Ереван, 05.Ноябрь.2024,
00
:
00
1 $ = 0 ֏, 1 = 0 ֏, 1 = 0 ֏
ВАЖНО


Նորից՝ չմտածված, թերի ու չհիմնավորված. «Փաստ»

АНАЛИТИКА

«Փաստ» օրաթերթը գրում է

Եռամսյա հավաքներն, իհարկե, նորություն չեն: Սակայն, հաշվի առնելով խորացող անվտանգային մարտահրավերները՝ Արցախյան երկրորդ պատերազմից հետո՝ հատկապես 2021 թվականից սկսած, առավել մեծ ծավալներ ընդունեցին դրանք: Եվ ահա, վերջերս պաշտպանության նախարարը հանկարծ հայտարարեց եռամսյա հավաքներից հրաժարվելու և դրանք 25-օրյա դարձնելու գաղափարի մասին: Իհարկե, ինչպես հետո պարզվեց, նույնիսկ նախագիծ չկա, սակայն փաստը մնում է փաստ, որ առկա է մտադրություն, ինչի մասին հայտարարվել է կառավարության նիստում: Առաջին հերթին՝ հարց է ծագում, թե ինչո՞ւ այդպես որոշվեց միանգամից հավաքների ժամկետը 25 օր դարձնել, քանի որ, եթե որևէ խնդիր էր դրված ուղղակի դրանց տևողությունը կրճատելու, ապա առանց հատուկ որոշման էլ կարելի էր դա անել, քանի որ «Զինվորական ծառայության և զինծառայողի կարգավիճակի մասին» օրենքը սահմանում է, որ հավաքները կարող են լինել ՄԻՆՉԵՎ 3 ամիս ժամկետով և ոչ ավելի, քան երեք ամիս մեկ տարվա ընթացքում։

Այսինքն, կախված վարժական հավաքների նպատակներից ու բնույթից, դրանց ժամկետը կարող է փոփոխվել։ Օրինակ՝ երեք ամսվա փոխարեն այն կարող է որոշ դեպքերում կազմակերպվել շատ ավելի կարճ տևողությամբ։ Թեպետ բոլոր փորձագետներն էլ նշում են, որ ավելի կարճ ժամկետը, առավել ևս՝ 25 օրը շատ կարճ ժամանակահատված է պահեստազորում հաշվառված քաղաքացիների ռազմական ունակությունները կատարելագործելու և նրանց վերապատրաստելու նպատակով։ Մյուս կողմից էլ՝ տպավորություն է առաջանում, թե 25 օրյա հավաքները կիսապատրաստության կամ ձևականության ապահովման խնդիր են լուծում։ Միգուցե իշխանությունները հաշվի են առնում, որ վարժական հավաքների ժամանակ նաև աշխատավարձ են վճարում, իսկ երբ դրա ժամկետը կրճատվում է, ապա շատ ավելի քիչ գումար կվճարեն։

Բացի այդ, օրենքում նշված չէ, որ վարժական հավաքների մասնակիցները ներգրավվելու են մարտական հերթապահության։ Բայց հավաքների անցկացման գլխավոր նպատակներից մեկը, որի մասին պարբերաբար հայտարարում են ռազմական գերատեսչության ներկայացուցիչները, մարտական հերթապահության համալրումն է։ Բազմաթիվ հարցեր են առաջանում նաև վարժական հավաքները ՀՀ բոլոր զինապարտ քաղաքացիների համար պարտադիր դարձնելու գաղափարի հետ կապված, քանի որ ռազմական տեսանկյունից առաջին հերթին պետք է հենվել մոբիլիզացիոն ռեսուրսի վրա, որի միջոցով հնարավոր է կոնկրետ խնդիր լուծել։ Իսկ այս ամենը հաշվի չառնել ու միանգամից բոլորին անխտիր ներառել հավաքներում՝ նշանակում է շեղվել առաջնահերթություններից։ Դրա մասին է վկայում նաև այն հանգամանքը, որ կառավարության նիստում Փաշինյանը հավաքների էությունը ընդամենը ներկայացնում էր զենքին տիրապետելու և ծանոթ լինելու համատեքստում։

Եթե խնդիր է դրված ուղղակի մարդկանց զենքերի օգտագործմանը ծանոթացնել, ապա դա կարելի է անել այլ նախաձեռնությունների, օրինակ՝ կրթական հաստատություններում համապատասխան դասընթացների ավելացման միջոցով։ Միաժամանակ պետք է հաշվի առնել, որ այս իշխանությունները վարժական հավաքները դարձնում են քաղաքական մահակ։ Ու ընդհանրապես, զորակոչը նրանք համարում են պատժի միջոց: Օրինակ՝ ամիսներ առաջ խորհրդարանի պաշտպանության հանձնաժողովի քպական նախագահ Անդրանիկ Քոչարյանը «սպառնում» էր ընդդիմության ակցիաներից բերման ենթարկված քաղաքացիներին ուղարկել սահման, որից հետո «Դիմադրության» շարժման բազմաթիվ անդամների եռամսյա հավաքների մասնակցության ծանուցագրեր ուղարկվեցին: Պատահականության շնորհիվ պատգամավոր դարձած մի ուրիշ պատգամավոր էլ հայտարարում էր, թե «մի քանի ժամից զինկոմիսարիատները կգնան միտինգավոր տղամարդկանց հետևից և նրանց կտանեն առաջնագիծ»։ Լուրջ խնդիրներ կան նաև վարժական հավաքների ընթացակարգի հետ կապված։ Շատ դեպքերում դրանք անցկացվում են խախտումներով։ Բազմաթիվ դեպքեր են հայտնի, երբ ծանուցագիրը ստանալուն պես հենց նույն օրն էլ զորակոչում են՝ առանց բժշկական պատշաճ հետազոտության, այնինչ ծանուցումից մինչև հավաքի մեկնելը 20 օր ժամանակ պետք է տրվի։ Կան օրինակներ, որ հավաքների ժամանակ մարդիկ ունեցել են առողջական լուրջ խնդիրներ, ընդհուպ՝ սրտի կաթված, եղել են նաև մահվան դեպքեր:

Պահեստազորում ընդգրկված քաղաքացիներին վարժական հավաքներին ներգրավելու համար նախ պետք է պատշաճ կերպով համապատասխան բուժհետազոտություն կազմակերպվի, բայց հաճախ բուժզննությունը անհրաժեշտ մակարդակով չի կազմակերպվում և հաշվի չեն առնվում քաղաքացիների առողջական խնդիրները, առավել ևս, եթե իշխանություններին շատ պետք է, որ տվ յալ անձը անպայման «պատժվի»։ Մի խոսքով, վարժական հավաքների հետ կապված նոր նախաձեռնությունը, ինչպես այս իշխանության նախաձեռնությունների մեծ մասը, մի կողմից՝ չմտածված, թերի ու չհիմնավորված է, մյուս կողմից՝ չափազանց վտանգավոր, որը կարող է անվտանգային առումով ավելի խոցելի դարձնել մեր երկիրը։

ԱՐԹՈՒՐ ԿԱՐԱՊԵՏՅԱՆ

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում

Компания Ucom — платиновый партнер Армянского форума управления Интернетом (ArmIGF) Дети Дэвида Бекхэма не осознавали, насколько он хорош в футболе Бен Аффлек признал таланты бывшей жены Дженнифер Лопес на фоне продолжающегося развода Селена Гомес резко ответила на вопиющие комментарии о ее фигуре: Меня тошнит от этого Атташе: «Верхний Ларс» закрылся для большегрузов МВД: Арцахцы могут получить гражданство Армении в ускоренном порядке «Русский след в Гюмри»: культурно-образовательная экскурсия от АНО «Евразия» Србуи Галян назначена министром юстиции Армении МИД: Армения в 2025 году получит от Евросоюза 270 млн. евро в течение 4 лет в виде содействия Австралия направит Украине 14 военных катеров для использования в Черном море Госдеп убежден, что ракетные пуски КНДР угрожают стабильности во всем мире Губернатор: Инвестиции в Сюнике просто беспрецедентные Губернатор Ширака: Кандидата в мэры Гюмри Карена Саруханяна уважают, любят и принимают Секретарь Совета безопасности Армении провел встречу с иранскими экспертами Путин заявил, что лидеры стран СНГ по традиции соберутся в конце декабря Новый посол Армении в России вручил верительные грамоты Путину Саносян: Необходимости в «массовках» во время визитов Пашиняна в области никогда не было и не может быть Тегеран считает, что выборы в США не скажутся на экономике Ирана Brent подорожала до $75,17 за баррель В Армении отдающим скот на бойни фермерам начнут выплачивать бонусы Politico: В ЕС начали расследование схемы перемаркировки в Турции подсанкционной нефти РФ Курсы валют в Армении Непревзойденный цинизм: «Паст»Юнибанк предлагает упрощенное бизнес кредитование без финансового анализа предприятийВпечатляющее выступление молодой армянской виолончелистки в Национальном оперном театре Китая: «Паст»Нам не нужно искать политическую «крышу»: Директор «Спайки» прокомментировал распространяемые слухи: «Паст»В Китае стартовал Международный молодежный конкурс имени Хачатуряна с выступлением виолончелистки фонда «Музыка во имя будущего» Мари АкопянМарго Робби стала мамой Ким Кардашьян надела крест принцессы Дианы, который она купила за $200 тысяч на аукционе Дженнифер Лопес в вязанных шортах от Gucci Адвокат: Право театра Сундукяна распоряжаться территорией театра «Гой» приостановлено Глава КГД: В Армении нет никакого «налогового террора» Комитет госдоходов: Налоговые доходы в Армении в январе-сентябре 2024 года выросли почти на 7% Чиновник: Постараемся предложить комфортную систему налогообложения для инфлюенсеров Министр: Армянские производители бренди уже сами отказываются от слова «коньяк» Србуи Галян освобождена от должности заместителя генерального прокурора Погода в Армении Президент Грузии демонстративно не поздравила дипломатов с профессиональным днем Помощник генерального прокурора Армении Аревик Авоян освобождена от занимаемой должности Новый посол Армении в России вручит верительные грамоты президенту РФ Путину Никол Пашинян поздравил Майю Санду с победой на президентских выборах в Молдове Путин может отправить россиян воевать за КНДР в случае войны на Корейском полуострове Сотрудники Ucom приняли участие в работе по восстановлению леса в Вайоц ДзореFast Shift присоединился к открытой QR-инфраструктуре Idram «Росатом» провел в Ереване семинар, посвященный технологическим возможностям по сооружению АЭС в Армении и вовлечению местных поставщиков в проектАНО «Евразия» организовала вечер, посвященный творчеству ЛермонтоваВклад в науку: Ереванский филиал РЭУ отметил выпуск 10-го, юбилейного номера сборника «проблемы социально-экономического развития: поиски перспективы, решения» Общественно-политическое собрание «третьей силы» прошло в условиях строгой конфиденциальности Новый и современный: филиал «Арабкир» IDBank возобновил свою работуОппозиционный член Совета старейшин Еревана пригласила мэра столицы в метро: Это и есть транспортная реформа