Գոյություն չունի ներդրումների խրախուսման հստակ քաղաքականություն. բավարարվում են միայն դատարկ հայտարարություններով
АНАЛИТИКАՀայաստանում ներդրումներ ներգրավելու թեման միշտ ակտուալ է եղել։ Փաշինյանը և իր թիմակիցները այս թեման ներքաղաքական զարգացումների ընթացքում գրեթե միշտ շոշափել են։ Նրանք ժողովրդին անընդհատ հույսով էին անում, թե իրենք վստահություն ունեն դրսի ներդրողների կողմից և կարող են մեծապես բարելավել երկրի ներդրումային միջավարը։
Նախ՝ նրանք ներդրումների հարցը շահարկեցին 2018 թ. վերջին՝ ԱԺ արտահերթ խորհրդարանական ընտրություններից առաջ, սակայն դրանից հետո՝ 2019 թ.-ի ընթացքում այդպես էլ ներդրումային ակտիվություն չնկատվեց։ Իսկ այս տարի արդեն իշխանությունների կողմից շրջանառության մեջ դրվեց այն թեզը, թե ներդրումների ներգրավմանը խանգարում է երկրի դատական համակարգը, մասնավորապես ՍԴ-ն իր ներկայիս կազմով։
Դրա համար էլ իշխանությունները քաղաքացիներին կոչ էին անում մասնակցել սահմանադրական փոփոխությունների հանրաքվեին և «այո» քվեարկել, որպեսզի հնարավոր լինի դատական համակարգը բարեփոխել ու ներդրումների ներգրավման համար բարենպաստ պայմաններ ստեղծել։
Սակայն կասկած չկա, որ եթե սահմանադրական փոփոխությունների հանրաքվեն երբևէ տեղի ունենա, միևնույն է, Հայաստանի նկատմամբ ներդրողների հետաքրքրությունը դրանից չի ավելանալու։ Խնդիրն այն է, որ մեր երկրի ներդրումային միջավայրն այնքան էլ բարվոք չէ, ինչպես ցանկություն ունեն ներկայացնել իշխանությունները։
Ու ընդհանրապես, որևէ ընտրությունից ու հանրաքվեից հետո Հայաստանի ներդրումային միջավայրն ավելի բարվոք չի դառնալու. հստակ քայլեր են պետք ներդրողների շրջանում հետաքրքրություն առաջացնելու համար։
Սակայն Հայաստանը դրսի գործարարների համար հետաքրքրության տեսակետից շատ անհրապույր է, քանի որ իրենց կապիտալը բավարար չափով պաշտպանված չի լինելու օրենսդրական մակարդակով։
Միայն «Բանկային գաղտնիքի մասին» օրենքը բավարար է, որպեսզի գործարարները և ներդրողները խուսափեն Հայաստանում ներդրումներ կատարելուց, քանի որ նրանք մտավախություն կարող են ունենալ, որ ցանկացած պահի կարող են կամայականությունների զոհ դառնալ։
Երկրի սոցիալ-տնտեսական համակարգում և քաղաքական դաշտում տեղի ունեցող գործընթացները ևս նպաստավոր չեն ներդրումների իրականացման համար։ Դրան գումարվում է այն հանգամանքը, որ իշխանությունները գրավիչ միջավայր ստեղծելու համար գործնական քայլեր չեն ձեռնարկում, այլ դրա փոխարեն պետության կողմից կատարված ծախսերը ևս ներկայացնում են որպես ներդրում։
Իսկ ներկայիս համավարակի տարածման և դրա արդյունքում ի հայտ եկած ճգնաժամային իրավիճակում Հայաստանի համար ներդրումների հարցը առավել քան հրատապ է դառնում, քանի որ համաշխարհային տնտեսության մեջ տեղի ունեցող զարգացումները ցույց են տալիս, որ ներդրողները նախընտրելու են գումարներ դնել այն երկրներում, որոնք առավել քիչ են տուժել ճգնաժամի ազդեցությունից։
Սպասվում է, որ սկսված տնտեսական ճգնաժամը կզրոյացնի Հայաստանի տնտեսական աճը, իսկ ազգային արժույթի՝ դրամի արժեզրկումն արդեն իրողություն է։ Եվ այս պայմաններում Հայաստանի համար խնդիր է լինելու ոչ միայն ներդրումներ բերելը, այլև եղած ներդրումները պահելու հարցը, որպեսզի այդ գումարները չարտահոսեն մեր երկրից։
Դրական է, որ այս ամենն իշխանություննները գիտակցում են, և Նիկոլ Փաշինյանի գլխավորությամբ կառավարությունում օրերս տեղի ունեցավ խորհրդակցություն՝ ներդրումային քաղաքականության ընթացքի և խթանման վերաբերյալ, սակայն հարցն այն է, որ հարցը խորհրդակցություններից ու դատարկ հանդիպումներից այն կողմ չի անցնում. իրականում գործնական հայեցակարգ է անհրաժեշտ։
ԱՐՏԱԿ ԳԱԼՍՏՅԱՆ