Երևան, 25.Դեկտեմբեր.2024,
00
:
00
1 $ = 0 ֏, 1 = 0 ֏, 1 = 0 ֏
ՀՐԱՏԱՊ


Սու­պեր­վար­չա­պե­տա­կան հա­մա­կար­գի պահ­պան­մա­նը զու­գադր­վե­լու է կա­խյալ դա­տա­կան հա­մա­կար­գի ձև­ա­վո­րու­մը. ի՞նչ հե­տև­անք­նե­րի կա­րող է այն հան­գեց­նել

ՎԵՐԼՈՒԾԱԿԱՆ

Դեռևս 2018 թվականից հանրային քննարկումների առարկա է սուպերվարչապետական կառավարման համակարգի հարցը։ 

Եվ 2018 թվականի մայիսին, երբ Նիկոլ Փաշինյանը նոր էր դարձել վարչապետ, պնդում էր, թե Հայաստանում սուպերվարչապետական համակարգը պետք է գոյություն չունենա, և պետք է լինի նորմալ խորհրդարանական կառավարման համակարգ։ 

Խնդիրն այն է, որ վարչապետին շատ մեծ լիազորություններ են վերապահված, որի արդյունքում տեղի է ունենում իշխանության գերկենտրոնացում, ինչը չի բխում իշխանության ճյուղերի միջև փոխզսպումների և տարանջատման մեխանիզմների գործառնական նշանակությունից, իսկ սա բացասական հետևանքներ կարող է ունենալ երկրում ժողովրդավարության մակարդակի վրա։ 

Ու պատահական չէ, որ քաղաքական դաշտում գործող դերակատարների գերակշիռ մեծամասնությունն այն կարծիքին է, որ Հայաստանի համար սուպերվարչապետական համակարգի գոյությունն անթույլատրելի է։ 

Եվ հաշվի առնելով այս հարցի շուրջ հասարակական և քաղաքական շրջանակների տեսակետները՝ վարչապետ Փաշինյանը ոչ մեկ անգամ հայտարարել է, որ մտադիր է օրենսդրական մակարդակով կրճատել վարչապետի լիազորությունները, իսկ դրան զուգահեռ՝ նախագահի ինստիտուտին որոշակի հավել յալ լիազորություններ տրամադրել, քանի որ նախագահին միայն արարողակարգային գործառույթներ են վերապահված։ 

Սակայն ժամանակի ընթացքում տեսանելի է դառնում, որ Փաշինյանն ամենևին էլ մտադիր չէ կրճատել վարչապետին վերապահված լիազորությունները, այլև ընդհակառակը՝ մի բան էլ ցանկություն ունի ամրացնել իր անձնիշխանությունը։ 

Գաղտնիք չէ, որ իշխանությունները գնում են սահմանդրական փոփոխությունների ճանապարհով, և վարչապետի որոշմամբ սկսվել է սահմանադրական բարեփոխումների մասնագիտական հանձնաժողովի ստեղծման գործընթացը, որը հավանաբար փետրվարին կսկսի իր գործունեությունը։ 

Եվ վերջին օրերին իշխանության ներկայացուցիչների հայտարարություններից արդեն իսկ պարզ է դառնուն, թե ինչ փոփոխություններ են նախատեսվում Սահմանադրության մեջ։ Նիկոլ Փաշինյանը Կապանում իր ասուլիսի ժամանակ հայտարարեց, թե սահմանադրական փոփոխությունների հիմնական նպատակը պետք է լինի դատական համակարգի համապատասխանեցումը ներկայիս իրողություններին։ 

Իսկ ինչ վերաբերում է կիսանախագահական համակարգին անցնելու վերաբերյալ քննարկումներին, ապա վարչապետը նշեց, որ դեմ է այդպիսի կառավարման մոդելին անցնելուն։ Իսկ լրագրողների այն դիտարկմանը, թե նոր կառավարման համակարգով գործող «կոստյումը» (սուպերվարչապետական համակարգ) իրեն սազում է, Փաշինյանը թեման այլ ուղղությամբ տարավ՝ պատասխանելով, թե իր գրպաններում միլիարդներ չկան, բայց այդպես էլ չանդրադարձավ այն հարցին, թե վարչապետի գերկենտրոնացված լիազորությունների կրճատում նախատեսվո՞ւմ է, թե՞ ոչ։ Մի խոսքով, թեման «ջրեց»: 

