«Սա փակ աչքերով դեպի ինքնասպանություն տանող ճանապարհ է, աղետն ու ամոթը գումարվել են իրար»․ «Փաստ»
ՀԱՐՑԱԶՐՈՒՅՑ«Փաստ» օրաթերթը գրում է.
«Կարծում եմ, որ շատ ավելի ցանկալի և նորմալ կլիներ, եթե հասարակությունը բավականին հավասարակշռված, հասկանալի, ոչ քաոսային հոգեվիճակով և տրամադրություններով մտներ ընտրական շրջան, որովհետև ընտրությունը հատկապես մեր նման երկրում գիտակցվածություն է պահանջում, տրամաբանվածություն, բայց, ցավոք, ունենք այն, ինչ ունենք»,-«Փաստի» հետ զրույցում ասում է հոգեբան Կարինե Նալչաջյանը:
Նշում է՝ այս պահին կա պատկերացում, որ գուցե ընտրություններն են լինելու այս ամենից ել քը, փրկությունը՝ չնայած այս հոգեվիճակին և այս պայմաններին: «Երբևիցե քաղաքականության մեջ չլինելով՝ այս անգամ անձամբ ներգրավված եմ նորաստեղծ «Զարթոնք» կուսակցությունում: Մեր կուսակցության մեջ շատ են մարդիկ, որոնք հասկացել են՝ ոչ ստանդարտ լուծումներ են պետք: Հիմա ժամանակներն են ոչ ստանդարտ, և բոլորս մի քիչ այլ պարտականություններ ունենք, քան առաջ: Այս իմաստով տեսնում ենք, թե որքան քաղաքականացված է մեր հասարակությունը, բայց նաև՝ մոլորված: Շփոթմունքը շատ մեծ է, ժամանակն էլ շատ կարճ է կողմնորոշումներ ունենալու համար: Այս տեսակետից էլ է խառնաշփոթ: Տեսեք՝ քանի կուսակցություն և դաշինք կա, որոնք սկսել են ներկայանալ հասարակությանը: Մարդիկ անորոշության մեջ են, չգիտեն՝ ինչ անել: Հիմնական որոշակիությունն այսօր երկու բևեռի միջև է, որոնց դեպքում, քիչ թե շատ պատկերացում, պարզություն կա, թե ով ով է: Մի դեպքում Ռոբերտ Քոչարյանն է՝ իր դաշինքով, մյուս դեպքում՝ Նիկոլը, որից տպավորությունները թարմ են: Ամեն օր ու ժամ, երբ առավոտյան լույսը բացվում է, նայում ենք լուրերը՝ տեսնելու, թե ինչ նոր մի աղետ է մեզ պատուհասել: Այս երկու բևեռները հասկանալի են: Մնացածներն այդքան էլ հասկանալի չեն կամ ընդհանրապես հասկանալի չեն»,-ընդգծում է հոգեբանը:
Նալչաջյանն անդրադառնում է նաև կողմնորոշումներին: «Ազգը սթափվում է: Որքան ավելի ուժեղ հարվածներ է ստանում, մարդկանց որոշակի խումբ «պոկվում է Նիկոլի թմբիրից» և արդեն հասկանում է, որ երկրի, հայրենիքի հետ աղետալի մի բան է կատարվում: Աղետն ու ամոթը գումարվել են իրար, սա խայտառակություն և անպատվություն է մեզ համար: Որպես մեր երկրի քաղաքացի և հայ մարդ, բացի այս տագնապներից, մարդկային, հայրենիքի ծանր կորուստների զգացողություններից, կարծես թե, մեր պատիվը, արժանապատվությունը կորցրած լինենք: Մենք խայտառակված ենք աշխարհի առաջ: Այս զգացողությունն ունեցող մարդիկ օրեցօր ավելանում են»,-ասում է մեր զրուցակիցը: Միևնույն ժամանակ հավելում է՝ կա մի որոշակի շերտ, որն ունի կարծրացած դիրքորոշումներ:
«Սա նաև կախված է մարդկային տեսակից: Գիտեք՝ կան մարդիկ, որոնց դիրքորոշումները շատ քարացած են: Նա մտածում է ինչ-որ բան, ունի կարծիք ինչ-որ հարցի վերաբերյալ, դա քարացած է, կայուն և դրանով մարդիկ, կարծես թե, ինքնահաստատվում են: Այս խմբի մեջ, որոնք դեռ Նիկոլ են ասում, ավելի շատ տեսնում եմ ոչ թե Նիկոլի քայլերի նկատմամբ ինչ-որ դրական վերաբերմունք, տրամաբանական բացատրություններ և այլն, այլ կարծր ինքնահաստատում՝ «ես մի բան ասել եմ, իմ ծանոթների ու բարեկամների մոտ գոռգոռացել եմ, ասել եմ՝ ես եմ ճիշտ, սա այսպես լավ է, այս քայլը ճիշտ է և այլն», և հիմա այդ կարծր դիրքորոշումների պատճառով մարդիկ չեն կարողանում իրենց ներքուստ թույլ տալ իրենք իրենց դեմ դուրս գալ: Սա ավելի շատ անձի պրոբլեմի հարթության վրա եմ դիտարկում, քան Նիկոլ հավանելու, որպես երկրի ղեկավար նրան նորից տեսնելու ցանկության: Այս մարդկանց ինչ-որ մի շերտ դեռ կմնա մինչև ընտրություններն էլ:
Բացի դա, մարդիկ հակված են կտրուկ փոփոխություններից խուսափելուն, որովհետև թեկուզ այն վատը, որ հիմա կա, մի տեսակ հասկանալի է, մարդիկ սիրում են իներցիայի մեջ ապրել, կտրուկ փոփոխությունը միշտ իր մեջ անորոշություն է պարունակում: Մարդիկ վախենում են նոր փոփոխություններից, մի փոփոխության մեջ թաթախվեցին, տեսան՝ ինչի են բախվում, հիմա մի տեսակ վախենում են նորի մեջ թաթախվելուց: Իհարկե, սա բանական մոտեցում չէ և փակ աչքերով դեպի ինքնասպանություն տանող ճանապարհ է: Սրան ավելացնենք նաև փոխկապակցված մարդկանց, մարդիկ ինչ-որ շահադիտական հարցեր ունեն: Ցավոք, այդ շերտն էլ ունենք: Թշնամին, երբ այս աղետը կազմակերպեց մեր գլխին՝ նկատի ունեմ Նիկոլի և իր մուտանտների խմբի թիկունքում կանգնած ուժերին, մեզ լավ ուսումնասիրել էր, մեր և՛ ուժեղ, և՛ թույլ կողմերը: Թույլ կողմերից են նյութապաշտությունը, ագահությունը, նախանձությունը, դրա վրա աշխատեցին: Բայց հիմա մարդկանց աչքերը մեծմասամբ բացվում են, ու իրենք հասկանում են, որ մեզ հետ շատ մեծ աղետ պատահեց և ավելի մեծը դեռ սպասվում է: Այս իմաստով գուցե ընտրությունները միակ ելքն են, որպեսզի ինչ-որ բան շտկվի: Մարդիկ ավելի ու ավելի շատ են նայում դեպի Ռոբերտ Քոչարյանի կողմը: Ընտրողները, որոնք կողմնորոշված չեն, ասում են՝ նոր մարդիկ ենք ուզում տեսնել, ում հետ կապված պատկերացումներ՝ կեսը ճիշտ, կեսը սխալ, իրենք չունեն»,-ընդգծում է հոգեբանը:
Շեշտում է՝ այսօր երկրի ղեկն իրենց ձեռքը պետք է վերցնեն ազնիվ, հայրենիքը սիրող, չվաճառվող, տարբեր ասպարեզների պրոֆեսիոնալներ: Հակառակ դեպքում կգլորվենք անդունդը, կոչնչանանք, ընդ որում՝ կոչնչանանք շատ դաժան ձևերով: Այն, ինչ կատարվում է մեզ հետ, գնահատում եմ որպես ցեղասպանության մի տեսակ, երբ երկրի կառավարությունը սեփական ժողովրդի նկատմամբ ցեղասպանություն է իրականացնում: Երբ նայում ենք քայլերը, մարդկանց, կարծես թե, տանեն կառափնարան՝ պատերազմի պահից սկսած մինչև մեր զինվորների գերեվարման դեպքերը: Ի՞նչ է նշանակում մի կրակեք, երբ թշնամին, մինչև ատամները զինված, քեզ վրա է հարձակվում, այսինքն՝ գիտակցված գնա դեպի մահ: Ապրում ենք այս աբսուրդի մեջ, պետք է այս անհեթեթությունից դուրս գալ, մեր պատիվը, մեր հայրենիքը վերականգնել: Ավաղ, մարդկային կորուստները հնարավոր չէ վերականգնել, բայց հնարավոր է նոր աղետներից մեզ հեռու պահել»,-եզրափակում է հոգեբան Կարինե Նալչաջյանը:
Լուսինե Առաքելյան
Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում