Հայկականությունը քայքայելու և պատմությունը ջնջելու «նուրբ արվեստը». «Փաստ»
ՔԱՂԱՔԱԿԱՆ«Փաստ» օրաթերթը գրում է
Յուրաքանչյուր պետություն ունի իր խորհրդանիշները՝ դրոշը, զինանշանը և պետական օրհներգը, որոնք պայմանավորված են տվյալ պետության առանձնահատկությամբ, պատմությամբ և մշակույթով։ Եվ նույնիսկ առանձին օրենքներ կան, որոնք սահմանում են պետական խորհդանիշների հետ վարվելու և դրանք օգտագործելու կարգը։ Ըստ էության, պատահական չէ այն գաղափարը, որ հենց պետական խորհրդանիշների նկատմամբ հարգանքից է սկսվում պետության նկատմամբ հարգանքը։ Երբ Նիկոլ Փաշինյանը նոր էր իշխանության հասել, փորձում էր հանրությանը ցույց տալ, թե հատուկ ակնածանք ունի պետական խորհրդանիշների նկատմամբ։
2019 թվականին նա ուղիղ եթերում շոու բեմադրեց նրա հետ կապված, որ մաքսայինի աշխատողը պատշաճ կերպով չի վարվել ՀՀ դրոշի հետ, անգամ այդ աշխատակիցն աշխատանքից ազատվեց։ Բայց եթե նման էժանագին շոուները մի կողմ դնենք ու դիտարկենք գործող իշխանությունների պաշտոնավարման 5 տարվա իրադարձությունները, ապա կտեսնենք, որ Փաշինյանի հիմնական առաքելությունը եղել է մի կողմից՝ ազգային արժեհամակարգը քայքայելը, մեր պատմական ու պետական խորհրդանիշներն արժեզրկելը, մյուս կողմից էլ՝ Թուրքիային սիրաշահելը։ Պատահական չէ, որ Փաշինյանի իշխանության օրոք համակարգված կերպով հատուկ թիրախավորում են մեր ազգային արժեքները, պետական համակարգը և արժեհամակարգի հիմնասյուները՝ բանակն ու եկեղեցին։
Հայ առաքելական եկեղեցին ահռելի դերակատարություն է ունեցել ու շարունակում է ունենալ հայ ժողովրդի կյանքում։ Պատմության ընթացքում եկեղեցին ոչ միայն վարել է հոգևոր գործերը, այլև համակարգել է կրթության կազմակերպումը և լուսավորություն է տարածել՝ նպաստելով հայության ինքնության պահպանմանը։ Պատահական չէ, որ ավանդաբար հայ մարդը պատկերվել է հետևյալ կերպ՝ մի ձեռքում սուր, իսկ մյուս ձեռքում՝ խաչ կամ գրիչ։ Բայց Փաշինյանն այսօր ուրանում է այս դերակատարությունն ու իր ելույթների ընթացքում անընդհատ ցեխ է շպրտում եկեղեցու ուղղությամբ։ Ու այս ամենը տեղավորվում է հայ ժողովրդի պատմությունը, հայկականությունը և դարերի ընթացքում ձևավորված պատկերացումները ջնջելու համատեքստում։ Դարձյալ պատահական չէ, որ վերջին շրջանում Փաշինյանն առաջ է մղում Արարատից հրաժարվելու գաղափարն այն կոնտեքստում, թե այն Հայաստանի ինքնիշխան տարածքում չի գտնվում։
Իսկ զինանշանի հետ կապված Փաշինյանը հայտարարում է, թե զինանշանին պատկերված Հայաստանի 4 թագավորությունների զինանշանները, Նոյյան տապանը, Արարատ լեռը 1991 թվականին հիմնած պետության հետ կապ չունեն։ Ըստ Փաշինյանի, նույնը վերաբերում է զինանշանին պատկերված առյուծին, որը Հայաստանի բնական պայմաններում այլևս չի ապրում։ Փաստացի Փաշինյանը չի հասկանում կամ հատուկ իրեն չհասկացողի տեղ է դնում, որ առյուծի պատկերումը զինանշանի վրա խորհրդանշական է։ Օրինակ՝ եթե Մեծ Բրիտանիայի զինանշանի վրա առյուծ է պատկերված, դա չի նշանակում, թե Մեծ Բրիտանիայում առյուծ է ապրում։ Կամ եթե Ռուսաստանի զինանշանի վրա արծիվ է պատկերված, ապա դա չի նշանակում, թե Ռուսաստանում արծիվ կա, դրա համար են զինանշանի վրա արծիվ պատկերել։
Երկգլխանի արծվի խորհրդանիշը պատմական խորհուրդ ունի, և Ռուսաստանը Բյուզանդիայից է այն ժառանգություն ստացել։ Եթե աշխարհի մյուս երկրներն իրենց գերբում հաշվի են առնում իրենց պատմությունը, արմատները և պատմական ժառանգությունը, ապա ինչո՞ւ չպետք է այն հաշվի առնի նաև Հայաստանը։ Հենց դրանով են պայմանավորված Արարատի և հայկական 4 թագավորությունների՝ Արտաշեսյան, Արշակունյաց, Բագրատունյաց, Ռուբինյան, զինանշանների պատկերումը մեր զինանշանի վրա։
Բացի այդ, ներկա զինանշանը օդից չի ստեղծվել, նրանով վերականգնվել է Առաջին հանրապետության զինանշանը։ Այսինքն՝ այն հայկական պետականության պատմական էվոլ յուցիան է ցույց տալիս, այլ հարց է, որ Փաշինյանի առաջ խնդիր է դրված զինանշանի վրայից ջնջել Արարատը, հայկական թագավորությունների զինանշանները, հանել առյուծի պատկերը, և թողնել միայն այն, ինչ չի վկայի հայկականության խորը արմատների մասին ու կգոհացնի թուրքերին։ Ու ձեռքի հետ էլ Փաշինյանը փորձում է օրհներգը վերախմբագրել այն պատճառաբանությամբ, թե այն ավարտվում է, այսպես ասած, զոհվելով։ Օրհներգում զոհվելու հարցը նրան ավելի շատ է հուզում, քան այն հանգամանքը, որ իր մեղքով հազարավոր զոհեր ունեցանք, որ թշնամին այսօր Հայաստանի տարածքն օկուպացրել է ու հաջողացնում է օրը ցերեկով մարդկանց գողանալ։
Հասկանալի է, որ Փաշինյանը մի կողմից էլ հանրության ուշադրությունը գլոբալ անվտանգային խնդիրներից շեղելու համար փորձում է զինանշանի ու օրհներգի մասին իր հայտարարություններով նոր քնարկումների թեմա ու օրակարգ ստեղծել։ Բայց չենք կարող նկատի չունենալ, որ պետական խորհրդանիշների օրը զուգահեռաբար Ադրբեջանը դրոշ է տեղադրում մեր տարածքում, նոր սարդանքների է գնում, իսկ Փաշինյանն էլ հարձակվում մեր պետական խորհրդանիշների վրա։ Ինչպիսի սինխրոնություն: Փաշինյանի առաքելությունն այլևս որևէ մեկի համար գաղտնւիք չէ. նրա գլխավոր խնդիրը «խաղաղության դարաշրջանի» անվան տակ մեր ինքնությունը ջնջելն է, հայկականությունը մոռանալը, որն էլ իր հերթին բերելու է հայ ժողովրդի կողմից դիմադրական ոգու կոտրմանը։
Օրվա իշխանություները փորձում են այնպես անել, որ հանկարծ դիմադրության օջախ չձևավորվի ու հայությանը մնա միայն համակերպվել առկա իրողությունների հետ։ Դրա համար էլ Էրդողանը հայտարարում էր, թե Զանգեզուրի միջամցքի հարցում Հայաստանը չէ խոչընդոտը, այլ Իրանը։ Իսկ ոչ պատահականորեն Իրանի խորհրդարանի հայ պատգամավոր Արա Շավերդյանը իր հարցազրույցում նշում էր, թե հաշվի առնելով Հայաստանի վարչապետի և Ադրբեջանի նախագահի կուլիսային պայմանավորվածությունները՝ մտահոգություններ կան Հարավային Կովկասում սահմանների և քարտեզների փոփոխության վերաբերյալ։ Համաձայնեք, շատ խորհրդանշական է...
ԱՐԹՈՒՐ ԿԱՐԱՊԵՏՅԱՆ
Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում