Yerevan, 22.November.2024,
00
:
00
1 $ = 0 ֏, 1 = 0 ֏, 1 = 0 ֏
BREAKING


Լղոզ­ման ու դե­ֆոր­մաց­ման վտան­գը. իրա­վի­ճա­կը բարդ խնդիր­նե­րի է հան­գեց­նե­լու

INTERVIEW

Վերջին շրջանում փորձագիտական ու հասարակական հատվածի ներկայացուցիչները բարձրաձայնում են օրենսդրական մի շարք նախագծեր ԱԺ բերելու մասին, որոնք չեն քննարկվել մասնագիտական շրջանակների հետ: Կան դեպքեր, երբ անգամ պետական մարմիններ չեն ուղարկվում՝ ընտրելով միանգամից միջազգային փորձաքննության ուղարկելու ճանապարհը:

Հաճախ փորձագետներն ակնարկում են նաև տարիներ առաջ մերժված օրենսդրական նախագծերը «copy-paste» անելու մասին: Հանրային կառավարման մասնագետ Սիրանուշ Սերոբյանը իրավիճակից բխող խնդիրներ է տեսնում: «Կառավարման համակարգի մեջ կարևոր դեր ունի օրենսդիրը՝ կառավարումը պետք է իրականացվի օրենքների հիմքով: Օրենքի նախագիծը մինչև օրենք դառնալը մի շարք փուլերով պետք է անցնի, որի իրականացման պատասխանատուն օրենսդիրն է: Նաև հանրային քննարկումներ պետք է լինեն, փորձագիտական շրջանակները պետք է աշխատեն տվյալ նախագիծն օրենք դարձնելու համար:

Բայց մեր երկրում ձևակերպումը մի քիչ այլ է. պատգամավորները քննարկում են, ուղարկում միջազգային կառույցներին՝ հաճախ դրանք չդնելով նաև հանրային քննարկման: Բայց օրինաստեղծ գործընթացը շահագրգիռ բոլոր կողմերին պետք է ընդգրկի: Այդ համատեքստում խրախուսվում է թափանցիկ աշխատանքը, որովհետև օրենքները գրվում են քաղաքացիների համար: Բայց մենք թափանցիկության խնդիր ունենք՝ մեզ հաշվետու չեն»,-«Փաստի» հետ զրույցում ասաց փորձագետը:

Իրավիճակի առաջին պատճառն, ըստ Ս. Սերոբյանի, կադրերի սխալ ընտրությունն է. «Բացի այդ, հանրության լայն շրջանակներից թաքցնում են օրենքներ, որ շեղեն կարևոր դետալներից: Բայց այդ օրենքները ծածուկ անցկացնելուց հետո հանդիպում են ժողովրդի դիմադրությանը ու հարցնում՝ ինչո՞ւ է իշխանության վարկանիշն անկում ապրում: Ազգային ժողովում բամբասանքի մակարդակից վեր չեն բարձրացել, իշխանական խմբակցության 88 պատգամավորներից գրեթե որևէ մեկը հանդես չի եկել լուրջ օրենսդրական նախաձեռնությամբ:

Սա ոչ պրոֆեսիոնալ լինելու օրինակ է: Կարծում եմ՝ մնացել են փողոց փակելու տրամադրության տակ և չեն գիտակցում, որ մտել են պետական ապարատ և երկրի կարևորագույն մարմինն են ղեկավարում: Պետական մարմինների մեջ փոխկապակցված աշխատելաոճ չկա, որովհետև մինչ օրս չեն գիտակցում, որ գոյություն ունեն օրենսդիր, գործադիր և դատական մարմիններ»:

Սիրանուշ Սերոբյանը կարևորում է այն կապը, որը պետք է լինի օրենսդիր, գործադիր իշխանությունների և պետական այլ մարմինների միջև. «Բայց պետական մարմինների միջև կապը խզված է, կա ոչ պրոֆեսիոնալ թիմ, իսկ ավելի փորձառու, տարիքով կադրերի դիտողությունները չեն ընդունվում: Մարդիկ պատահաբար են հայտնվել՝ ուղղակի փողոց են փակել ու այսօր պետական պաշտոն են զբաղեցնում: Սա է խնդիրը, որ նրանք չգիտեն, թե ի՞նչ գործիքակազմ կա, ըստ որի՝ օրենսդիրն ու գործադիրը կարող են միմյանց հետ համագործակցել:

Այդ համագործակցության բացը գալիս է այն կադրերի խնդրից, որոնք պետք է մեկը մյուսին ինֆորմացիա փոխանցեն՝ պետական ինստիտուտի աշխատանքն ապահովելու համար: Բյուրոկրատական համակարգի խնդիր կա այստեղ, որովհետև մեկը մյուսին ճնշում է, մեկը մյուսի հետ չի համագործակցում: Ու սա է պատճառը, որ մի նախարարությունից մյուսին ինֆորմացիա չի հասնում: Արդյունքում խնդիրներ են առաջանում ու հետո պարզվում է, որ մի օրենքը քննարկվել է, մյուսը՝ ոչ, կամ էլ կառավարության կոնկրետ ստորաբաժանում տեղյակ չի լինում, որ ընդունված օրենքը նույն ստորաբաժանման մասին է: Այս բյուրոկրատական քաշքշուկի մեջ իրենք կորցնում են բովանդակությունը: Մեր դեպքում հասել ենք մի մակարդակի, երբ ո՛չ ձևն է ապահովվում, ո՛չ բովանդակությունը»:

Իսկ թե ի՞նչ հետևանքներ կարող է ունենալ չհամագործակցելու խնդիրը՝ փորձագետը նկատում է. «Օրենսդիր, գործադիր, դատական մարմինների բաժանումը եղել է նրա համար, որ օրենսդիրը զբաղվի օրենսդրական նախաձեռնություններով, իսկ դատականն ու գործադիրը կատարեն իրենց գործառույթները:

Հիմա խնդիրը շատ ավելի խորն է: Մինչև հիմնախնդրին անցնելը՝ ավելի պատկերավոր ներկայացնելու համար բերեմ դատաիրավական գործընթացների օրինակները: Վարչապետի գլխավորությամբ որոշակի կոչեր հնչեցին դատական համակարգի դեմ, որոնց հետևեցին դրանք անօրինական, ապօրինի գործողություններ որակելու վերաբերյալ հայտարարությունները: Այդ ամենին հետևեց Վահե Գրիգորյանի ինքնահռչակումը: Դիտարկելով նաև վերոնշյալ հարցերը՝ մի կարևոր հիմնախնդրի ենք գալիս.

խոսքը պետական երեք մարմինների լիազորություններին չտիրապետելն է: Չգիտեն, որ մեկը մյուսին պետք է հավասարակշռի: Քաղաքական էլիտան դատական համակարգի գործառույթներն իր վրա վերցրեց, բայց նման բան չպետք է տեղի ունենար մի երկրում, որտեղ հստակ սահմանափակումներ կան և՛ օրենսդիր, և՛ գործադիր, և՛ դատական իշխանությունների մասով: Երբ չկա համագործակցություն, մեկը մյուսին սկսում է ճնշել ու ազդեցություն գործել:

Հիմա գործադիրն ամբողջությամբ իր ձեռքն է վերցրել և՛ օրենսդիր, և՛ դատական համակարգը: Այս իրավիճակը տանելու է համակարգերի լղոզմանը. նման պարագայում իշխանության մարմինները շղթայվելու են, դառնալու են մի համակարգ՝ գտնվելով մեկ անձի ձեռքում: Իշխանություններն ամեն ինչ անելու են, որ իշխանության երեք մարմինների գործառույթները լղոզվեն: Այսօր դատական համակարգն անկախ չէ, և այս իրավիճակում մենք կորցնում ենք մարմինների անկախությունը: Այս պատկերը շատ խնդիրների է հանգեցնելու, ինչպիսին համակարգերի դեֆորմացման վտանգն է, ինչն էլ իր հերթին միահեծան իշխանության է բերելու»:

ԱՆՆԱ ԲԱԴԱԼՅԱՆ

IDBank warmly hosted children from the "Music for Future" Foundation.Ucom’s 5G network launched in 11 new cities UPay has joined Idram's Open QR infrastructureA Free Mastercard and 10% idcoins with Cashless Payments. IDBankThe Results of the 19th Annual International Microelectronics Olympiad Summarized in Yerevan AraratBank Named Best Investor Relations Bank Armenia 2024General Director of Ucom participated in Silicon Mountains technological summit Saving together: IDBank and IdramARARATBANK AND SINGAPORE GFTN SIGN MEMORANDUM OF UNDERSTANDING FOR DIGITAL TRANSFORMATIONAndron Participates in the Tomorrow Mobility World Congress 2024: Driving Innovation in E-MobilityAcba bank and American Express Expand Collaboration in ArmeniaThe Silicon Mountains technology summit to be held with the support of Ucom Evocabank became the first bank to join Idram’s open QR infrastructure25% Off on RIA Money Transfers to Ukraine at AraratBank Yerevan to Host Unprecedented Serbian-Armenian Music ConcertAraratBank Stands with My Forest Armenia to establish Charles Aznavour Forest Ucom and Sunchild NGO install another solar plant in Areni 4,401,021 AMD to COAF. The November beneficiary is “Armenia Tree Project”Go Digital or Go Home: Sergey Arakelyan Yes to cashless! - cruises and gifts for AraratBank MC cardholders Ucom joins Armenian Internet Governance Forum as a platinum partner AraratBank: Five-Time Winner at AMX Awards 2024AraratBank Initiates a Panel Discussion on AI and LeadershipKhachaturian International Youth Competition launched in China with performance by “Music for Future” Foundation’s Cellist Mari HakobyanUcom Employees Participate in Forest Restoration Efforts in Vayots Dzor Fast Shift has joined Idram's open QR infrastructure New and modern. Arabkir branch of IDBank reopenedAraratBank: Unprecedented Consumer Loan Offer Starting from 14.5% Ucom launches 5G network across nine Armenian citiesLearn to save. World Savings Day with Idram JuniorAnother solar power plant by Ucom and SunChild NGO installed in Vardenis Converse Bank and Kapitalbank signed a cooperation agreement at Sibos 2024 IDBank and Idram at Mantashyants Global Expo AraratBank Introduces UBPAY: A New System for International TransfersIDBank participated in the HR Expo-24 conference Armenia Hosted the Consulting Event of the Year: International CMC Conference was held with Participants from 30 Countries AraratBank Sponsors New Laboratory and Seminar at MatenadaranUcom, in cooperation with SunChild NGO, increases the access to drinking water in Lchavan community The customer is always our top priority: IDBankThe October beneficiary of "The Power of a Dram" is the Children of Armenia FundAmeriabank’s New Offer: Draw of Investment Portfolios for AMD 2M The International CMC Conference kicked off for the first time in Armenia, bringing together management consultants and the business community The winners of the 2024 joint program between SIA Armenia and "The Power of One Dram" have been announced General Director of Ucom Participated in the Annual Conference of the Institute of Internal Auditors Armenia AraratBank Expands International Transfer Options with Golden Money System10% idcoin with IDBank Mastercard cardsUcom Completes Network Modernization in Gyumri and Vanadzor Ameriabank’s Special Offer for New Mastercard Holders. 1% Cashback and Lots of GiftsGeneral Director of Ucom Delivers a Lecture at Leadership School Idram Junior and Koreez Summarize the Results of the Junius Financial Education Competition