«Ուտոպիաներից ու հեքիաթներից պետք է վերջիվերջո ազատվենք. այն, ինչ տեղի ունեցավ 2018 թ. ապրիլին, հայաստանածին չէր». «Փաստ»
ՀԱՐՑԱԶՐՈՒՅՑ«Փաստ» օրաթերթը գրում է
Իշխանությունը չի ուզում հեռանալ, որովհետև շատ լավ գիտի, որ եթե այս պահին հեռանա, իր համար շատ վատ կլինի: Այս կարծիքին է քաղաքական վերլուծաբան Արծրուն Պեպանյանը, որի խոսքով, այսօրվա իշխանությունները իշխանությունը չտալու համար ամեն ինչ անելու են: «Սա պարզ տրամաբանություն է. այս իշխանությունը նահանջի տեղ չունի, մինչդեռ նախկին իշխանությունները նահանջի տեղ ունեին: Իրենց, օրինակ՝ մեղադրում էին կոռուպցիայի և նման մեղքերի մեջ, որոնք ինչոր տեղ կարելի էր ներել, աչք փակել դրանց վրա: Ի դեպ, հիմա նախկին իշխանություններից որևէ մեկը բանտարկված չէ ինչ-որ դաժան հանցանքի համար: Բայց եթե հիմա այս իշխանությունները նահանջեն, իրենցից շատ ու շատ հարցերի պատասխան են պահանջելու՝ կապված Արցախի կորստի, ինչպես նաև զոհերի հետ: Բացի այդ, տեսնում ենք, թե ինչպիսի վարկածներ են շրջանառվում հրապարակում:
Եթե հանկարծ դրանց մեկ տոկոսն էլ ճիշտ լինի, իրենք լուրջ բարդությունների առաջ կկանգնեն: Հետևաբար, կյանքի գնով պետք է պահեն իշխանությունը»,-«Փաստի» հետ զրույցում ասաց Ա. Պեպանյանը՝ ընդգծելով, որ խնդիրն ամենևին ժամանակ ձգելը չէ: «Ուրիշ բան, որ իշխանությունները հույս ունենան, որ քիչ թե շատ մարդկանց դժգոհությունը մեղմելու համար կարող են շշմեցուցիչ, դրական հաջողություններ արձանագրել թե՛ տնտեսական, թե՛ արժեհամակարգային այլ հարթություններում: Այդուհանդերձ, իշխանական այս կադրերով դա այդքան էլ հավանական չէ»,-հավելեց մեր զրուցակիցը: Վճարվելիք գինը, ըստ քաղաքական մեկնաբանի, այսպես շարունակվելու դեպքում էլ ավելի ծանր կարող է լինել. «Ես կարծում եմ, որ հայ ժողովուրդը 2018 թ. դեկտեմբերին քաղաքական հիմարություն է գործել, և հիմա դրա համար պատասխան է տալիս: Սա կյանքի օրենք է, և ոչ ոք դեռ չի խուսափել դրանից:
Իսկ հիմա գնի մեծությունը կախված է այն հանգամանքից, թե ժողովուրդը երբ կվերափոխվի ու երբ ազգ կդառնա: Գոնե ինչ-որ հատվածը, որն ունակ կլինի տեր կանգնել իրականությանը: Քանի դեռ դա չկա, անկումն ու կորուստները շարունակվելու են: Այո, այն, ինչ տեղի ունեցավ 2018 թ. ապրիլին, հայաստանածին չէր: Ես լավ գիտեմ մեր քաղաքական դաշտն ու այնտեղ առկա ունակությունները: 2018 թ. կիրառվող մեթոդները ներմուծովի էին, մերը չէին: Այսօրվա իշխանական թիմը չուներ դա իրականացնելու քաղաքական փորձառության մակարդակը: Պարզ է, որ ներմուծովի համակարգ էր, բայց ժողովուրդը, ամեն դեպքում, պետք է բավարար խելք ունենար հասկանալու, թե ինչ է անում: Հարցեր պետք է տար հարթակի վրա գտնվողներին. օրինակ՝ մերժեցինք, իսկ ինչպե՞ս ենք լուծելու մեր խնդիրները:
2018 թ. ապրիլին դեռ ոչինչ, ազդեցությունների տակ ընկան, հասկանալի է, իսկ հետո՞: Գոնե 2018 թ. ընտրություններին քվեարկելուց առաջ պետք էր մտածել՝ հաշվի առնելով խնդիրները»: Ինչ վերաբերում է այսօր իրականությունն ընկալելու խնդրին՝ նա նկատեց. «Այստեղ կա նաև մեր թշնամիների ազդեցությունը: Իրենք, պարզ է, կուզենային, որ հայ ժողովուրդը շոկի մեջ ընկներ, վհատվեր, մտածեր հայրենիքը լքելու մասին, այլ ոչ թե ռևանշի: Իրենց պետք էր, որ այս տարածքը հնարավորինս ամայանար, թուլանար և վտանգ չներկայացներ իրենց համար:
Եվ իրենք սա անում են շատ նպատակային կերպով, իսկ մենք չունենք այնպիսի իշխանություն, որ սա կհասկանա ու հակաքայլեր կանի: Ամեն ինչ բարձիթողի վիճակում է, և վտանգավորությունն ակնհայտ է: Պարզ երևում է՝ ինչ է պետք անել, իսկ իշխանությունը դրա հակառակն է անում. այստեղ պետք է մտածել՝ ինչո՞ւ են այդպես անում և ինչո՞ւ չեն անում այն, ինչը պետք է: Այդ հարցի պատասխանը գտնելուց հետո մարդիկ արդեն իրենք իրենց պետք է հարց տան, թե ի՞նչ կարող են անել: Ազգը, հայրենիքը կրող մի քանի տոկոսը պետք է սա հասկանա ու սթափվի: Այդ մարդիկ պետք է միաբանվեն ու փորձեն այս ամենի դեմն առնել, այլապես մեզ շատ ավելի վատ օրեր կսպասվեն»: Արծրուն Պեպանյանը շեշտեց՝ մենք գտնվում էինք հեքիաթների և ուտոպիաների մեջ: «Մենք մեզ խաբում էինք: Ես քառորդ դար է՝ ասում եմ, որ ժողովուրդը խնդիր ունի, որ իրական պետություն պետք է սարքել և վերափոխել ժողովրդին, բայց մարդիկ չէին լսում: Արդեն այս շրջանը հեքիաթներից ու ուտոպիաներից ազատման փուլ եմ կոչում:
Վերջիվերջո, բացեիբաց պետք է տեսնենք, թե ով ենք ու ինչ իրականության մեջ ենք գտնվում: Հեքիաթներից պետք է վերջիվերջո ազատվենք: Մենք քննության առաջ ենք, և ես լիահույս եմ, որ կկարողանանք խնդիր լուծել. ես այսօր տեսնում եմ մարդկանց, որոնք սա ընկալում են: Ազգի առողջ հատվածը, կարծես, զատվում է ու անհանգստության նշաններ է ցույց տալիս: Միավորվելով՝ նրանք կարող են երկիրն այս իրավիճակից հանել: Միշտ էլ ելք կա, հարցն այն է՝ իրավիճակը սթափ գնահատողներ կա՞ն, թե՞ ոչ: Հիմա, ամեն դեպքում, կան և տեսնում են, որ խնդիր կա: Ազգային վերափոխման ճանապարհներ ևս կան. եթե այդ ընկալումը շատ արագ ձևավորվի, մենք կկարողանանք դուրս գալ այս իրավիճակից: Այդ պարագայում կարող ենք ոչ միայն երկիրը հանել այս իրավիճակից, այլ վերելքի տանել»,-շեշտեց քաղաքական վերլուծաբանը: Արծրուն Պեպանյանի խոսքով, քաղաքականության մեջ պետք է կարողանալ ճանաչել իրականությունը՝ իր խնդիրներով հանդերձ:
Նրա դիտարկմամբ, հենց դա է քաղաքականությունը: «Եվ այդ իրականությունը հաշվի առնելով՝ ոչ թե ուտոպիստական, այլ իրական բարեփոխման ծրագիր պետք է առաջարկել: Եվ մեր ողջ դժբախտությունն այն է, որ Երրորդ հանրապետության մեջ քաղաքական գործիչների կողմից իրականությունն ամբողջությամբ ճանաչելու խնդիր կա: Եվ, հաշվի առնելով այդ խնդիրը, իրենց ծրագրերն ուտոպիստական են ու չեն աշխատում: Այս պահի դրությամբ էլ եմ նման խնդիր տեսնում: Չեմ տեսնում այն պատկերը, ուր քաղաքական ուժերն իրականությունն ամբողջությամբ կճանաչեն ու, ըստ դրա, իրական ելքեր կառաջարկեն: Իսկ այսօրվա իշխանությունների խորհրդատուները, որոնք Հայաստանից չեն, ի տարբերություն մեր քաղաքական ուժերի, շատ լավ գիտեն իրականությունը: Նրանք շատ լավ գիտեն, որ մեր ժողովրդի մեջ կա մի հատված, որը նաև «քաղաքական խելք» չունի, և որոնց վրա հենվելով՝ կարելի է ձգել իշխանությունը»,-ասաց Պեպանյանը՝ շեշտելով, որ մեր ժողովուրդն իր գոյությունը պահպանելու համար ամեն ինչի դիմել է, նաև ամեն ինչ արդարացրել:
«Եթե ուզում ենք այլ իրականություն ունենալ, նաև ժողովրդի մտածողությունը փոխելու խնդիր պետք է դնենք: Կփոխենք՝ կունենանք կարգին պետություն, չենք փոխի՝ այս ուղիով էլ կգնանք, եթե, իհարկե, մեր թշնամիները թույլ տան, որ գոյություն քարշ տանք: Այդուհանդերձ, կա այն առողջ հատվածը, որը զգում է պետություն կորցնելու վտանգը: Պետք է նպաստել, որ այդ հատվածը միասնական դառնա, իր առջև ծրագիր դնի՝ օգտվելով նաև սփյուռքի առողջ շերտերից: Այդ դեպքում կկարողանան երկիրը հանել այս վիճակից ու անգամ համաշխարհային գործոն դարձնել:
Այս հնարավորությունն ունենք և այդ ուղղությամբ պետք է աշխատել: Եթե մենք ունենանք մի քաղաքական հոսանք, որը համակարգ կառուցել գիտի, ապա այդ դեպքում այս իշխանություններից ազատվելը բավականին հեշտ է: Պետք է փորձել քաղաքական դաշտը համակարգ կառուցելու, ժողովրդին կազմակերպելու ուղղությամբ տանել է»,-ասաց մեր զրուցակիցը՝ շեշտելով, որ կան շատ տարբերակներ ու համաշխարհային օրինակներ այն մասին, թե ընդդիմադիր լինելով՝ ինչպես են մարդիկ ահռելի փոփոխություններ արել:
Աննա Բադալյան
Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում