Ինչպե՞ս և ինչո՞ւ ստեղծվեցին խաղային ավտոմատները. «Փաստ»

«Փաստ» օրաթերթը գրում է

Խաղային ավտոմատը սարքավորում է, որն օգտագործվում է մոլախաղերի համար: Այդ սարքերը սովորաբար տեղադրվում են զվարճանքի այնպիսի հաստատություններում, ինչպես խաղատները, բարերը, ակումբները և այլն: Պոկերի առաջին խաղային ավտոմատն ստեղծվել է ԱՄՆ-ի Նյու Յորք քաղաքում: Այն հորինել են տեղացի երկու բնակիչներ Սիթթմանը և Փիթը 1891 թվականին: Սիթթմանի և Փիթի խաղային ավտոմատը բաղկացած էր հինգ թմբուկից, որոնց եզրերին սոսնձված էին պոկերի խաղաքարտերը: Խաղացողը մետաղադրամը գցում էր ավտոմատի մեջ, քաշում բռնակը, դիտում թմբուկների պտույտն ու արձանագրում արդյունքը: Այն ժամանակ ուղղակի վճարման համակարգեր չկային: Եթե խաղացողը շահում էր, նա գնում էր բար և, որպես մրցանակ, ինչ-որ բան ստանում՝ ծխախոտ կամ գարեջրի գավաթ: Բայց խաղամոլների շրջանում ամենատարածվածը եղել է խաղային ավտոմատը, որը հորինել է ամերիկացի Չարլզ Ֆեյը դրանից չորս տարի անց:

Չարլզ Ֆեյը ծագումով Գերմանիայից էր, բայց 1885 թվականին տեղափոխվել էր ԱՄՆ-ի Կալիֆորնիա նահանգ: Երբ նա 19 տարեկան էր, բժիշկներն ախտորոշել են սարսափելի հիվանդություն՝ տուբերկուլ յոզ, և տվել են մեկ տարուց էլ պակաս կյանք: Բայց, չնայած դրան, Ֆեյը ոչ միայն չի մահացել, այլև ապրել է բավական երկար տարիներ՝ հանրահայտ դառնալով խաղային բիզնեսի մեջ: 1895 թվականին նա հայտնագործել և ստեղծել է իր առաջին խաղային ավտոմատը, որը կոչվել է Liberty Bell, թարգմանաբար՝ «Ազատության զանգ»: Ավտոմատը բաղկացած էր երեք թմբուկից, որոնց վրա տասնյակ տարբեր խորհրդանիշներ էին՝ պայտեր, զանգեր, խաղաթղթեր: Թմբուկների պտտվելուց և կանգ առնելուց հետո խաղացողը, որոշակի խորհրդանիշների հաջորդականություն հավաքելով, շահում էր գումար: Ժամանակի ընթացքում, հատկապես 20րդ դարի առաջին երեսուն տարիներին խոշոր փոփոխություններ են կատարվել խաղային ավտոմատների թե՛ նախագծման և թե՛ մեխանիզմների մեջ: Նորագույն խաղային սարքերը արդեն հրաշալի դիզայնով էին և կանչում էին խաղամոլներին: Արդեն չէր անհանգստացնում զանգը, որը հայտարարում էր շահման մասին, հայտնվել էին բազմապատիկ շահումները: Արդյունքում խաղային մեքենաները արձանագրել են հանրաճանաչության զգալի աճ 1940-ականներին:

Ոչ ոք չէր կարող դիմանալ գայթակղությանը՝ ո՛չ կանայք, ո՛չ էլ տղամարդիկ: Այդ օրերին «մեկձեռքանի ավազակները» հսկայական եկամուտ էին բերում բարերին ու խաղատներին: 1950-ական թվականներից սկսել են արտադրվել էլեկտրամեխանիկական խաղային սարքեր: Նման սարքերում տեղադրված շարժիչների հզորությունը անգամ հասնում էր 5 ձիաուժի: Սարքն արդեն ուներ ութ թմբուկ, քսան խորհրդանիշ և արդեն խոշոր գումարներ էր ընդունում: Իսկ արդեն 1960-ականներին էլեկտրական շարժիչներով խաղային սարքերն են սկսել հայտնվել խաղատներում և բարերում ու արագորեն փոխարինել նախկին «մեկձեռքանի ավազակներին»: Ըստ մասնագետների, նորագույն խաղային ավտոմատների դարաշրջանն իր կյանքը սկսել է 1980-ականներից: Այդ տարիներին է հայտնվել video poker խաղային ավտոմատը, որը ստեղծվել է համակարգչային տեխնոլոգիայի շնորհիվ:

Այդ սարքը ընտրում էր բոլորովին պատահական թվեր, ինչը խաղացողներին ավելի շատ վստահություն էր ներշնչում: Իսկ դրանից որոշ ժամանակ անց էլ հայտնվել են այնպիսի փոփոխություններ, ինչպես տեղում շահումների վճարումը, փողի ստացումն ու սպասարկման ծառայությունները: Այսօր՝ 21-րդ դարում, առցանց խաղատների ի հայտ գալուց հետո հենց նման խաղերն են ամենատարածվածը բոլոր այն խաղերի շարքում, որոնք առաջարկում են առցանց խաղատները: Ընդ որում, այդ խաղերի տեսականին տարեցտարի ավելի ու ավելի բազմազան է դառնում: Խաղային սարքերն, իհարկե, գրավիչ ու հետաքրքիր ժամանց են, բայց ավելի լավ է չտարվել նման խաղերով, քանի որ խաղամոլությունը կարող է հանգեցնել ծանրագույն հետևանքների:

ԿԱՄՈ ԽԱՉԻԿՅԱՆ

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում