Yerevan, 01.November.2024,
00
:
00
1 $ = 0 ֏, 1 = 0 ֏, 1 = 0 ֏
BREAKING


Մե­նա­կի հո­գե­վի­ճա­կը, հա­մախմ­բումն ու ժո­ղովր­դին ճա­նա­չե­լու խնդի­րը

Կյանքը հաճախ է ստեղծում իրավիճակներ, երբ ձևավորված համախմբման նշանակությունը գիտակցելու պարագայում հնարավոր է որոշակի փոփոխությունների հասնել: Այս կարծիքին է քաղաքական վերլուծաբան Արծրուն Պեպանյանը, որի հետ զրույցում փորձել ենք հասկանալ, թե ինչո՞ւ ենք հասարակության համախմբմանն ականատես լինում միայն որոշակի դեպքերում, խոսել ենք նաև նախորդող իրավիճակներից դասեր քաղելու հնարավորության մասին:

Մինչ բուն թեմային անցնելը, մեր զրուցակիցը շեշտեց, որ այսօրվա իրավիճակից բխող համախմբվածության առումով որոշակի վերապահում ունի. 

«Դեռ կյանքը ցույց կտա՝ անհրաժեշտ համախմբում կլինի, թե ոչ: Համենայն դեպս, համացանցում դեռ ատելության հաղթարշավ, «սև»-«սպիտակների» հակադրություն եմ տեսնում: Նշվածը կասեցնելու վերաբերյալ ես առաջին հերթին կոչ եմ արել իշխանությանը, հետո նաև ընդդիմությանը, որովհետև վտանգը, մեծ հաշվով, բոլորիս է վերաբերում: Հիմա կյանքը ցույց կտա՝ անհրաժեշտ գիտակցություն դրսևորում են, թե ոչ: Այս պահին դեռ լուրջ հետևություններ չեմ նկատել»:

 

Անդրադառնալով հասարակության համախմբման խնդրին՝ Ա.Պեպանյանն ընդգծեց. «1000 տարի գտնվելով օտարի լծի տակ՝ մենք մեր ազգային, պետական խնդիրները մեր առաջ դնելու և մեր միասնականությամբ դրանք լուծելու հնարավորություն չենք ունեցել: Նշվածի հետևանքով հայ մարդը հարկադրված է եղել «իր գլխի ճարն» ինքնուրույն տեսնել, և այդ ընթացքում հայ մարդու մոտ մենակի հոգեվիճակ է ձևավորվել: Սա է պատճառը, որ, ունենալով անկախ պետություն, 30 տարի է չենք կարողանում դուրս գալ մենակի հոգեվիճակից: 

Այստեղ հոգեբանների, քաղաքագետների լուրջ աշխատանքի կարիքը կա, որ մարդկանց հոգեբանության մեջ անհրաժեշտ փոփոխություններ նկատենք: Բայց, ցավոք, խնդիրն այն է, որ վերոնշյալն ընկալող ու գիտակցող քաղաքական հոսանքներ չունենք: Նշվածն ընկալող ընտրանի չկա, որը կհասկանա ժողովրդի վարքագծային խնդիրները և կկարողանա արտակարգ դրություններից նաև այդ առումով դրական արդյունք ունենալ»: Քաղաքական վերլուծաբանն ընդգծեց, որ այդ ընկալումը չկար ինչպես նախկինում, այնպես էլ այսօր:

«Չկա ժողովրդի ճանաչողություն: Մեր կյանքում հաճախ են իրավիճակներ ստեղծվել. 1988թ.շարժում, 1999թ. ԱԺ սպանդ, 2008թ. Մարտի 1, Ապրիլ յան պատերազմ, 2018թ. ցնցումներ: Թվարկված բոլոր իրավիճակներում ժողովրդի հետ ինչ-որ բան էր կատարվում, այսինքն, հոգեբանության փոփոխության ինչ-որ նախադրյալներ կային: Բայց քանի որ այդ գործից հասկացող մարդկանց խումբ չկար, որը ստեղծվածը կօգտագործեր անհրաժեշտ փոփոխություններ անելու համար, վերադառնում էինք ոչ միայն ելման դիրքին, այլև անգամ մի քիչ էլ ավելի վատ վիճակի: Այսօր էլ չկա այս ամենը գիտակցող շերտը, որն անհրաժեշտ փոփոխություններ կանի»,-ասաց նա՝ ընդգծելով, որ օրվա իշխանությունն ունի նախորդների թերացումները:

«Լավ չեն գիտակցում իրականությունը, լավ չեն ճանաչում ժողովրդին: Այս պարագայում լուրջ չեմ համարում, որ վերոնշյալ խնդիրն այսօր օրակարգային կդառնա»,հավելեց մեր զրուցակիցը:

Նկարագրվածը գիտակցելու, այլ մթնոլորտ ձևավորելու պարզ ու հստակ ճանապարհի մասին է մատնանշում Ա. Պեպանյանը: «Ճիշտն ասած՝ չգիտեմ, արժե՞ Ն. Փաշինյանին ևս մեկ անգամ խորհուրդ տալ, որովհետև թեպետ մինչ այս նման խորհուրդներ շատ են եղել, սայլը տեղից չի շարժվել: 

Բայց եթե ես լինեի իր փոխարեն, խելացի մարդկանց հենց այսօր կհրավիրեի, կասեի՝ նախկիններին հեռացրեցինք, բայց թե՛ տնտեսության, թե՛ մարդկանց մտածողության մեջ դեռ խնդիրներ ունենք, դրան գումարած՝ այս պահի մարտահրավերը: 

Կասեի, որ «սևն» ու «սպիտակը», «այո»-ն ու «ոչ»-ը մի կողմ դնելու ժամանակն է, և մասնագետներից կազմված մի առանձին հանձնախումբ է պետք ստեղծել, ուր մի կողմ կդրվի նրանց քաղաքական պատկանելիությունը: 

Այսօր նման մի հանձնաժողով վարակի կանխարգելման շուրջ կարող է ձևավորվել, վաղը տնտեսական իրավիճակը փրկելու, հետո էլ հասկանալու, թե, ի վերջո, ի՞նչ է կատարվում մեզ հետ»,-ասաց նա՝ ընդգծելով, որ պետության ռեսուրսները պետք է դնել հենց այս նպատակների իրագործման հիմքում:

«Կգնան այս ճանապարհով, թե ոչ, չգիտեմ, բայց պարապ չպետք է մնանք՝ ասելով, որ եթե իշխանությունները չեն անում, ուրեմն՝ վերջ: Մտածող մարդիկ պետք է ինքնակազմակերպվեն: 

Ի վերջո, իշխանություններն անցողիկ են, իսկ հայրենիքը հավերժ: Իհարկե, ամենաարագ ու ամենաարդյունավետ ճանապարհը կունենայինք, եթե իշխանությունը հասկանար խնդիրը, նախաձեռներ ու պետական ռեսուրսները ներդներ նշված խնդիրները լուծելու ուղղությամբ, բայց, ցավոք, այդ գիտակցումը չկա:

Այս պարագայում մնում է մտածող մարդկանց ինքնակազմակերպման տարբերակը: Եթե չունենանք ո՛չ առաջինը, ո՛չ երկրորդը, մեզ լավ ապագա չի սպասի»,-ասաց նա:

Արծրուն Պեպանյանը շեշտեց, որ մեզ մոտ դասեր քաղելու ու սխալների վրա սովորելու առումով լուրջ խնդիր կա:

«1935 թվականին հայ հասարակականքաղաքական գործիչ, փիլիսոփա Հայկ Ասատրյանը մի դիտարկում էր արել՝ ապշելով, որ անգամ Ցեղասպանությունն ի զորու չեղավ մարդկանց գիտակցությունը փոխել: Զարմանում էր, որ մարդկանց մտածողությունն այնքան է խաթարված, որ անգամ այդ աղետը չստիպեց ուրիշ կերպ կազմակերպվել: Դասեր քաղելը չի ստացվում մերոնց մոտ: 

Բայց մի ուրիշ խնդիր էլ կա: Երբ մեկը գալիս է իշխանության, նախկիններին ընկալում է որպես թշնամի ու «ջնջում» նրանց, որ հանկարծ ոչ մի փորձ չվերցնեն: Քաղաքական դաշտում ժխտողականություն կա, ինչը ևս հիվանդություն է: 

Սրա հետևանքով յուրաքանչյուրը զրոյից է սկսում, ինչը ցավալի է: Մի մեծ խրամատ են փորում անցյալի հանդեպ, որտեղից որևէ բան չվերցնելու որոշում է կայացվում: Բայց սա լավ չէ, էվոլ յուցիա պետք է լիներ: Անցյալի սխալների վրա պետք է սովորեին, հաշվի առնելով դրական արդյունքները՝ նորը կառուցելով առաջ գնային: Սա չենք անում ու այդ պատճառով միշտ զրոյի վրա ենք»,-ընդգծեց քաղաքական վերլուծաբանը՝ զուգահեռ շեշտելով, որ անգամ մեր փորձը չենք վերցնում:

«Թումանյանը, Նժդեհը, Ասատրյանը, Իսահակյանը և այլոք լուրջ վերլուծություններ ունեն: Նրանք անալիզներ ունեն, իրականությունն են պարզել, ժողովրդի վարքի բացատրություններն են տվել, անգամ խնդիրները հաղթահարելու ուրվագիծ են ներկայացրել՝ խոսելով նաև առաջին հանրապետության անկման պատճառների մասին: Բայց 30 տարիների ընթացքում ոչ ոք նրանց թողածը հիմք չվերցրեց՝ բոլորը զրոյից են սկսում: 

Մինչդեռ մարդիկ ախտորոշել են, մեր ժողովրդի վերափոխման ուրվագիծն են ներկայացրել, որով չշարժվելու պարագայում մեր ղեկավարները միշտ նույն իրավիճակում են հայտնվելու: Եթե չես շարժվում մատնանշված ախտորոշման ու բուժման սխեմայով, իրավիճակն ավելի տխուր է լինում, դու ևս հեղինակազրկվելու ես այնպես, ինչպես նախկինները»,-ասաց մեր զրուցակիցը:

 

Արծրուն Պեպանյանն, այնուամենայնիվ, ունի հույսի այն նշույլը, ըստ որի՝ այլ իրականություն կունենանք, երբ ստեղծված իրավիճակից հետո կվերադառնանք սովորական առօրյայի:

«99 տոկոս հավանականությամբ մենք այլ պատկեր չենք ունենա: Մեկ տոկոսն էլ կախված է մտահոգ մարդկանցից, որոնք հասկանում են իրականությունը: Նրանք պետք է ի մի գան, մշակեն իրականության վերափոխման լուրջ ու ռեալ ծրագիր, ժողովրդի մեջ գտնեն այն շերտին, որն իրենց կհասկանա ու կըմբռնի: Բարեբախտաբար, այդ շերտը հիմա երևում է: Պետք է պարզապես իրենց վրա հենվելով՝ գտնել իրականության վերափոխման ճիշտ ճանապարհը: Այնպես որ, հույս ունեմ, բայց այդ հատվածը մի քիչ նախաձեռնող պետք է լինի»,-եզրափակեց մեր զրուցակիցը:

ԱՆՆԱ ԲԱԴԱԼՅԱՆ

New and modern. Arabkir branch of IDBank reopenedAraratBank: Unprecedented Consumer Loan Offer Starting from 14.5% Ucom launches 5G network across nine Armenian citiesLearn to save. World Savings Day with Idram JuniorAnother solar power plant by Ucom and SunChild NGO installed in Vardenis Converse Bank and Kapitalbank signed a cooperation agreement at Sibos 2024 IDBank and Idram at Mantashyants Global Expo AraratBank Introduces UBPAY: A New System for International TransfersIDBank participated in the HR Expo-24 conference Armenia Hosted the Consulting Event of the Year: International CMC Conference was held with Participants from 30 Countries AraratBank Sponsors New Laboratory and Seminar at MatenadaranUcom, in cooperation with SunChild NGO, increases the access to drinking water in Lchavan community The customer is always our top priority: IDBankThe October beneficiary of "The Power of a Dram" is the Children of Armenia FundAmeriabank’s New Offer: Draw of Investment Portfolios for AMD 2M The International CMC Conference kicked off for the first time in Armenia, bringing together management consultants and the business community The winners of the 2024 joint program between SIA Armenia and "The Power of One Dram" have been announced General Director of Ucom Participated in the Annual Conference of the Institute of Internal Auditors Armenia AraratBank Expands International Transfer Options with Golden Money System10% idcoin with IDBank Mastercard cardsUcom Completes Network Modernization in Gyumri and Vanadzor Ameriabank’s Special Offer for New Mastercard Holders. 1% Cashback and Lots of GiftsGeneral Director of Ucom Delivers a Lecture at Leadership School Idram Junior and Koreez Summarize the Results of the Junius Financial Education CompetitionExperience comfortable traveling with IDBank premium cardsUcom has published the 2023 financial audit report UBPay has joined IAMTN Payments NetworkThe Armenian Conference Interpreters Association Celebrates the International Translation Day Old Yerevan: IDBank’s New Branch in an Exclusive FormatAraratBank and SIA: Ongoing Partnership for Social EntrepreneurshipUcom and SunChild NGO have installed a following solar power plant in Chakaten settlementUcom and Impact Hub Yerevan Launch the Ucom Fellowship Incubation ProgramArmenia hosts the most prestigious International CMC Conference and the "Constantinus" Award Ceremony Nokia and Team Telecom Armenia bring 25G PON commercial services to customers across Armenia The Power of One Dram to "Moonk" technoschool Ucom and SunChild NGO Bring Renewable Energy to Syunik's Borderline Regions Incredibly long: Rocket Line 0% now for 12 months Junius: A Financial Literacy Game in the Idram Junior App Around 100,000 households are making use of Team's Internet; 2nd quarter indicators New IDBank Branch in the City of HrazdanUcom Successfully Concludes uGeneration Summer Internship Program IDBank and Idram at the "Horizon" Camp: The Power of One Dram Converse Bank has joined the UN Global Compact Initiative Ucom Launches Special Promotion for Students Ahead of Academic Year IDBank, Idram and Impact Hub Launch the SIA Armenia Incubation Program Ucom General Director Ralph Yirikian Becomes First Guest Speaker at "Skills Lab" AMD 4 165 643 to SIA Armenia program: Aren Mehrabyan Foundation is the august beneficiary of The Power of One Dram Ucom, in Cooperation with SunChild NGO, Installs Solar Panels in Tsaghkavan AraratBank once again completes the bond placement ahead of scheduleEIB Global signs first direct loan agreement with an Armenian commercial bank