Yerevan, 02.November.2024,
00
:
00
1 $ = 0 ֏, 1 = 0 ֏, 1 = 0 ֏
BREAKING


Իրենց հա­մար՝ ռա­ցի­ո­նալ, պե­տու­թյան հա­մար՝ վտան­գա­վոր

INTERVIEW

Հանրաքվեին ընդառաջ իշխանությունը ներկայացնում է կառավարության այս կամ այն արդյունքը, քարոզչության հիմքում դնում է կառավարության գործունեությունը և առաջնորդվում է խորհրդարանական ընտրությունների տրամաբանությամբ։ «Ոսկանապատ» վերլուծական կենտրոնի փորձագետ Դավիթ Մաթևոսյանն այս առումով մի քանի խնդիր է դիտարկում. 

«Իշխանությունը և, առհասարակ, քաղաքական գործիչները շատ լավ են հասկանում, թե ժողովուրդը կամ լայն հանրությունն ինչ ընկալումներ ունեն, որ խնդիրն են հասկանում, որը՝ ոչ, և ինչպես են կայացնում իրենց որոշումը հանրաքվեների ու ընտրությունների ժամանակ։ Նրանք հասկանում են, որ հանրության մեծամասնությունը պատկերացում չունի Սահմանադրական դատարանի գործառույթների մասին։ 

Նշվածը հասկանալով՝ պատշաճ մասնակցություն ապահովելու համար հարցը ձևավակերպում են բացառապես վստահության հանրաքվեի տրամաբանության մեջ։ Այսինքն, եթե կողմ ես հեղափոխությանը, ուրեմն պետք է գնաս և «այո» քվեարկես։ 

Մեծ հաշվով, ովքեր չեն հասկանում, թե ինչ է ՍԴ-ն, ինչու է այս ամենը տեղի ունենում, կարելի է մոտիվացնել միայն այսպիսի հարցադրումներով, և հենց այդ գործիքակազմն էլ օգտագործում են։ Սա հասկանալի, բայց միևնույն ժամանակ արդար մոտեցում չէ հանրության նկատմամբ»,-«Փաստի» հետ զրույցում ասաց վերլուծաբանը։ 

Դ. Մաթևոսյանը նկատում է՝ ցանկացած քաղաքական ուժ ու գործիչ իր ընկալումներում իրավիճակի որոշակի ախտորոշում ունի. «Այսինքն, ձևակերպված թշնամիներ, հակառակորդներ, մրցակիցներ, որոնց շուրջ են մոբիլիզացնում իրենց ընտրազանգվածին։ Օրինակ՝ նախկին իշխանությունների թշնամին սահմանից այնկողմ էր, անընդհատ շեշտվում էր Արցախյան հարցի մասին, որի շուրջ և մոբիլիզացնում էին ընտրազանգվածին։ 

Եթե դիտարկենք Ն. Փաշինյանի թիմի ինքնությունն ու ունեցած առաջնահերթությունները, ապա կտեսնենք, որ իրենք ողջ կյանքում պայքարել են նախկին իշխանության դեմ, ու իրենց ընտրողներին մոբիլիզացնելու տրամաբանությունն այդ առումով չի փոխվել։ 

Այսինքն, միշտ պետք է լինի որևէ հակառակորդ, որի շուրջ պետք է մոբիլիզացնել ընտրազանգվածին, այլ հարց է, թե ձևակերպված հակառակորդը որքանով է համապատասխանում երկրի շահերին։ Կարծում եմ՝ ակնհայտ է, որ նախկին իշխանությունների դեպքում հռչակված հակառակորդը շատ ավելի իրական էր, և շատ ավելի մեծ վնաս կարող էր հասցնել երկրին, քան ներկայում ձևակերպված «հակառակորդները»։ Այսօր ավելի շատ փորձ է արվում խաղալ մարդկանց դժգոհության և հիշողությունների վրա, ինչը պետության համար օգտակար չէ, բայց օգտակար է այն քաղաքական ուժի համար, որի տեսանկյունից այս գործիքին դիմելը ռացիոնալ է։ Այդուհանդերձ, այն, ինչ իրենց համար ռացիոնալ է, պետության համար կարող է ռացիոնալ չլինել»։

Խոսելով դեպքերի ու իրադարձությունների շարունակ հեղափոխական ընթացքի մասին՝ Դ. Մաթևոսյանն օբյեկտիվ և սուբյեկտիվ գործոններ առանձնացրեց. «Մենք ապրում ենք մի հասարակության մեջ, որտեղ սոցիալական բևեռվածություն կա։ Եվ այս առումով դժվար է պատկերացնել, թե ո՞ր դեպքում այդ հասարակությունը համերաշխ կլինի։ Մենք ապրում ենք նաև սոցցանցերի տարածման մի ժամանակահատվածում, ինչը նպաստում է այդ դիսկուրսի տարածմանը։ Բայց կան նաև սուբյեկտիվ գործոններ։ 

Առհասարակ, ցանկացած իշխանություն հիմնվում է որոշակի գաղափարի վրա. նախկինները հիմնվում էին Արցախյան պատերազմի, այդ պատերազմում ունեցած հաջողությունների և դրանց պահպանման վրա։ Դա էր համարվում նրանց լեգիտիմության աղբյուրը, իսկ ներկաների համար լեգիտիմության միակ սյունը հեղափոխությունն է, որը հնարավորինս պետք է շարունակական լինի։ 

Այն պահին, երբ հեղափոխություն ասվածը մարդկանց աչքերում չընկալվի որպես արդար մի բան, և այն, որպես գաղափար, կորցնի իր լեգիտիմությունը, իշխանությունները շատ լուրջ խնդիր կունենան։ Սա է պատճառը, որ իրենք փորձում են իրացնել իրենց արած հեղափոխությունը՝ հնարավորինս շատ իշխանություն ձեռք բերելու համար։

 Միգուցե այս հանգամանքն իրենց անձնական տեսանկյունից ևս ռացիոնալ է, բայց պետության համար կարող է վտանգավոր լինել, քանի որ այդ պարագայում հնարավոր է հարվածի տակ հայտնվեն այն պետական և ոչ պետական ինստիտուտները, որոնք ժողովրդավարական պայմաններում պետք է անկախ լինեն»։ 

Գործոնների մեջ դիտարկելով նաև իշխանության կողմից արդյունք ստեղծելու խնդիրը՝ վերլուծաբանը շեշտեց. «Այդ խնդիրն իհարկե կա, բայց եթե անգամ նրանք շատ լավ աշխատեին, ունենային ամենապատրաստված թիմը, ինչպես նաև հայեցակարգային ծրագրեր, միևնույն է, հանրության ակնկալիքները ներկա իշխանությունից այնքան մեծ են, որ դրանք ճգնաժամային վիճակի էին գալու։ 

Իհարկե, դրանից զատ կան նաև սուբյեկտիվ գործոններ։ Օրինակ՝ հստակ ծրագրային գործընթացի, երկարաժամկետ ծրագրերի փոխարեն շատ դեպքերում օրակարգային ու առաջնահերթ են դարձել ընթացիկ հարցերը։ 

Ընդհանուր առմամբ, բնականաբար, այսօր կան մարդիկ, որոնք մինչ այսօր էլ հավատում են այն ամենին, ինչը կգրվի Ն. Փաշինյանի ֆեյսբուքյան էջում։ Կան նաև մարդիկ, որոնք վերադարձել են նախկին վիճակին, կասկածներով են վերաբերվում։ Եվ կան մարդիկ, որոնք բացարձակապես ամեն ինչի դեմ են։ Խնդիրն այն է, թե ինչ համամասնության մեջ է այս ամենը, և առաջիկա հանրաքվեն շատ լավ հնարավորություն է նշվածը հասկանալու համար»։

Ամփոփելով՝ մեր զրուցակիցը հավալեց. «Ինչոր պահի, երբ հանրային աջակցությունը լինի այն սահմանին, որ այլևս հնարավոր չի լինի հենվել այդ աջակցության վրա, գործի են դրվելու վարչական և ուժային գործիքները։ Կարծում եմ՝ այս համատեքստում կարելի է դիտարկել ՍԴ-ի շուրջ տեղի ունեցողը։ 

Ինձ համար, որպես քաղաքագետի, ակնհայտ է, որ նպատակը մեկն է՝ սեփական վերահսկողության տակ վերցնել ՍԴ-ն ու ողջ դատական իշխանությունը։ Այսինքն, երբ չունես լայն աջակցություն, հնարավորինս պետք է հիմնվես վարչական և ուժային ապարատի վրա, պետք է ունենաս վերահսկելի դատական համակարգ, քանի որ քո իշխանության աղբյուրն այլևս չի կարող ժողովրդական աջակցությունը լինել։ Դրա համար հիմա այլ աղբյուրներ են փնտրում»։

ԱՆՆԱ ԲԱԴԱԼՅԱՆ

New and modern. Arabkir branch of IDBank reopenedAraratBank: Unprecedented Consumer Loan Offer Starting from 14.5% Ucom launches 5G network across nine Armenian citiesLearn to save. World Savings Day with Idram JuniorAnother solar power plant by Ucom and SunChild NGO installed in Vardenis Converse Bank and Kapitalbank signed a cooperation agreement at Sibos 2024 IDBank and Idram at Mantashyants Global Expo AraratBank Introduces UBPAY: A New System for International TransfersIDBank participated in the HR Expo-24 conference Armenia Hosted the Consulting Event of the Year: International CMC Conference was held with Participants from 30 Countries AraratBank Sponsors New Laboratory and Seminar at MatenadaranUcom, in cooperation with SunChild NGO, increases the access to drinking water in Lchavan community The customer is always our top priority: IDBankThe October beneficiary of "The Power of a Dram" is the Children of Armenia FundAmeriabank’s New Offer: Draw of Investment Portfolios for AMD 2M The International CMC Conference kicked off for the first time in Armenia, bringing together management consultants and the business community The winners of the 2024 joint program between SIA Armenia and "The Power of One Dram" have been announced General Director of Ucom Participated in the Annual Conference of the Institute of Internal Auditors Armenia AraratBank Expands International Transfer Options with Golden Money System10% idcoin with IDBank Mastercard cardsUcom Completes Network Modernization in Gyumri and Vanadzor Ameriabank’s Special Offer for New Mastercard Holders. 1% Cashback and Lots of GiftsGeneral Director of Ucom Delivers a Lecture at Leadership School Idram Junior and Koreez Summarize the Results of the Junius Financial Education CompetitionExperience comfortable traveling with IDBank premium cardsUcom has published the 2023 financial audit report UBPay has joined IAMTN Payments NetworkThe Armenian Conference Interpreters Association Celebrates the International Translation Day Old Yerevan: IDBank’s New Branch in an Exclusive FormatAraratBank and SIA: Ongoing Partnership for Social EntrepreneurshipUcom and SunChild NGO have installed a following solar power plant in Chakaten settlementUcom and Impact Hub Yerevan Launch the Ucom Fellowship Incubation ProgramArmenia hosts the most prestigious International CMC Conference and the "Constantinus" Award Ceremony Nokia and Team Telecom Armenia bring 25G PON commercial services to customers across Armenia The Power of One Dram to "Moonk" technoschool Ucom and SunChild NGO Bring Renewable Energy to Syunik's Borderline Regions Incredibly long: Rocket Line 0% now for 12 months Junius: A Financial Literacy Game in the Idram Junior App Around 100,000 households are making use of Team's Internet; 2nd quarter indicators New IDBank Branch in the City of HrazdanUcom Successfully Concludes uGeneration Summer Internship Program IDBank and Idram at the "Horizon" Camp: The Power of One Dram Converse Bank has joined the UN Global Compact Initiative Ucom Launches Special Promotion for Students Ahead of Academic Year IDBank, Idram and Impact Hub Launch the SIA Armenia Incubation Program Ucom General Director Ralph Yirikian Becomes First Guest Speaker at "Skills Lab" AMD 4 165 643 to SIA Armenia program: Aren Mehrabyan Foundation is the august beneficiary of The Power of One Dram Ucom, in Cooperation with SunChild NGO, Installs Solar Panels in Tsaghkavan AraratBank once again completes the bond placement ahead of scheduleEIB Global signs first direct loan agreement with an Armenian commercial bank