Թուրքական նկրտումները բախվում են ավելի խոշոր խաղացողների շահերին
ՎԵՐԼՈՒԾԱԿԱՆՀունիսի 12-ին հայ-ադրբեջանական բախումները Տավուշում շատ մեծ միջազգային արձագանք ունեցան։ Ադրբեջանական կողմը, ռազմի դաշտում լուրջ անհաջողություններ ունենալով, փորձեց հակամարտության հարցը տեղափոխել նաև այլ հարթություններ։
Հայաստանի վրա ճնշում գործադրելու նպատակով Ադրբեջանը սկսել է օգտագործել իր ողջ դիվանագիտական զինանոցը։ Դրանով էր պայմանավորված նաև Թուրքիայի՝ չափից ավելի ակտիվությունը և այդ երկրի պաշտոնական շրջանակների կողմից խիստ հակահայկական դիրքորոշումը։
Թուրքիային ձեռնտու է էսկալացիոն իրավիճակը Ադրբեջանի վրա իր ազդեցությունը մեծացնելու համար՝ հատկապես Նախիջևանի հատվածում։ Եվ դրանով է պայմանավորված, որ տևական ժամանակ է, ինչ խոսվում է, որ Թուրքիան Սոմալիից և Կատարից հետո մտադիր է իր երրորդ արտասահմանյան ռազմաբազան հիմնել Նախիջևանում։
Պետք է նկատել, որ ռազմավարական կարևոր նշանակություն ունեցող Նախիջևանը Ադրբեջանի վերահսկողության տակ է անցել Մոսկվայի ու Կարսի պայմանագրերով, որոնցում Թուրքիան պայման էր դրել, որ այդ տարածքը հետագայում չպետք է անցնի երրորդ կողմին՝ նկատի ունենալով Հայաստանին։
Խնդիրն այն է, որ Նախիջևանը պատմական Հայաստանի մասն է եղել։ Այնտեղ մեծ զարգացում է ապրել հայկական մշակույթը, որի վառ ապացույցն են Ջուղայի հայկական գերեզմանոցի հազարավոր խաչքարերը և ոչ միայն։ Սակայն ներկայումս Նախիջևանը հայաթափված է և ապօրինաբար բռնակցված Ադրբեջանին։
Եվ Նախիջևանի բազմադարյա հայկական հետքը վերացնելու նպատակով է, որ Ադրբեջանը նախաձեռնել է հայկական մշակութային ժառանգության՝ Ջուղայի խաչքարերի ոչնչացումը։
Նախիջևանը անկլավային տարածք է, որը բաժանված է Ադրբեջանի ընդհանուր սահմանից, և դրանով է պայմանավորված, որ Ադրբեջանն անընդհատ բարձրացնում է այն հարցը, թե ցանկանում է ցամաքային կապ ունենալ Նախիջևանի Ինքնավար Հանրապետության հետ։
Սակայն թուրքական կողմը տարիներ շարունակ փորձում է օգտվել Նախիջևանի՝ անկլավային տարածք լինելու հանգամանքից ու այդ տարածքը, ինչքանով որ հնարավոր է, վերցնել իր վերահսկողության տակ։ Նախիջևանը Թուրքիայի համար կարող է դառնալ այն բանալին, որի միջոցով հնարավոր է հասնել տարածաշրջանային գերիշխանության։
Թերևս պատահական չէ, որ Թուրքիայի նախագահ Էրդողանը օրերս լրատվամիջոցների հետ զրույցում հայտարարեց, թե «Նախիջևանը Հայաստանի կողմից բռնազավթված է»։ Շատ վերլուծաբաններ կարծեցին, թե Էրդողանն ուղղակի շփոթել է և Արցախի փոխարեն Նախիջևան է ասել։
Հնարավոր է, որ Թուրքիայի նախագահը շփոթել է, բայց նա դրանով ակնարկել է այն, ինչ կա իրենց մտքում։ Մեծ հաշվով Թուրքիային ձեռնտու է, որ հայ-ադրբեջանական բախումները շարունակվեն ու ավելի մեծ մասշտաբ ստանան՝ ընդգրկելով նաև Նախիջևանի հատվածը, որի ժամանակ էլ թուրքական կողմը առիթը կօգտագործի հակամարտության մեջ ներգրավվելու համար ու դրանով հնարավորություն կստանա բարձրացնել այդ ինքնավար հանրապետության տարածքում ռազմաբազա տեղակայելու և մշտական զորք ունենալու հարցը։
Բայց այս հարցում Թուրքիայի շահերը բախվում են տարածաշրջանում մեծ ազդեցություն ունեցող երկու երկրների՝ Ռուսաստանի և Իրանի շահերի հետ։ Նախ՝ Ռուսաստանը, որը Հարավային Կովկասը համարում է իր շահերի տեսանկյունից գերակա գոտի, հակված է թույլ չտալ, որ Թուրքիայի ազդեցությունը տարածաշրջանում մեծանա իր ազդեցության հաշվին։
Իսկ Իրանի հետ սահմանակից Նախիջևանում թուրքական ներգրավվածության ավելացումը ոչ միայն փոխում է տարածաշրջանում հաստատված ուժերի հավասարակշռությունը, այլև մեծացնում է պանթուրքական վտանգը Իրանի համար, քանի որ այդ երկրում բազմամիլիոն թուրքախոս բնակչություն է ապրում, և Թուրքիան Նախիջևանից հետո կփորձի իր ազդեցությունը տարածել նաև այդ թուրքախոս շրջանների վրա։ Դրա համար էլ Իրանը հակակշռում է Թուրքիային և փորձում Նախիջևանում մեծացնել հենց իր ազդեցությունը։
Այնպես որ, հայկական կողմն այս իրավիճակում պետք է համագործակցի ռուսական և իրանական կողմերի հետ, որպեսզի թույլ չտա, որ Թուրքիան Նախիջևանի կողմից փորձի անկայունություն, բախումներ հրահրել ու փորձել դիվիդենտներ շահել իր համար այդ իրավիճակից։
ԱՐՏԱԿ ԳԱԼՍՏՅԱՆ
Ուզբեկստանում մայրը փորձել է 13-ամյա դստերը փոխանակել տան հետ
Մաշտոցի պողոտայի առաջին երթևեկելի գոտին կգործի միայն հասարակական տրանսպորտի համար
Ռուսաստանում դպրոցականները երկու շաբաթվա ընթացքում երկրորդ ուղղաթիռն են այրել
Նոյեմբերի 10-ից ԵՄ-ն փոխում է սահմանի հատման կարգը
Ուկրաինայի և Ադրբեջանի արտգործնախարարները քննարկել են տարածաշրջանում տիրող իրավիճակը
Վանաձոր-Դիլիջան ճանապարհին հարկադիր քարաթափման աշխատանքներ են իրականացվելու
Ադրբեջանը ներկայացրել է սեփական արտադրության լազերային զենք
Տասնյակ հազարավոր զոհեր կունենանք, եթե Ուկրաինային թույլ չտրվի արևմտյան զենքերով հարվածել ՌԴ-ի խորքին. Զելենսկի
Կարևոր․ երթևեկության փոփոխություն կլինի
«Երևան կլասիկ ֆեստ». Միլանի Լա Սկալա թատրոնի «Ակադեմիա» նվագախումբ
10-ամյա աղջիկը, 6–րդ օրն է, կոմայի մեջ է, ծնողները Երևան գալուց վթարի են ենթարկվել․ ի՞նչ է հայտնի
Կենդանակերպի այս նշանները բնականաբար օժտված են ուժեղ ինտուիցիայով․ պարզեք, թե ովքեր են ցուցակում
Բեյրութի հարավային արվարձաններին իսրայելական հարվածից զոhեր ու վիրավnրներ կան (տեսանյութեր)
Ռոստովի մարզում ուկրաինական ԱԹՍ-ն մխրճվել է փայտանյութի պահեստի մեջ․ խոշոր հրդեհ է սկսել (տեսանյութ)
Կրակոցներ՝ Կոտայքի «Ամառ» գիշերային ակումբում․ վիճաբանության ժամանակ հնչել են հայhոյանքներ, քաշքշել են միմյանց
Սերժ Սարգսյանը ՄԱԿ ամբիոնից հստակ ասել է, որ Արցախն առուծախի առարկա չէ, քանի որ «հայրենիքը սուրբ է». Շարմազանով
«Զարգացնում ենք սցենարը՝ քննարկելով այն բժշկական ոլորտի մասնագետների, 44-օրյայի մասնակիցների հետ». Ջիվան Ավետիսյան
«Այդ նույն օրն ամեն ինչ մերժվել է». Գայա Արզումանյանը՝ ամուսնության առաջարկի մասին
Պետք է պատրաստվենք պատերազմի. Լուկաշենկո
Համընթաց թարգմանիչների հայկական ասոցիացիան նշում է Թարգմանիչների միջազգային օրը
Վարչախմբի բռնաճնշումները Միհրան Պողոսյանի նկատմամբ նոր թափ են ստանում
Կուտակային կենսաթոշակային ֆոնդերի կառավարիչ «Ամունդի-Ակբան» տոնում է գործունեության 10 տարին. Կհիմնվի «Ամունդի-Ակբա» ակադեմիան
Կոնվերս Բանկի հովանու ներքո կայացել է Նարեկ Հախնազարյանի մենահամերգը
Ատոմակայանի փակումը սարսափելի հետևանքներ է առաջացնելու. Արմեն Մանվելյան
Ի՞նչ է պատրաստում Փաշինյանը Սյունիքի գլխին
Ի՞նչ կորոշի ՍԴ-ն. խնդրահարույց հարցեր կան
«Եվրաքվեն» ձախողման եզրին է. արևմտամետները խուճապի մեջ են
Ուղևորը մահացել է, վարորդը տեղափոխվել է հիվանդանոց
Փաշինյանական կեղծ թեզերը հասան Նյու Յորք. ոչ մի բառ Արցախի մասին
Իշխանությունը սահմանները փոխելու իրավասություն չունի. Կարապետյան
Իդրամը հայտարարել է QR-ենթակառուցվածքը բացելու մասին․ Իդրամը բոլորի համար է
Մի՛ հարցրեք՝ հնարավո՞ր է, թե՞ ոչ, հարցրեք՝ ահնրաժե՞շտ է, թե՞ ոչ. այո՛, անհրաժեշտ է. Բագրատ սրբազան
Զգեստապահարանի կարևոր մաս, որն օգնում է պաշտպանվել եղանակային քմահաճույքներից. «Փաստ»
ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ (24 ՍԵՊՏԵՄԲԵՐԻ). Շոգեշարժիչով դիրիժաբլի առաջին թռիչքը, առաջին անգամ իրականացվել է մարդու ձեռքի փոխպատվաստում. «Փաստ»
Համեցեք սովորելու Արարատյան քաղաքական կրթության դպրոցում. Ավետիք Չալաբյան
Վարչախումբը փորձում է մոռացության տալ Արցախը, բայց չի ստացվի. Մենուա Սողոմոնյան
Հայաստանին կոչ ենք անում վերացնել խաղաղության պայմանագրի ստորագրման խոչընդոտները. Բայրամով
Սպասվում են տեղումներ
Ատոմային ուրվականն է շրջում Հայաստանում. փոքր մոդուլային ռեակտորները դեռ բավականաչափ փորձարկված չեն. «Փաստ»
ԶՊՄԿ-ն շարունակելու է ուշադրության կենտրոնում պահել Արցախից բռնի տեղահանված մեր հայրենակիցների խնդիրները և կմասնակցի հետագա աջակցությունների տրամադրմանը
Չինական «արևային մեծ պատը» էներգիա կապահովի և կկանաչեցնի անապատը
Ընդամենը փորձ՝ խնդիրները բարդել Մոսկվայի վրա. «Փաստ»
Հայտնի է 10-ամյա աղջկա կnմայի մեջ հայտնվելու պատճառը
«Ընկերասեր էր, բարի, երբեք որևէ հարցում չտրտնջացող». Սպարտակ Ղազարյանն անմահացել է 2022 թ. սեպտեմբերի 13-ին Իշխանասարում. «Փաստ»
Փրկարար ծառայությունից խնդրում են չանհանգստանալ
Ոչ ՀՀ իշխանությունը, ոչ Ազգային ժողովը չունեն սահմանազատման իրավասություններ, ժողովուրդը նրանց այդ իրավունքը չի տվել․ Արշակ Կարապետյան
Վրաերթ՝ Երևանում. 20-ամյա վարորդը «Lexus»-ով կանգառում վրաերթի է ենթարկել 3 հետիոտնի
Նորից՝ իմիտացիա, այնինչ թանկարժեք ժամանակ ենք կորցնում. «Փաստ»
ՌԴ ՊՆ-ն՝ գիշերը տեղի ունեցածի մասին
Արտակարգ դեպք՝ Երևանում. հրդեհ է բռնկվել «Opel», «BMW X 6» և «Honda» մեքենաներում
