Վարկերի տրամադրման նախաձեռնության բարձր ռիսկայնությունը
ՎԵՐԼՈՒԾԱԿԱՆՀամավարակի տարածման արդյունքում համաշխարհային տնտեսությունը շարունակում է վնասներ կրել, և բոլոր երկրների տնտեսությունները տուժում են այս իրավիճակից։ Դրա համար էլ յուրաքանչյուր երկիր մշակում է առաջ եկած մարտահրավերներին դիմագրավելու իր ռազմավարությունը, որը գործնական տեսք է ստանում հակաճգնաժամային փաթեթների գործարկմամբ։
Հակաճգնաժամային փաթեթներն իրենցից ներկայացնում են սոցիալական աջակցության և տնտեսվարողների ու ֆինանսական կառույցների գործունեությունը խթանող ներարկումներ։ Սակայն երկրների քայլերը այս ուղղությամբ մեծապես տարբերվում են մեկը մյուսից՝ կախված նրանից, թե ինչպիսի համամասնությամբ է կիրառվում պետության կողմից տրամադրվող աջակցությունը։
Հայաստանի տնտեսությունը նույնպես զգայուն է ներքին և արտաքին տնտեսական միջավայրերում տեղի ունեցող գործընթացների նկատմամբ։ Եվ քանի որ տնտեսության բազմաթիվ ճյուղերում այս օրերին գործունեությունը դադարեցվել է, ապա դա մեծ վնաս է հասցրել ողջ տնտեսությանը։ Ուստի մեր կառավարությունը հաստատել է հակաճգնաժամային 9 փաթեթ, որոնցով ծրագրում է տնտեսական ու սոցիալական աջակցություն հատկացնել կորոնավիրուսի պատճառով տուժած գործարարներին ու քաղաքացիներին:
Երկրի տնտեսության վերականգնման տեսանկյունից հատուկ կարևորություն ունի բիզնեսին տրամադրվող աջակցությունը։ Բազմաթիվ տնտեսվարողներ տուժել են արտակարգ դրության նախատեսած իրավիճակից, և նրանց մոտ անորոշ տրամադրություններ են՝ կապված իրենց բիզնես գործունեության ապագայի հետ։
Դրա համար էլ գործադիրը գործարարներին աջակցելու հիմնական շեշտադրումը կատարել է բանկերի միջոցով բիզնեսին տրամադրվող անտոկոս վարկավորման վրա, որը պետք է տնտեսվարողներին թույլ տա դուրս գալ ստեղծված ճգնաժամային իրավիճակից։
Եվ վարչապետ Փաշինյանն էլ իր վերջին ուղիղ եթերի ժամանակ որպես տնտեսական վերականգնման հիմնական քայլ կարևորեց անտոկոս վարկերի տրամադրման քայլը, բայց մի շարք հարցեր կան տնտեսվարողներին վարկավորելու այս քայլի շուրջ, որը կապված է լուրջ հաշվարկների հետ։
Ըստ ամենայնի, տնտեսական գործունեության վերսկսման պարագայում տնտեսվարողները պետք է վերցնեն անտոկոս վարկերը ու դրանց միջոցով ոչ միայն պետք է կարողանան շարունակել իրենց գործունեությունը, այլև, եթե ունեն նախկինից եկող վարկեր և վարձավճարներ, ապա պետք է մարեն դրանք նաև այն ամսվա համար, որի ընթացքում չեն աշխատել։
Այս ամենին զուգահեռ՝ պետք է վճարեն իրենց աշխատակիցներին, կատարեն կոմունալ վճարումներ և այլ ծախսեր, ու այդ ի՞նչ շահույթ պետք է ստանան գործարարները բարդ տնտեսական իրավիճակում, որպեսզի դրա հետ մեկտեղ կարողանան մարել կառավարության կողմից տրամադրված անտոկոս վարկերը։
Եվ պատահական չէ, որ մի շարք տնտեսագետներ կառավարության կողմից տրամադրվող աջակցության այսպիսի ձևաչափը համարում են անարդյունավետ և ռիսկային, իսկ որոշ տնտեսվարողներ էլ ուղղակի հրաժարվում են կառավարության առաջարկած վարկավորումից։
Մեծ է հավանականությունը, որ այդ վարկերը վերցնելու դեպքում տնտեսվարողներն ուղղակի ի վիճակի չեն լինի մարել դրանք, կամ էլ մի կերպ կվերադարձնեն այդ գումարները, սակայն դա բացասաբար կանդրադառնա իրենց հետագա բիզնես գործունեության վրա։
Ուստի ստեղծված տնտեսական իրավիճակից դուրս գալու հիմնական լուծումը մասնագետները տեսնում են կառավարության կողմից բիզնեսին տրամադրվող ուղղակի աջակցության մեջ, երբ կառավարությունը սկզբնական շրջանում կփոխհատուցի նրանց կրած վնասները, պայմաններ կստեղծի, որպեսզի տնտեսվարողները ոտքի կանգնեն, և միայն դրանից հետո կսկսի ակտիվ վարկավորումը։
Կառավարությունը պետք է հաշվի առնի այս մտահոգությունները, և ոչ թե սպասի, որ արտակարգ դրությունից հետո տնտեսության մեջ հրդեհ բռնկվի, որից հետո միայն անցնի այն մարելու աշխատանքին։
ԱՐԹՈՒՐ ԿԱՐԱՊԵՏՅԱՆ