Երևան, 16.Դեկտեմբեր.2025,
00
:
00
ՀՐԱՏԱՊ


«Ժողովրդավարության բաստիոնում» քաղաքացու ձայնն այլևս լսելի ու կարևոր չէ. «ի՞նչ է եղել որ, ուղղակի սերունդ ենք կորցրել». «Փաստ»

ՎԵՐԼՈՒԾԱԿԱՆ

«Փաստ» օրաթերթը գրում է

Խանութներում, բանկերում, տարբեր տեղերում գոյացած մարդկանց հերթերը լավագույն վայրն են հասկանալու համար մարդկանց տրամադրությունները: Հենց այստեղ ես հասկանում, որ հասարակությունը միատարր չէ, որ տարակարծիք ենք ու անգամ, երբ փաստերով մեկը մյուսին սկսում է բացատրել, թե իրականում ինչ է տեղի ունեցել մեր երկրի հետ, այդ դեպքում անգամ որոշ մարդիկ չեն դադարում հավատալ «ապագային», որն այնքան մշուշոտ է: Բանկոմատի հերթը ձգվում է մայթի ողջ երկայնքով:

Մարդիկ առավոտյան շտապել են իրենց թոշակը ստանալու: Մոտ երեսուն հոգուց կազմված հերթին նաև ես եմ միանում՝ լսելով մարդկանց մեկնաբանություններն այն իրադարձությունների մասին, որոնք տեղի են ունենում, խոստանում եմ ինքս ինձ միայն լսողի դերում լինել, չմտնել բանավեճի մեջ: Կարծիքներ եմ հավաքում՝ հասկանալու՝ ի վերջո, ի՞նչ են ցանկանում մարդիկ, ինչպես են պատկերացնում ապագան: Հերթին վերջում միացած տղամարդն ասում է՝ «Փաշինյանը շատ համբերատար է, այդպիսին չպիտի լիներ», մի կին էլ հակադարձում է՝ «համբերատարությունն ինչ կապ ունի, մինչև հիմա սպասում եմ, թե երբ է պատժելու թալանչիներին, բայց բռնում, փողն առնում ու բոլորին բաց է թողնում, ո՞ւմ պատժեց, ոչ ոքի»:

Մյուսն էլ «հավաստի աղբյուրներից» գիտի, որ դրսից է լինելու փրկությունը, օտար մեկը գալու է իշխի Հայաստանում, բոլորին ձերբակալի ու պատժի: Դրսի վրա հույս դնող կինը, սակայն, մեզ չի վստահում կարևոր գաղտնիքը՝ իսկ որտեղի՞ց գիտի այդ տեղեկությունը: «Ոնց վստահեցի սրանց, գնացի ու ընտրեցի, ժամանակին այնքան հույսեր ունեի»,-խոստովանում է ներկաներից մեկը: Նույն միջոցին լցվում է մեկ ուրիշի համբերության բաժակը՝ «ախր, ինչպես կարելի է գնալ ու ամերիկաներում հանդիպել այն մարդկանց, որոնց Ռուսաստանն աչքով աչք չունի տեսնելու, ախր, լավ, բա էդքանը չեն հասկանո՞ւմ, չեն գիտակցո՞ւմ: Գուցե փողոց դուրս եկած մարդիկ չեն մեր փրկությունը, բայց այս անգրագիտությանը վերջ դնելու ժամանակն է»:

Լավ է, որ երբ բոլորն իրենց կարծիքն են հայտնում, մյուսները հանդուրժող են, ուշադրությամբ լսում են իրար, չնայած ակնհայտորեն համակարծիք չեն մեկը մյուսի հետ, բայց հարգում են դիմացինի կարծիքը: Այս երկար ձգվող հերթում միայն դա է ուրախացնում, չնայած տարակարծիք ենք, բայց հարգում ենք մեկս մյուսի տեսակետը: Բայց կարծիքները նաև հարցեր են ծնում: Օրինակ՝ 28 հազար դրամ թոշակ ստացող կինը ինչո՞ւ է այդքան ակնհայտորեն պաշտպանում մարդկանց, որոնք նրա կյանքում գոնե սոցիալական ապահովության տեսանկյունից որևէ փոփոխություն չբերեցին: Ուզում ես ասել՝ ախր, այդ գումարը ծախսելու ես րոպեների ընթացքում, արդյունքում, եթե միայնակ ես ու հավել յալ եկամուտ չունես, օրեր շարունակ սպասելու ես հաջորդ թոշակին: Ուզում ես համաձայնել ներկաներից մեկի հետ, որն ասում է, թե տգիտությունը կործանեց մեզ, տգիտությունը, որին լրացնող գործոն դարձավ դիտավորությունը:

Չես ուզում նաև հակադարձել՝ հիմա ձեզ անվտա՞նգ եք զգում, կարծես թե, դա նրանց համար կարևոր չէ: Գուցե Երևանում նստած մարդն այդպես էլ չի հասկանում, սեփական մաշկի վրա չի զգում սահմանների անվտանգություն ասվածը, վստահաբար չի զգում, թե ինչ ասել է ապրել Սյունիքի Ներքին Հանդում կամ էլ Շուռնուխում, որտեղ թշնամու շունչն այնքան մոտ է, ապրել Արցախում, որտեղ ամեն րոպե թշնամին կարող է ներխուժել քո տուն և ասել, որ դա իրենն է: Գուցե մենք՝ Երևանում ծվարածներս, այդպես էլ չհասկացանք սահմանամերձ համայնքներում ապրող մարդկանց, նրանց վախերն ու անհանգստությունները: Բայց այս դեպքում հարց պետք է տանք ինքներս մեզ՝ մենք մեր երեխայի հետ կտեղափոխվեի՞նք ապրելու Հայաստանի այն անկյունում, որը սահմանամերձ է: Եթե այս հարցին ազնվորեն կարողանայինք պատասխանել, գուցե նաև մեր պետությունն այլ լիներ:

Իսկ մինչ այդ «ժողովրդավարության բաստիոնում» Նիկոլ Փաշինյանը և յուր համակիրները ծափահարում էին, անհասկանալի է, թե ինչին, կարծես հաղթել էին 44-օրյա պատերազմում, տնտեսական թռիչքաձև աճ էին գրանցել, կարգավորել հարաբերությունները դաշնակիցների հետ, կահավորել բոլոր խրամատները, հայրենիք վերադարձրել գերեվարված տղաներին: Ծափահարում և ակնհայտ հեգնանքով վերաբերվում իրենց գործընկերներին, որոնք ԱԺ էին եկել ներկայացնելու հազարավոր մարդկանց պահանջը, որոնք նույն պահին դրսում են՝ ոստիկանների հսկող աչքի ներքո, այն է՝ Նիկոլ Փաշինյանը պետք է հեռանա, նրանք նաև պարզաբանում էին, թե ինչու:

Բայց «ժողովրդավարության բաստիոնում» չեն ցանկանում լսել իրենց քաղաքացուն, որը կարծիք է հայտնում, ասում է, որ երկիրը սխալ ուղղությամբ է գնում, որ վտանգավոր է խաղաղության օրակարգը, որ սուր է կախված Արցախի գլխավերևում, որը վերջնականապես կարող է խոցել արյունաքամ լինող հիվանդի սիրտը: Մարդը, որն ասում է՝ «կեցցե հայկական ժողովրդավարությունը», դուրս չի գալիս հանդիպման իր քաղաքացու հետ, որը գուցե անգամ ժամանակին ընտրել է իրեն, բայց հիմա տագնապի զգացողությամբ է ապրում սեփական երկրում, բայց չի ընտրում նաև հայրենիքից հեռանալու ճանապարհը: Այդ ո՞ր պահից Ազգային ժողովի կամ կառավարության շենքերը դադարեցին լինել ժողովրդինը, կամ էլ ժողովուրդը դադարեց լինել իշխանությանը, իսկ որ ամենակարևորն է՝ իշխանությունը դադարեց լինել ժողովրդինը:

Գուցե այն պահից, երբ այս իշխանությունը դադարեց նկատել սեփական աչքի փուշը, կամ էլ երբ «ժողովրդավարության բաստիոնի» առաջնորդն ասաց՝ «կարող էինք կանխել պատերազմը, որի արդյունքում կունենայինք նույն վիճակը՝ իհարկե առանց զոհերի»: Իրոք, սրանց տրամաբանությամբ՝ ի՞նչ է եղել որ, ուղղակի սերունդ ենք կորցրել...

