«Երբ ասում են առանձնահատուկ կարգավիճակ, դա սովորաբար վատ բան է նշանակում»․ «Փաստ»
АНАЛИТИКА
«Փաստ» օրաթերթը գրում է
Օրերս Ազգային ժողովում «Բարձրագույն կրթության և գիտության մասին» օրենքում փոփոխություններ կատարելու մասին նախագիծը քննարկելիս ԿԳՄՍ նախարար Վահրամ Դումանյանը նշեց՝ առաջարկում են ԵՊՀ-ին տալ հատուկ կարգավիճակ։ Հարցը թեժ քննարկումների կիզակետում հայտնվեց ինչպես ԱԺ-ում, այնպես էլ փորձագետների շրջանում։ Մասնավորապես՝ շատերը կարծիք հայտնեցին, որ նախ հստակեցված չէ, թե ինչ ասել է հատուկ կարգավիճակ, երկրորդ՝ հնարավոր է, որ այս փոփոխությունն օրվա իշխանությունը կարող է օգտագործել ըստ նպատակահարմարության։ ԵՊՀ մամուլի խոսնակ Գևորգ Էմին-Տերյանը նշում է՝ Հայաստանի անկախացումից հետո ԵՊՀ-ն երբևէ չի ունեցել ինչ-որ առանձնահատուկ կարգավիճակ։
«Օրենսդրական նույն դաշտում գործել են հայկական բոլոր բուհերը։ Երբ ասում են առանձնահատուկ կարգավիճակ, ինքս լարվում եմ, որովհետև դա սովորաբար վատ բան է նշանակում։ ԵՊՀ-ն առանձնահատուկ կարգավիճակ ունեցել է այն առումով, որ քաղաքական վայրիվերումները միշտ կոտրվել են նրա գլխին, ամեն ինչի առաջին փորձադաշտը, թիրախը դարձել է ԵՊՀ-ն։ Հատուկ կարգավիճակի մասին խոսվում էր նաև 2018 թվականի սկզբին, երբ ցանկանում էին, որ բոլոր բուհերի կառավարման խորհուրդները կազմավորվեին ինչ-որ տարբերակով, իսկ ԵՊՀ-ի կառավարման խորհուրդը՝ այլ տարբերակով։ Ենթատեքստն այն էր, որ պաշտոնյաներին թույլատրվեր դառնալ ԵՊՀ-ի կառավարման խորհրդի նախագահ։ Այս դառը փորձից կարելի է ենթադրել, որ երբ խոսվում է համալսարանին հատուկ կարգավիճակ տալու մասին, սովորաբար իշխանությունը նկատի է ունենում օրվա իր շահը։
Հիմա շատ անհասկանալի է, թե ինչ է ասում նախարարը, որևէ կերպ բացված չէ, թե ինչ ասել է հատուկ կարգավիճակ, դա կենացի մակարդակի ձևակերպում էր։ Բայց ակնհայտ է, որ քաղաքական ինչ-որ շահ կա, որն առաջիկայում պարտադրվելու է ԵՊՀ-ին։ Բացի նրանից, որ ԵՊՀ-ն առանձնահատուկ ինչ-որ կարգավիճակ չունի, հակառակը՝ համալսարանն ինչ-որ առումներով զրկվում է մրցունակությունից, որովհետև Հայաստանում իր մերձակա մրցակիցները միջպետական պայմանագրերով գործող բուհերն են, օրինակ՝ Ֆրանսիական, Սլավոնական և մյուս համալսարանները։ Դրանց վրա մեր օրենքները չեն ազդում, իրենք գործում են միջպետական պայմանագրերով, և բոլոր փոփոխությունները կոտրվում են հայկական և հատկապես ԵՊՀ-ի գլխին՝ նրան զրկելով մրցունակությունից, և նաև դրա պատճառով համալսարանը դիրքեր է կորցնում»,-«Փաստի» հետ զրույցում նշում է Գևորգ Էմին-Տերյանը։
ԵՊՀ-ին հատուկ կարգավիճակ տալու հարցին «Փաստի» հետ զրույցում անդրադարձավ նաև կրթության փորձագետ Ատոմ Մխիթարյանը: Նա նշում է՝ որևէ մեկն այս պահին չի կարող պատասխանել հարցին, թե ինչ է սա նշանակում։ «Այս պահին դա ուղղակի դեկլարատիվ բնույթ ունի։ Թե հետո դրա տակ օրենսդրական ինչպիսի ակտեր կընդունվեն, և այդ հատուկ կարգավիճակն ինչպես կդրսևորվի, ապագան ցույց կտա։ Կարևոր է, որ հետագայում չխախտվեն հավասար մրցակցային պայմաններն ուրիշ բուհերի հետ։ ԿԳՄՍ նախարարի այն պնդումը, թե մայր բուհը ստեղծել է պետությունը և այն պետք է էական մասնակցություն ունենա դրա կառավարման մեջ, ծիծաղելի է, քանի որ պետությունը հիմնադրել է նաև մյուս բուհերը։ Պետության կողմից հիմնադրված լինելու առումով որևէ բուհ որևէ առավելություն չունի։
Ասեմ ավելին՝ ամենակարևոր արժեքներից մեկը, որն այսօր ունենք, Գիտությունների ազգային ակադեմիան ոչ միայն հատուկ կարգավիճակ չի ստանում օրենքում, այլ դրա վերաբերյալ շուրջ 10 տարի գործող օրենքն այս նախագծում փոխարինվում է ընդամենը մեկ հոդվածով, իսկ ԳԱԱ-ի կարգավիճակը հետագայում որոշելու է կառավարությունը։ Մինչդեռ այդ նախագծում ակադեմիային ևս կարելի էր տալ հատուկ կարգավիճակ և նրա կազմակերպաիրավական ձևն ապահովել հենց օրենքում։
Այս հատուկ կարգավիճակն իրենից կարող է ամեն ինչ էլ ենթադրել, այդ հարցը մնալու է իշխանությունների քմահաճույքին։ Հիմա երևի չեն մտածել, թե ինչ գրեն, թողնում են ապագային, կամ գուցե քաղաքական նպատակահարմարությունից ելնելով, կարելի է ինչ-որ բաներ ընդունել կամ փոփոխել։ Դա օրենքի մակարդակում հետո շատ դժվար կլինի անել, որովհետև կարող են լինել ընտրություններ, ԱԺ-ում կարող է ձևավորվել նոր մեծամասնություն, և օրենքի փոփոխությունը հեշտ չի լինի։
Բայց ենթաօրենսդրական ակտերում հնարավոր կլինի քմահաճույքներն օրեցօր փոխել և համապատասխանեցնել օրվա իշխանություններին։ Սա ևս խոսում է այն պարզ ճշմարտության մասին, որ իշխանությունները ցանկանում են քաղաքական ազդեցություն ունենալ բարձրագույն կրթության և գիտության ողջ համակարգի վրա, այդ թվում՝ ԵՊՀ-ի, որն առաջատարն է քաղաքական մտքի ձևավորման հարցում, իսկ մտավորականության մեծ և ակտիվ մասն էլ կենտրոնացած է հիմնականում այս բուհում»,-եզրափակում է Ատոմ Մխիթարյանը։
Լուսինե Առաքելյան
Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում
Как не разориться в Черную пятницу: 5 полезных советов
Ожидать эскалации нужно всегда: Алексей Анпилогов
Армения – лидер среди стран СНГ по дороговизне услуг заведений общепита
МИД Армении прокомментировал заявление посла США в Баку об управлении трансграничными водными ресурсами
Бельгийские политики и парламентарии направили заявление правительствам Азербайджана и Бельгии
Мы призываем Азербайджан и Армению не упустить эту историческую возможность: Хакан Фидан
Армянские борцы завоевали одну серебряную и две бронзовые медали на Чемпионате мира по борьбе среди военнослужащих
Россия впервые нанесла удар по военному объекту Украины новейшей баллистической ракетой «Орешник» с гиперзвуковой боевой частью
СМИ: В секторе Газа дети и женщины отравились консервами, оставленными израильскими военными
Пашинян и Хофрайтер обсудили отношения Армения-Европейский Союз
Азербайджан – Франция: В чем причины напряженности?
Залужный: Началась Третья мировая война
В США редкую серебряную монету 17 века продали за рекордную сумму
В Китае обнаружено сверхкрупное месторождение золота на сумму около 83 млрд. долларов
Вице-премьер подчеркнул важность деятельности компании Foster and Partners в Армении
Никол Пашинян в ближайшие дни даст интервью
В Армении выделили свыше 1 млрд драмов на ремонт и строительство школ и детсадов
Министр: Россия нанесла экологический ущерб Украине на 71 млрд. долларов
Дети Фонда «Музыка во имя будущего» посетили IDBank
Курсы валют в Армении
Захарова выступила с комментарием в связи с поступившим ей звонком в прямом эфире
Романосу Петросяну все еще не предложили должность главы КГД
Юнибанк первым в Армении выпустил субординированные облигации
В Армении сократят помощь для арцахских беженцев
Армянский предприниматель строит новую канатную дорогу на горной вершине Крыма
Ованес Чрагян из города Армавир стал победителем Первенства мира по универсальному бою
Палата депутатов Люксембурга потребовала от Баку немедленного освобождения незаконно заключенных лиц
Авантюризм кадровых движений: «Паст»
Нынешняя власть Армении - факелоносец антиармянской повестки дня: «Паст»
Как собираются лишить эту власть возможности получить мандат в будущем? «Паст»
«В стране существует большая коррупция, во главе которой стоит Никол Пашинян»: «Паст»
Примечательное предложение: физические лица могут получить грант в размере 1 миллиона, а общественные организации – в размере 3 миллионов российских рублей: «Паст»
Концерт к 155-летию со дня рождения Комитаса прошел в Краснодарской филармонии им. Пономаренко
Карине Кочар: Рубен Кочар сжигает славу своего отца, хочет запомниться в истории
Трамп выдвинул кандидатуру юриста Мэтью Уитакера на пост постпреда США при НАТО
В Тавушской области вновь зафиксировали леопарда
Ушел из жизни известный армяно-грузинский художник Тенгиз Микоянц
Ford сократит 4 000 рабочих мест в Европе
24News: Пашинян потребовал освободить здание Брюсова до весны 2025 года
62-летняя Деми Мур сияет молодостью на мероприятии Elle Women In Hollywood
«Ноа» - «Арарат» - 4:0 (видео)
Анна Акопян в Риме посетила больницу, в которой лечатся украинские дети
В общеобразовательных заведениях Армении проводятся занятия для учителей
Курсы валют в Армении
Элинар Варданян: То, что у оппозиции действительно есть упущения, никто не может отрицать
НС Армении ратифицировал соглашение о свободной торговле между ЕАЭС и Ираном
СМИ назвали возможные сроки начала переговоров России и Украины
Арпине Саркисян будет назначена главой МВД РА
ЕС направит в Грузию "политическую миссию"
Компания Ucom запустила сеть 5G в еще 11 городах 