Նոր բևե՞ռ, թե՞ շարքային կենաց

Արդեն բազմիցս նշել ենք, որ նման կարգավիճակում ընդդիմադիր համարվող կուսակցություններից որևէ մեկը չի կարող հաղթահարել 2017 թվականի խորհրդարանական ընտրությունների նվազագույն շեմը: Ուստի նրանց անհրաժեշտ են լուծումներ՝ ստեղծված իրավիճակից դուրս գալու համար:

 

Այս համատեքստում բավական հետաքրքիր անցավ «Հանրապետություն» կուսակցության 15-ամյակը: Մամուլը և լրատվամիջոցները սահմանափակվեցին փոքրիկ հոդվածներով և հարցազրույցներով: Իրականում, այդ միջոցառման ժամանակ հնչեցին մտքեր, որոնք կարող են նոր օրակարգ թելադրել հայաստանյան ներքաղաքական դաշտին: Ի սկզբանե, հետաքրքիր էր այն հանգամանքը, որ իշխանական կամ մերձիշխանական որևէ ուժ հրավիրված չէր: Երկար ժամանակ լռություն պահպանած կուսակցության համար սա պարզ հաղորդակ էր այն մասին, որ իր ընդդիմադիր կեցվածքը չի փոխել և փոխելու միտք էլ չունի:

 

Մյուս կողմից՝ բացի հրավիրված ընդդիմադիրներից, ներկա էին նաև արևմտամետի համարում ունեցող գործիչներ, ինչը չթաքցրեց նաև կուսակցության քաղխորհրդի անդամ Լյովա Եղիազարյանը: Նրա պնդմամբ հրավիրված էին նաև ՀՀ-ում հավատարմագրված արտերկրյա դեսպաններ, արեւմտամետ կողմնորոշում ունեցող անհատներ, լրագրողներ։ Սա կարող է պատահականություն թվալ առաջին հայացքից: Բայց կուսակցության նախագահի հայտարարությունը և խոսակցություններն այն մասին, թե Հայաստանում կազմավորվում է նոր՝ արևմտյան բևեռ, այլակարծության տեղիք չեն տալիս:

 

Այսպես, Արամ Սարգսյանը հայտարարեց. «Հանրապետությունը հիմա էլ իր անցած ճանապարհին եւ կերպարին հավատարիմ իրական ընդդիմադիր դաշտի համախմբման կողմնակից է: Մենք պատրաստ ենք համագործակցել այդ դաշտում գործող ցանկացած ուժի հետ, իսկ միեւնույն գաղափարական մոտեցումներ ունեցող քաղաքական կուսակցությունների եւ անհատների հետ՝ անգամ ձեւավորել դաշինքային հարաբերություններ, միասնական ցուցակով հանդես գալու լուրջ հանձնառությամբ եւ պատասխանատվությամբ»:

 

Սարգսյանը փաստացի փորձ է անում կոնսոլիդացնել դաշտում առկա ընդդիմադիր ուժերի գոնե մի մասը և միասնական ճակատով գնալ ընտրությունների: Կհաջողվի՞ նրան դա անել: Այս հարցին պատասխանելու համար գանք պնդումներին: Այսօր հայաստանյան քաղաքական դաշտում գործող ու ակտիվ քաղաքականությամբ զբաղվող, այդ թվում՝ ԱԺ-ում մանդատ ունեցող կուսակցություններից որևէ մեկը չի կարող հարկ եղած դեպքում ռուսական գծի հետ հաշվի չնստել, ինչու չէ, նաև համագործակցել: Սակայն Սարգսյանի ասած գաղափարական նույն մոտեցումներն արևմտյան մոտեցումներ ունեցող խմբերն ու անհատներն են: Սակայն կա մեկ խնդիր՝ անգամ ամենալայն հակառուսական իրավիճակում նրանք չեն ունեցել լուրջ էլեկտորատ և աջակիցների բանակ: Ո՞ւմ նկատի ունի Արամ Սարգսյանը՝ ասելով «գաղափարական աջակիցներ»: Թերևս «Ազատ դեմոկրատներին», «Ժառանգությանը» և ինչ-որ չափով՝ ՀԱԿ-ին: Գանք սկզբից:

 

«Ազատ դեմոկրատները» Հայաստանում ընտրազանգված չունեն և չեն էլ ունեցել: Իսկ ԱԺ-ում նրանց գտնվելու մասին շատ է խոսվել ու գրվել, ուստի այլևս կարիք չկա: «Ժառանգությունն» այսօր ապրում է իր ոչ լավագույն օրերը: Ավելին, նման միտումների շարունակության դեպքում կուսակցության մեծ մասը պետք է հետևի Ստյոպա Սաֆարյանի օրինակին: Զարուհի Փոստանջյանի հետ դաշինքը շատ բան չի տա, քանի որ ցանկացած պահի, Հռոմի պապից ավելի կաթոլիկ լինելու համար, կարող է դիմել ցանկացած քայլի: Բազմիցս դա արդեն տեսել ենք, դրա լավագույն օրինակը Լևոն Բարսեղյանի հետ համատեղ, վերջին ուղիղ եթերն էր: Մյուս կողմից՝ ունենալով ռացիոնալ անհատներ, այս կուսակցությունը փաստացի հարց չի լուծում, քանի որ ազնվությունը վաղուց քաղաքական կատեգորիա չէ: Ուստի, «Ժառանգության» հետ միավորվելը կարող է բերել 1-1.5 տոկոս, բայց ոչ ավելին: Սակայն էքսցենտրիկ քաղաքական գիծը և ոչ ստանդարտ մոտեցումները, դա ևս կարող են դնել կասկածի տակ:

 

Հարկ է փաստել նաև այն հանգամանքը, որ արևմտյան քաղաքական կենտրոններն առանձնապես հետաքրքրված չեն Հայաստանն իրենց ազդեցության գոտին դարձնելու հարցում: Թվում է, թե ռուսական կողմի հետ կա հստակ պայմանավորվածություն: Լավագույն դեպքում ինչ բևեռ ուզում է՝ լինի, այն չի կարող գերազանցել 10 տոկոսի շեմը, որն էական ոչինչ չի տա, բացի ԱԺ ամբիոնը պարբերաբար զբաղեցնելուց ու մի քանի ակցիա կազմակերպելուց: Այստեղ բաց է մնում ՀԱԿ-ի խնդիրը: Եթե շեշտադրումը փոխվի ոչ թե «արևմտամետ գաղափարակից ուժեր», այլ «իշխանության դեմ միասնական ճակատ», միգուցե ՀԱԿ-ը միանա այս գործընթացին, սակայն արևմտյան շեշտադրումով դա ի սկզբանե տապալված է:

 

ՀԱԿ առաջնորդ Տեր-Պետրոսյանը, լինելով ռեալ պոլիտիկ գծի հետևորդ և բազմիցս հանդես գալով բևեռների հավասարակշռության և ռուսական գործոնի սթափ գնահատման դիրքերից, չի մտնի այս գործընթացի մեջ: Չի մտնի թեկուզ մեկ պատճառով: Այդ նույն արևմտյան կողմը կամ ուժային բևեռները, Արցախի հարցում չեն առաջարկում ավելի լավ այլընտրանք, քան առկա վիճակն է: Այլ է խոսքային ու խաղաղասիրական կոչը, այլ է, երբ խնդիրը կոնկրետ քայլ կատարելու մեջ է: Եթե, ամեն դեպքում, այս հեռանկարը կայանա ու ձևավորվի բևեռ, որի մեջ կլինի նաև ՀԱԿ-ը, դա կնշանակի միայն մեկ բան՝ ռուսական տիրապետության դեմ կենաց ու մահու պայքար, որը հղի է ամենաանկանխատեսելի հետևանքներով, հատկապես ներկայիս Հայաստանի հեղհեղուկ իրականության պայմաններում: Ամեն դեպքում, հանգուցալուծումը չի ուշանա և մենք կտեսնենք, թե ինչ իրավիճակ կլինի Հայաստանում խորհրդարանական ընտրությունների նախաշեմին:

 

Վահրամ Թոքմաջյան, Past.am վերլուծաբան

Կիսվել