ԼՈՒՍԻՆԵ ԱՌԱՔԵԼՅԱՆ

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում

Պետության պատասխանատվությունը և արվեստագետի ազատությունը. որտե՞ղ է սահմանըԵրբ մտավորականները լքում են հանրային հարթակը, միջակությունը ժառանգում է իշխանությունը. «Փաստ»Կազմվել է քաղցկեղի առաջացման ռիսկը մեծացնող սննդամթերքների վարկանիշային աղյուսակՎաշինգտոնյան հուշագրի գինը․ ով է իրականում տուժում Երբ խնդիրը ճիշտ ես դնում, լուծում միշտ էլ կա. Գագիկ Ծառուկյան24 ժամ ջուր չի լինի բազմաթիվ հասցեներում Բուժքույրը տասնյակ հիվանդների վարակել է ՄԻԱՎ-ով և հեպատիտովԵրբ քաղաքական իշխանությունը հարձակվում է Եկեղեցու վրա Հայաստանը դարձնել Հյուսիս-Հարավ, ՀնդկաստանԵվրոպա, Մեկ գոտի-Մեկ ճանապարհ մեգածրագրերի մաս. «Փաստ»Ի՞նչ լուծում կարող է լինել ստեղծված փակուղային իրավիճակում. «Փաստ»Տեխնիկական միջոցների կիրառմամբ կստուգվի՝ վարորդը թմրանյութ օգտագործել է, թե ոչ. «Փաստ»Հայաստանում ձյուն է տեղում․ իրավիճակը՝ ավտոճանապարհներին (տեսանյութ) Զղջման աղոթք Խոստանում են «խժռել» Հայաստանի քաղաքացիների ազատ ընտրության իրավունքը. «Փաստ»Հայաստանը մեգածրագրերի մաս դարձնելը պետք է դառնա ապագա ազգային իշխանությունների խնդիրը. «Փաստ»Փաշինյանի հեռացման «ճանապարհային քարտեզն»՝ ըստ Էդմոն Մարուքյանի. «Փաստ»Առաջա՞րկ արեց, թե՞ հմուտ «փոխանցում» և... ի՞նչ իրավունքով. «Փաստ»Ռոբերտ Արզումանյանը՝ Ռոմարիոյի, Դունգայի և Լամի կողքին. The Guardian-ը ընտրում է 2025 թ. աշխարհի լավագույններին Դեղատան պահեստային հատվածում բռնկված հրդեհը մարվել է Վարդենիսի տարածաշրջանում տեղում է ձյուն. Վարդենյաց լեռնանցքում բուք է Աշխարհի 10 ամենաերկար թունելները Տեղի է ունեցել Հայաստանում հավատարմագրված դիվանագիտական ներկայացուցչությունների ղեկավարների պաշտոնական ընդունելություն Գազ չի լինելու Սալմոնելա, E. coli․ վտանգավոր մանրէներ է հայտնաբերվել շուկայում տարածված պելմենիների մեջ Իրանն ի սկզբանե դեմ է եղել «Զանգեզուրի միջանցքին»․ Ալի Աքբար Վելայաթի Սամվել Շահրամանյանին հրավիրել են հարցաքննության Էյնշտեյնը կրկին ճիշտ է. Աստղագետները գտել են սև անցք, որը «քաշում» է տարածություն-ժամանակն իր հետևից Կադիրովը դժգոհ է Վրաստանից Թուրքիայում անօդաչու թռչող սարք է խոցվել Առաջարկվում է երկարաձգել էլեկտրոնային եղանակով հարկադիր կատարման դիմում ներկայացնելու համակարգի ներդրման ժամկետը Զարգանում է ռազմատեխնիկական համագործակցությունը․ ամփոփվել են ՀԱՊԿ երեք տարիները Վաղարշապատի համայնքային ոստիկանները ապօրինի թմրանյութ պահելու դեպք են բացահայտել Իրանում Հայաստանի դեսպանը ԻԻՀ գերագույն առաջնորդի խորհրդականին ներկայացրել է Հայաստան–Ադրբեջան խաղաղության գործընթացի վերջին զարգացումները Արտառոց դեպք՝ Սյունիքի մարզում Ինչ է առաջարկել Վաշինգտոնը՝ Կիևին․ Reuters Ռուսաստանի և Ուկրաինայի միջև խնդիրների 90%-ը լուծված է. ԱՄՆ պաշտոնյա Հիբրիդային սպառնալիքներին դիմակայելու ուղղությամբ ՀՀ-ԵՄ համագործակցությունը շարունակական է և նոր չի սկսվել․ ԱԳՆ Նիկոլն ուզում է Տրդատի պես հիվանդանալ և դառնալ եկեղեցու հիմնադիր«Մոսկվայում ավելի լավ է»․ Գարիկ Մարտիրոսյանը բացատրել է՝ ինչու չի ցանկացել ապրել ԱՄՆ–ում Բանակցություններում գրանցվել է իրական առաջընթաց․ հուսով ենք՝ օրվա վերջում կհասնենք համաձայնության․ Ումերով Ինչո՞ւ է Հայաստանն օգնություն խնդրել ԵՄ–ից. ՀՀ ԱԳՆ խոսնակի մեկնաբանությունը Անցած շաբաթ հայտնաբերվել է 355 ոչ սթափ վարորդ Լյուքսեմբուրգում Միրզոյանը կհանդիպի Քսավյե Բետելի հետ Հաղորդում հանցագործության մասին․ Հրաչ Բարսեղյան Դեկտեմբերի 16-ին և 17-ին ջուր չի լինելու Արցախի կորուստը վարչախմբի ձախողման ուղիղ հետևանքն էր․ Ավետիք ՉալաբյանԹեհրան–Մոսկվա–Երևան․ ձևավորվող նոր առանցք՝ Եվրասիայում Ավտովթար` Երևանում. կա վիրավոր 2027 թվականի երիտասարդական մայրաքաղաքը Ստեփանավանն է NAN-ի վտանգավոր խմբաքանակները Հայաստան չեն ներմուծվել. ՍԱՏՄ