Ереван, 24.Сентябрь.2024,
00
:
00
1 $ = 0 ֏, 1 = 0 ֏, 1 = 0 ֏
ВАЖНО


Նոր ռազ­մա­վա­րու­թյան մեջ ար­տա­քին քա­ղա­քա­կա­նու­թյան մա­սով բո­վան­դա­կա­յին խնդիր­ներ կան

АНАЛИТИКА

Հուլիսի 10-ին անցկացված անվտանգության խորհրդի նիստում ընդունվեց Հայաստանի ազգային անվտանգության նոր ռազմավարությունը, փաստաթուղթ, որում ամրագրվում են ներքին ու արտաքին քաղաքականության հիմնական ուղենիշները: Եվ այդ ուղենիշները պետք է հստակ պատկերացում տան, թե ինչ ռազմավարական մոտեցումներ է որդեգրելու Հայաստանը իր անվտանգային միջավայրը ձևավորելու և արտաքին աշխարհի հետ հարաբերվելու հարցում։

Նշենք, որ Հայաստանի ազգային անվտանգության նոր ռազմավարության ընդունումը մեծ կարևորություն ունեցող իրադարձություն է, քանի որ նորանկախ Հայաստանի պատմության մեջ ազգային անվտանգության առաջին և միակ ռազմավարությունն ընդունվել էր 2007թ.-ին: 

Ինչպես 2007 թվականին ընդունված ազգային անվտանգության ռազմավարության, այնպես էլ նոր ընդունված ռազմավարության մեջ նշված է, որ Հայաստանի և Արցախի անվտանգության համար լուրջ սպառնալիք կարող են ներկայացնել ինչպես Ադրբեջանը, այնպես էլ Թուրքիան։

 Սակայն ուղղակի զարմանալի է, որ ՀՀ ազգային անվտանգության նոր ռազմավարության մեջ իսպառ բացակայում են «Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետություն» կամ «Արցախի Հանրապետություն» ձևակերպումերը, ինչն ակնհայտ հետքայլ է նախկինում գոյություն ունեցող սկզբունքներից ու մոտեցումներից։ 

Այնինչ, 2007 թվականի ազգային անվտանգության ռազմավարության մեջ առանձին բաժին էր հատկացված Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության անվտանգության ապահովման հարցին։

Ճիշտ է՝ նոր ընդունված ազգային անվտանգության ռազմավարության մեջ նշված է, որ Արցախի հարցի կարգավորման բանակցային գործընթացի նպատակը պետք է լինի Արցախի ժողովրդի ինքնորոշման և անվտանգության համար մղված Արցախյան ազատամարտի արդյունքների պաշտպանությունը, սակայն խոսք չկա Արցախի Հանրապետության դե յուրե միջազգային ճանաչման պահանջի մասին։

Ազգային անվտանգության նոր ռազմավարության մեջ խնդիրներ կան նաև արտաքին հարաբերությունների մասով։ Ժամանակակից գլոբալ գործընթացների պարագայում, երբ պետություններն ավելի փոխկապակցված են միմյանց, տրամաբանական է, որ ժամանակի ընթացքում նրանց փոխհարաբերությունները պետք է ավելի խոր և համաբովանդակ բնույթ կրեն։

Եվ սա ենթադրում է, որ պետք է այս իրողությունն իր արտացոլումը գտներ նաև ազգային անվտանգության նոր ռազմավարության բովանդակության մեջ, սակայն նրանում Հայաստանի արտաքին գործընկերների հետ հարաբերություններին անդրադարձը ավելի սեղմ է, քան 2007 թվականին ընդունված ազգային անվտանգության ռազմավարության մեջ, և ընդամենը ներկայացված է ընդհանուր գծերով։

Այդպես են ներկայացված, օրինակ՝ Ռուսաստանի և ԱՄՆ-ի հետ հարաբերություններին վերաբերող հատվածները։ Այնինչ Հայաստանի համար մեծ կարևորություն ունեցող այս երկրների հետ հարաբերություններին ավելի ընդգրկուն բովանդակություն պետք է հատկացվեր։

Մտահոգիչ է նաև այն, որ ազգային անվտանգության նոր ռազմավարության մեջ շատ համառոտակի է անդրադարձ կատարված շրջափակման մեջ գտնվող Հայաստանի երկու բարիդրացիական հարևանների՝ Իրանի և Վրաստանի հետ հարաբերություններին։ 

Այնինչ Վրաստանի և Իրանի հետ գործակցության խորացումը ուղղակի առանցքային նշանակություն ունի Հայաստանի համար, և շատ կարևոր փաստաթղթում նշված չէ, թե ինչ ուղղություններով են զարգանալու երկու հարևան երկրների հետ փոխհարաբերությունները և, ըստ այդմ, ինչ տարածաշրջանային նախագծեր են կյանքի կոչվելու։

 

Գաղտնիք չէ, որ ներկայիս աշխարհաքաղաքական տեղաշարժերի պարագայում ամբողջ աշխարհում աստիճանաբար ավելի է մեծանում Չինաստանի ազդեցությունը և հատկապես տնտեսական կշիռը, իսկ սա ենթադրում է, որ Հայաստանը մեծ կարևորություն պետք է տա Չինաստանի հետ հարաբերությունների հետագա խորացմանը։

Հաշվի առնենք նաև, որ Չինաստանի հետ գործակցության ամրապնդումը հնարավորություն կտա դիվերսիֆիկացնել Հայաստանի արտաքին քաղաքականությունը և չինական կողմից ներդրումային հոսքեր ապահովել, սակայն նոր ընդունված ազգային անվտանգության ռազմավարության մեջ Չինաստանի հետ հարաբերություններին ընդամենը երկուսուկես տող է հատկացված, որի մեջ ընդամենը գրված է համագործակցությունն ընդլայնելու մտադրության մասին։ 

Ոչինչ նշված չէ ինչպես Չինաստանի հետ փոխգործակցության բովանդակության, այնպես էլ Չինաստանի կողմից մշակված աշխարհաքաղաքական ու տնտեսական կարևոր նշանակություն ունեցող «Մեկ գոտի, մեկ ճանապարհ» նախագծին մասնակցություն ունենալու անհրաժեշտության մասին։

 

Ճիշտ է՝ ազգային անվտանգության նոր ռազմավարության ընդունումը դեռևս չի նշանակում, թե դրա բովանդակության մեջ մատնաշվածից ավելին չի արվելու, և գործընկեր պետությունների հետ հարաբերությունների խորացումն ավելի հեռուն չի գնալու, սակայն մտահոգիչն այն է, որ արտաքին քաղաքականության բնագավառում էական ձեռքբերումներ չկան նաև գործնական հարթության վրա։

ԱՐԹՈՒՐ ԿԱՐԱՊԵՏՅԱՆ

В Германии региональный поезд столкнулся с товарным, есть пострадавшие Парламент Швейцарии признал Голодомор геноцидом В России школьники сожгли второй вертолет за две недели Курсы валют в Армении Глава МИД РА провел встречу с замгенсека ООН С 10 ноября ЕС меняет процедуру пересечения границы В этом году «Гранд Холдинг» отмечает 100-летие армянского табачного производства МИД РФ: Баку и Москва нацелены на дальнейшее укрепление внешнеполитической координации У власти нет полномочий изменить границы: КарапетянIdram объявляет об открытии единой QR-инфраструктуры – Idram для всехНи власти РА, ни Национальное собрание не имеют полномочий на делимитацию границы, народ не дал им этого права: Аршак КарапетянНефть Brent подорожала до $75,03 за баррель Цены на золото достигли исторического максимума на фоне дешевеющего серебра Курсы валют в Армении Канада вновь призывает освободить всех этнических армян, произвольно задержанных Азербайджаном Аудиенции Папы Римского отменили из-за его болезни Наша задача номер один-увеличить военную мощь страны: Ильхам Алиев Приказ не сопротивляться поступил из Армении в Арцах: КарапетянЗерно, удобрения и топливо: АНО «Евразия» окажет гумпомощь аграриям Гагаузии«У лающей собаки нет зубов, чтобы кусаться»: «Гражданский договор» снова демонстрирует свои страхиВаагн Хачатурян присвоил воинское звание генерал-майора начальнику Ереванского городского управления СНБ Размику Микаеляну В «Ераблуре» от имени третьего президента РА возложен венок В Пантеоне «Ераблур» состоится церемония закладки фундамента мемориала «Зов Арцаха» Путин: Развитие союзнических российско- армянских отношений отвечает коренным интересам наших народов Родители погибших солдат намерены не пустить Никола Пашиняна в Пантеон «Ераблур» Архиепископ Баграт Галстанян: Настали времена украденной чести и радости Член АРФД: Мы не должны отказываться от идеи Диаспоры и Арцаха Сейран Оганян: Армянский народ осознает, что война не окончена Второй президент РА Роберт Кочарян поздравил Армению с Днем независимости Да здравствует свободная, суверенная и демократическая Армения: посол Франции в Армении Мэр Еревана направил поздравительное послание по случаю Дня Независимости Республики Армения Беларусь и Армению связывают прочные узы дружбы: Лукашенко Армения и США работают вместе, чтобы создать лучшее будущее: послание Байдена Легендарная Софи Лорен отмечает 90-й день рождения Против Майкла Джексона грозят выдвинуть новые обвинения и требуют за молчание $213 млн Подруга Брэда Питта запретила своим друзьям, семье и коллегам говорить о ней и ее звездном возлюбленном ВАШ РОМАНТИЧЕСКИЙ ГОРОСКОП НА 21 СЕНТЯБРЯ МИД Украины направило поздравительное послание по случаю Дня независимости Армении Число погибших при израильском ударе в Ливане выросло до 12 ВС Ирана представили на параде свое новейшее оружие Власти Японии объявили массовую эвакуацию после наводнений, вызванных беспрецедентным дождями Мы ответственны за судьбу армянства перед будущими поколениями: Послание Аршака Карапетяна по случаю Дня Независимости «Ухудшение отношений с ЕАЭС может иметь цепные и катастрофические последствия для Республики Армения» - Аршак Карапетян В доме тюрколога Саркиса Галстяна найдены «доказательства шпионажа» - словарь турецкого языкаАрмения отмечает День независимости: третьей республике 33 года По следам скандальных записейВ Лейпциге обнаружили ранее неизвестное произведение Моцарта В центре Еревана произошла поножовщина Леди Гага объяснила, почему ее никогда не волновали слухи о том, что она якобы мужчина Сильвестр Сталлоне покупает гламурный особняк в Ист-Хэмптоне за $25 млн для своих трех дочерей