Եվ այս ֆոնին պատահական չէ, որ օրերս ԱԺ փոխնախագահ Ալեն Սիմոնյանը հայտարարել էր. «Նիկոլ Փաշինյանը առանց Սահմանադրության էլ, փողոցում էլ, ես ասել եմ՝ արդեն սուպերվարչապետ է, իրեն պետք չի էդ լիազորություններով ֆիքսել որպես սուպերվարչապետ»։ 

Այսպիսի հայտարարությունները վկայում են այն մասին, որ իշխանությունները ամենևին էլ մտադիր չեն թուլացնել վարչապետի իշխանական լծակները, դեռ ավելին՝ վարչապետը մի բան էլ նպատակ ունի ավելի ամրապնդել իր դիրքերը իշխանության մյուս ճյուղերի հաշվին։ 

Սահմանադրական փոփոխությունների միջոցով դատական համակարգում նախատեսվող բարեփոխումները նախանշում են ազատվել այսօր գործող Սահմանադրական դատարանից, իսկ դատական այս գլխավոր մարմնի կազմալուծումը կատարվում է նրա համար, որ նոր ստեղծվելիք դատական բարձրագույն մարմինը հայտնվի իշխանություններից կախյալ վիճակում։ 

Իսկ անկախությունից զուրկ դատական համակարգի ստեղծումը ենթադրում է իշխանության բևեռացում իշխող ուժի ձեռքերում, որում կենտրոնական դիրք է զբաղեցնում գերլիազորություններով օժտված վարչապետը։ 

Ըստ էության, մոտակա հեռանկարում սպասվում է իշխանության ճյուղերի դեֆորմացիա, իսկ դա ոչ միայն չի բխում ժողովրդավարական համակարգի տրամաբանությունից, այլև ծանր դրության մեջ է դնելու նաև իշխանություններին, քանի որ փոխզսպումների բացակայության պայմաններում հնարավոր քաղաքական և տնտեսական վայրիվերումների ողջ պատասխանատվությունն ընկնելու է իշխանության ուսերին։ 

ԱՐՏԱԿ ԳԱԼՍՏՅԱՆ

Արցախի հարցում մեր մոտեցումները փոխվեցին, երբ դաշնակցային պարտավորությունները չկատարվեցին. Կոնջորյան Մաhացել է քանդկագործ, վաստակավոր նկարիչ Օհան Պետրոսյանը Ակտաուում կործանված ինքնաթիռի սրահից կադրեր վթարից րոպեներ առաջ (տեսանյութ) Ամիօ բանկի հայտարարած մրցույթը շարունակվում է Մրցանակը՝ շքեղ weekend Աբու Դաբիում Քովիդ թեսթս կրկին դրական է․ Փաշինյան Կոնվերս Բանկի Card2Card արշավի մրցանակները հանձնվել են հաղթողներին Վթարի ենթարկված ինքնաթիռի ուղևորը անմիջապես հետո կադրեր է հրապարակել․ կադրեր նաև սրահից ՎՏԲ-Հայաստան Բանկն աջակցել է ջազմեն Լևոն Մալխասյանի համերգին Ցանկալի ամանորյա նվեր բոլորի համարԱրևմուտքը բոլորիս համոզել է, որ ժողովրդավարությունը, դեմոկրատիան դա այն է, երբ ժողովուրդը ընտրությունների միջոցով ինքն է որոշում, թե ով պետք է ղեկավարի իր երկիրը․ Մհեր ԱվետիսյանՆիկոլն Ալիևին առիթ է տվել ՀՀ 20 տարվա բյուջեի չափ փող պահանջելու․ Ավետիք ՉալաբյանՈւշադրություն․ կատարվելու են պայթեցման աշխատանքներ Սերբիայում C-Check անցած «Հայկական ավիաուղիներ»-ի օդանավում խնդիր է հայտնաբերվել․ ինքնաթիռը վերադարձել է Երևան Ակտաուում կործանված ադրբեջանական ինքնաթիռում բալոն է պայթելՎթարի հետևանքով 2 քաղաքացի է զոհվել Փաշինյանը` Բաքու-Գրոզնի ավիավթարի մասին Նոր կադրեր Բաքու-Գրոզնի ինքնաթիռի կործանման վայրից Կրեմլից արձագանքել են Փաշինյանի՝ քովիդով վարակվելուն Գագիկ Ծառուկյանի բարձրաձայնած բոլոր խնդիրները անհապաղ լուծումների կարիք ունեն․ Մարիամ ՆերսիսյանԱկտաուում ավիավթարից փրկվածների թիվը․ նոր մանրամասներ Երեք նախագահներն արհամարհեցին պատեպատ զարկվող Փաշինյանին Փաշինյանը վերջնականապես փչացնում է հարաբերությունները Ռուսաստանի հետ Պատմականորեն ստեղծվել է այնպիսի մի իրավիճակ, որ ոչ միայն մե՛ր, այլ ամբողջ տարածաշրջանի անվտանգության երաշխավորը Ռուսաստանն է․ Մհեր ԱվետիսյանՎարորդական իրավունքի, հետիոտնի կողմից ճանապարհն անցնելու և այլ հարցերով փոփոխություններ․ մանրամասներ Այսպես կոչված «Արևմտյան Ադրբեջան» կամ «միջանցք» նարատիվները չպետք է տեղ ունենան բանակցություններում․ Նատալի Լուազո Հայտնի է, թե քանի մարդ է եղել կործանված ինքնաթիռում, և քանիսն է ողջ (տեսանյութեր) ԶՊՄԿ-ն մեծ գումար է տրամադրել Սյունիքի բուժհաստատություններին 2024 թվականին ԵՄ-ում տեղադրվել են ռեկորդային 65,5 ԳՎտ արևային էլեկտրակայաններԱդրբեջանը չի ցանկանում բավարարվել Արցախի բռնազավթմամբ և հայաթափմամբ․ ՀայաՔվեԲաքվից Գրոզնի թռչող ադրբեջանական ինքնաթիռը վթարի է ենթարկվել ԱկտաուումԻսկ փաշինյանական իշխանութունը խոսում է ամեն ինչից․ Տիգրան Աբրահամյան ՄՊՀ-ն տուգանել է Երևանում և մարզերում գործող բենզալցակայաններիԵրևանում բախվել են թիվ 45 երթուղու ավտոբուսն ու «Mitsubishi»-ն, վիրավnրներ կան․ Shamshyan Ջուր չի լինի որոշ հասցեներում Հերթական ծանր գիշերը. ինչ է հայտնում ՌԴ ՊՆ-ն Քանի՞ չվերթ է իրականացվել Երևանից Բաքու վերջին 5 տարումԼայն ճակատով պայքարելու ենք այս վարչախմբի դեմ. Ավետիք ՉալաբյանԱնտիցիկլոն՝ Հայաստանում. ի՞նչ եղանակ է կանխատեսում Գագիկ Սուրենյանը Ադրբեջանի կողմից հայկական մշակույթի յnւրացման պետական միջոցառումները շարունակվում են. Monument Watch Նրա մասին, թե ինչ իրական հետևանքների կարող է հասցնել Փաշինյանի գործունեությունը, և որքան մեզնից յուրաքանչյուրը ստիպված կլինի վճարել դրա համար. Ավետիք ՉալաբյանՆիկոլ Փաշինյանը վարակվել է կորոնավիրուսով և չի մասնակցի ԱՊՀ երկների ղեկավարների ոչ պաշտոնական գագաթնաժողովին Մասիսի և Արարատի տարածաշրջաններում մառախուղ է․ կա փակ ավտոճանապարհ Օդի ջերմաստիճանը աստիճանաբար կնվազի 4-6 աստիճանով Ռուբլին ու դոլարը թանկացել են. փոխարժեքն այսօր Մալխասի արվեստը երևանցիներն են. Տիգրան ԱվինյանՀայտնի են Հայաստանի տարվա լավագույն մարզիկները Իրանում էներգետիկ ճգնաժամ է․ ՀՀ-ի համար կարևոր է Իրանի հետ նոր էլեկտրահաղորդման գծի կառուցումը. Դավթյան «Զանգեզուրի միջանցքն» այլընտրանքային երթուղի և թողունակություն կապահովվի. Թուրքիայի տրանսպորտի նախարար Հայկական արծվագորգի զարդանախշը՝ ադրբեջանական «Հաղթանակի զբոսայգում» ԱրարատԲանկը՝ «Տարվա խոշոր ընկերություն» կորպորատիվ սոցիալական պատասխանատվության ոլորտում