«Ժողովրդի մեջ զգալի փոփոխություն եմ տեսնում, խնդիր ունենք պահպանել այս ոգեշնչված վիճակը». «Փաստ»
INTERVIEW
«Փաստ» օրաթերթը գրում է
Վերջին օրերին հասարակական տրամադրությունները կրկին անհանգիստ են, անգամ շատերը, ովքեր համբերատար սպասում էին «ապագային», այլևս որևէ ակնկալիք չունեն այս իշխանությունից և կոչ են անում նրան հեռանալ: Իշխանությունը, գոնե ակնհայտ կերպով, ցույց չի տալիս, որ անհանգիստ է այս առթիվ, նրա ներկայացուցիչներից շատերը վստահ են, որ իշխանափոխություն մեր երկրում չի լինի: Հոգեբան Կարինե Նալչաջյանը, սակայն, կարծում է, որ իրենք շատ լավ տեսնում են, թե ինչ է կատարվում, որքան մարդ է հավաքվել:
«Ականջներ չունե՞ն, չեն լսո՞ւմ, թե իրենց հասցեին ինչեր է ասվում: Սոցիալական ցանցերում են, չեն տեսնո՞ւմ այն խոսքերը, որոնք մարդիկ իրենց հասցեին գրում են, իրենց ֆեյքերն արդեն որակ չեն կազմում: Բայց իրենք շարունակում են ստորաբար խաբել: Ապրիլի 24-ի առավոտյան Ծիծեռնակաբերդի հուշահամալիր գնացած պաշտոնյաների դեմքերից այնպիսի ողբերգություն էր թափվում, ասես գիշերները չեն քնում, հայոց վիշտն իրենց խեղդում է: Գիտենք, որ ինչ-ինչ, գավառական դերասանի մակարդակ իրենք ունեն, շատ լավ խաղում են: Այդ դեմքերն ինձ մոտ արգահատանքի զգացողություն առաջացրեցին, թե ինչպես կարելի է մի կողմից՝ երկիրը կործանել, ապականել ու պղծել հին ու նոր զոհերի հիշատակը, մյուս կողմից՝ դեմքի նման արտահայտություն ընդունել միամիտների համար ու խոսել խաղաղության մասին: Այստեղ կեղծ քարոզ է արվում, մի իսկական ծուղակ: Խաղաղություն բոլորս ենք ուզում, և մարդիկ ինչ-որ չափով կուլ են տալիս այդ խայծը, որ եթե հանկարծ պայքարն ուժեղանա, հնարավոր է՝ ապագան ավելի վատը լինի: Բայց կյանքի բոլոր օրինաչափությունները ցույց են տալիս՝ խեղճացողին, ծնկի իջնողին ոչնչացնում են»,-«Փաստի» հետ զրույցում ասում է Նալչաջյանը:
Նշում է՝ այս մարիոնետային իշխանությունը և իրենց թիկունքում կանգնած հիմնականում թուրք խաղավարները մեր ոչնչացումն են ուզում: Զուգահեռներ է տանում՝ մի կողմից այստեղ ապրիլի 24-ի ուղերձում խոսվում է խաղաղության մասին, մյուս կողմից՝ Թուրքիայի ԱԳ նախարարը Ուրուգվայի դեսպանատան մոտ հավաքված հայերին ցույց է տալիս «գորշ գայլերի» նշանը: «Չավուշօղլուն պետական այր է, կարող էր, չէ՞, իրեն ավելի զուսպ պահել, բայց հրճվանքով այդ սիմվոլիկան է ցույց տալիս: Մի քիչ բանականություն ունեցող մարդն ի՞նչ է մտածում՝ սրանց հետ խաղաղություն հնարավո՞ր է: Բոլորիս է հայտնի նրանց պետական քաղաքականությունը՝ ոչնչացնել մինչև վերջին հայը: Իրենք հիմա իրենց լկտիացման գագաթնակետին են, իրենց աստղային ժամն են ապրում, իրենց հաջողվել է ներսից գրավել Հայաստանը, իրենց խամաճիկների ձեռքով Արցախին այս հարվածը հասցնել, բայց, փառք Աստծո, իհարկե, ռուսների օգնությամբ, այս մի կտորը պահպանել ենք»,-հավելում է հոգեբանը:
Կարծում է՝ մեր իշխանություններն, իհարկե, խուճապի մեջ են: «Ամեն ինչ անելու են իշխանությունը պահելու համար: Ոչ մի բանի առջև կանգ չեն առնելու, իրենք են և իրենց աթոռը: Ամեն ինչի ընդունակ են: Երբեմն, սակայն, մտածում եմ նաև, որ հնարավոր է գա մի պահ, երբ փախչել-փրկվելու տրամաբանության մեջ մտնեն: Սա այն դեպքում կլինի, երբ մենք կարողանանք մարդկանց այս ալիքը պահպանել: Օրերս, երբ մասնակից էի ջահերով երթին, նայում էի մարդկանց ու ազգային հպարտություն էի ապրում, որովհետև իմ ազգի ազնվական տեսակն էր այնտեղ, ազնվական հայը շատ է, մոլորվածներն էլ կմիանան մեզ: Ի վերջո, չպետք է մոռանալ, որ կան մարդկային վախեր, հարմարվողականություն, սա բավականին մեծ տոկոս է կազմում: Կոմֆորմիստները ցանկացած հասարակության մեջ մեծ տոկոս են կազմում: Հենց որ կշեռքի նժարը փոխվի դեպի պայքարողները, ծանրությունն այդ կողմում լինի, կտեսնենք, թե ինչպես են կոմֆորմիստները այդ կողմ գնում»,-ասում է մեր զրուցակիցը:
Ընդգծում է՝ իր տագնապներն այն հարցում են, որ պետք է կարողանալ պահպանել այս օրերին ձևավորված մարդկային ալիքը: «Պետք է ճիշտ և խելամիտ կազմակերպել ամեն ինչ: Ո՞վ կմտածեր, որ իշխանազավթումից չորս տարի անց հրապարակն այդպես կլցվի, ինչպես ապրիլի 23-ի երեկոյան: Իհարկե, դա Եղեռնի զոհերի ոգեկոչման խորհուրդն էր իր մեջ պարունակում: Բայց դրան միացել էր զայրույթը: Ոգեկոչումն ու զայրույթն իրար հետ նման արդյունք էին տվել: Հաջորդ օրը մարդկանց հոսքը ևս չէր դադարում, նշանակում է՝ մարդկանց սրտում կրակը չի մարել»,-ընդգծում է նա ու հավելում՝ այսօր, կարծես թե, զուտ ինքնապաշտպանական՝ ապրելու և մեռնելու խնդիր է բոլորիս առջև:
«Իսկ իշխանությունը մի քանի ճանապարհ ունի: Իրենք կարող են ուղղակի փախչել, քանի որ այդ տեսակն են: Կամ՝ եթե այս կողմը մի քիչ թույլ գտնվի, իրենք ոչ մի բանի առջև կանգ չեն առնի: Ժողովրդի մեջ զգալի փոփոխություն եմ տեսնում, խնդիր ունենք պահպանել այս ոգեշնչված վիճակը, այս զայրույթը: Ինձ հաճախ են հարցնում՝ ի՞նչ անել: Ասում եմ՝ ժողովրդի մեջ պետք է արթնացնել իրատեսական վախի զգացողությունը: Վախն ինքնապաշտպանական զգացողություն է, եթե չենք զգում վտանգը, ուրեմն դատապարտված ենք: Այն բթացած զգացումը, որ սա մեզ հետ չի պատահի, ինչ-որ տեղ հաղթահարված է: Վտանգի զգացողությունը մասսայականորեն արթնացել է, մնում է արթնացնել պայքարի ներքին մղումը: Եթե վտանգը զգացել ես և միայն վախենում ես, դա դեռ հերիք չէ: Պետք է սկսի աշխատել պայքարի, ապրելու զգացողությունը, ինչպես նաև ներքին և արտաքին թշնամուն պատժելու տենչը: Եթե կարողանանք սա արթուն պահել մարդկանց մեջ, շատ ու շատ խնդիրներ կհաղթահարենք: Ոչինչ կորած չէ: Ուղղակի պետք է հիշել՝ չկա խաղաղություն, եթե չկա պայքար: Սերունդներ ենք կորցրել և դեռ կկորցնենք: Պիտի պայքարենք, դրանից է խաղաղությունը ծնվելու, թե չէ սրանք ուզում են բերել Եռաբլուրի խաղաղությունը, այնտեղ էլ է հանգիստ ու խաղաղ, բայց մենք մահվան խաղաղություն չենք ուզում: Ինչպես ցանկացած բանական մարդ իսկական խաղաղություն ենք ուզում, ոչ թե խեղճանալ ու լռել թշնամու կրնկի տակ»,-եզրափակում է հոգեբան Կարինե Նալչաջյանը:
ԼՈՒՍԻՆԵ ԱՌԱՔԵԼՅԱՆ
Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում