«Այսպիսի անբարենպաստ միջազգային իրավիճակ և անբարենպաստ կառավարող խունտա երբևէ չենք ունեցել». «Փաստ»
INTERVIEW
«Փաստ» օրաթերթը գրում է
Նորընտիր Ազգային ժողովն արդեն հինգ օր է՝ սկսել է աշխատանքները: ԱԺ նախագահի ու փոխնախագահների ընտրություններ, ելույթներ, իրար հասցեագրված վիրավորանքներ ու մեղադրանքներ: Մինչդեռ Հայաստանի Հանրապետությունը շարունակում է ապրել անորոշության ժամանակաշրջանում: ԵՊՀ հայ գրականության պատմության ամբիոնի դասախոս, գրականագետ Սերժ Սրապիոնյանն ասում է՝ երկիրը խաղալիք չէ, բայց նրան վերաբերում են խաղալիքի նման:
«Դա անում էր նախորդ Ազգային ժողովը, անում է նաև ներկա ԱԺ-ի մեծամասնությունը: Ըստ էության, նրանք տանում են խաղալիքի ջարդվելուն: Արդյունքում տուժելու է հայ ժողովուրդը, ինչպես եղավ 44-օրյա պատերազմի ժամանակ: Աբսուրդի վերածեցին ընդդիմությունից ԱԺ փոխնախագահի ընտրությունը: Իշխող կուսակցության ներկայացուցիչներից Կոնջորյան ազգանունով մեկն ասում է, թե այսօրվա ընդդիմությունն ինքն իր ներսից է փոխնախագահի քվեարկությանը դեմ քվեարկում, որպեսզի Իշխան Սաղաթել յանը չընտրվի ԱԺ փոխնախագահ: Սա աբսուրդային միտք է, որը նա հրամցնում է որպես անբեկանելի ճշմարտություն: Եվ մարդիկ կան, որ դրան հավատում են: Այսօր մենք հստակորեն տեսնում ենք, թե ինչ է կատարվում մեր երկրի սահմաններին: Մեզանից մեկը կբերի Ոսկեպարի օրինակը, մյուսը՝ Վարդենիսինը, հաջորդը՝ կհիշի Ալիևի հոխորտանքն ու ցինիկ ախորժակը: Այս ամենն այնքան տեսանելի է, որ չտեսնելու համար առնվազն պետք է կույր լինել կամ ձևանալ կույր: Տպավորություն է, թե մի քանի օր զբաղված են ԱԺ փոխնախագահների ու հանձնաժողովների նախագահների ընտրության ձգձգմամբ՝ մինչև իրենց սև գործը կարողանան անել:
Ինչպես երեք տարի, այնպես էլ այսօր այս ձգձգումները բարդելու են ընդդիմության վրա: Հիշո՞ւմ եք՝ ասում էին, թե գերիներին չենք կարողանում վերադարձնել հայրենիք, քանի որ ընդդիմությունը խանգարում է: Այս հեքիաթը շատ հին է, բայց ազդում է մարդկանց վրա, հատկապես չմտածող խավի վրա: Սրա մեղավորությունը նաև 6-րդ գումարման Ազգային ժողովինն էր, երբ ունենալով իշխանական լծակներ, մեծամասնություն ԱԺ-ում, սուս ու փուս, ամբոխի էյֆորիային ենթարկվելով՝ թույլ տվեցին, որ սրանք հայտնվեն իշխանության: Կարծում եմ, որ այս իրավիճակում ընդդիմությունը պետք է անհնազանդության գործողությունների դիմի, այլևս ակնհայտ է, որ այս մարդկանց հետ օրինականության սահմաններում որևէ բան անել հնարավոր չէ: Ազգային ժողովի առաջին նիստերը դա ցույց տվեցին»,-«Փաստի» հետ զրույցում ասում է Սրապիոնյանը:
Ընդգծում է՝ նրանք հարվածում են այն ամենին, ինչ ազգային է, այսինքն՝ գիտակցությանը: «Երբ այդ գիտակցությունը սկսում է աստիճանաբար մարել, ազգի հետ խաղում են այնպես, ինչպես խաղալիքի հետ խաղում է երեխան»,նշում է մեր զրուցակիցը: Սրապիոնյանի համար ցավալի է գիտակցել, որ ամեն ինչ արվում է հայկական բանակը վերջնականապես կազմաքանդելու համար: «Մարդը ժամանակին հայտարարում էր, թե Արցախի ժողովրդի կողմից չի ընտրվել, հետևաբար Արցախի խնդիրներն իր իրավասության տակ չեն: Հետո այդ նույն մարդը հայտարարեց, որ հայկական բանակը պետք է պաշտպանի Հայաստանի սահմանները: Սա ի՞նչ էր նշանակում: Առնվազն հայերեն պետք է չհասկանաս, որ գլխի չընկնես՝ այս մարդը հայտարարում է, որ հայկական բանակն այլևս Արցախը չի պաշտպանելու: Հետո ինչ-որ միֆական ծրագրեր՝ հինգ տարին մեկ եռամսյա հավաքներ կազմակերպելու մասին: Սա նշանակում էր բանակը ցրել: Այն, ինչ այսօր կատարվում է բանակի գեներալիտետի, վերնախավի հետ, բառի ուղիղ իմաստով բանակի քայքայման նյութն է, որը ներարկվում է երակների մեջ: Բանակի քայքայմանը երկար չենք սպասի, արագորեն կկանգնենք փաստի առաջ, որ հայկական բանակն այլևս չիք, չկա հայկական բանակ: Իսկ դա նշանակում է, որ քո երկիրը դառնում է ոտնատակի արահետ, ով ոնց ուզենա, կգնա, կգա»,-ասում է գրականագետը:
Հավելում է՝ մի միտք շրջանառության մեջ գցեցին, թե Մակրոնն ասել է, որ ֆրանսիացիները կգան ու կպաշտպանեն Հայաստանի սահմանը: «Չկա այնպիսի երկիր, որի սահմանները պաշտպանեն օտար զինվորները, պատմության մեջ նման բան չկա: Ի վերջո, մի անգամ ապավինել ենք Ֆրանսիայի պաշտպանությանը, արդյունքում ֆրանսիացիները Կիլիկիան նվիրել են թուրքերին: Ինչ վերաբերում է Ռուսաստանի հետ հարաբերություններին: Այն հարաբերությունները, որոնք ձևավորվել էին ռուս-հայկական միջավայրում, չէին հարվածում մեր ինքնասիրությանը: Այն հնարավորությունները, որոնք ունեինք մենք և ռուսները, որոշակի համակարգման ենթարկվել էին: Համենայն դեպս, ռուսներն այսպիսի անթաքույց անտարբերություն չէին դրսևորում: Այս իշխանությունների գալուց հետո ռուս-հայկական հարաբերությունները թևակոխեցին բացարձակապես նոր և մեզ համար ոչ ձեռնտու փուլ:
Աշխարհի բոլոր, անգամ խոշոր պետությունները որոշակի դաշնակցային հարաբերություններ ունեն միմյանց հետ: Այս իշխանությունները փչացրեցին բոլոր հարաբերությունները: Մռայլ կանխագուշակումներով երբեք չեմ զբաղվել, բայց այս դեպքում դժբախտաբար, ոսկրերիս մեջ զգում եմ պետականության, ինչու ոչ՝ նաև հայկականության վերջին տրոփյունը: Պատմության ընթացքում շատ բան ենք տեսել, բայց նման բան՝ ոչ: Պատմության հազարամյակների ընթացքում այսպիսի անբարենպաստ միջազգային իրավիճակ և անբարենպաստ կառավարող խունտա երբևէ չենք ունեցել: Օտարների շահերը սպասարկող բացահայտ կառավարություններ մենք երբևէ չենք ունեցել: Պատմության մեջ չենք ունեցել այսպիսի հակազգային քաղաքականություն վարող իշխող խումբ: Չգիտեմ՝ սրա վերջը երբ է գալու, կամ արդյոք կգա սրա՞, թե՞ մեր վերջը»,-եզրափակում է Սերժ Սրապիոնյանը:
ԼՈՒՍԻՆԵ ԱՌԱՔԵԼՅԱՆ
Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում
