սևանում է, քանի որ փորձում է ուղղել սևերի գիշերային սխալը: Սա շատ պարզագույն տրամաբանություն է, որը պետք է գիտակցի իրեն լուրջ և կայացած համարող ցանկացած քաղաքական գործիչ: Բայց արի ու տես, որ մեզանում չգիտակցված կարմիրներն ավելի շատ են: Սա կարող է խոսել երկու բանի մասին՝ կա՛մ այդ կարմիրները չունեն բավականաչափ փորձառություն և զբաղված են տարրական պոպուլիզմով, կա՛մ գուցե լա՞վ սև են:

 

Վահրամ Թոքմաջյան

 

Past.am վերլուծաբան

Կիսվել