Երևան, 28.Դեկտեմբեր.2025,
00
:
00
ՀՐԱՏԱՊ


Արթիկի տուֆը՝ բնակչության հիվանդությունների պատճառ

ՀԱՍԱՐԱԿՈՒԹՅՈՒՆ

Արթիկի բնակիչները դժգոհ են: Եթե Արթիկի տուֆը ամբողջ Հայաստանին ու ԽՍՀՄ-ին տուֆով էր ապահովում, ապա այսօր դրա պատճառով ժողովրդին ապահովում է մի շարք հիվանդություններով և քաղաքային ամենօրյա փոշով:

Բնակիչներից մեկը Past.am-ի հետ զրույցում ասաց.

- Ժամանակին Արթիկը դրախտավայր էր: Բայց Արթիկում սկսեցին հանքերը շահագործել, հանքերը բացեցին, քարն օգտագործեցին, և ոչ ոք չի մտածել էդ հանքերը փակելու մասին: Արթիկի բնակչուհին, ով ԵՊՀ Աշխարհագրության և երկրաբանության ֆակուլտետի ուսանողուհի է, նշեց.

-Եթե դուք քայլեք քաղաքի ծայրամասային հատվածներում, կտեսնեք հանքերից մնացած պոչամբարները, բացված հանքերն ու փոշու շերտը, որն ամեն անգամ քամուց տարածվում է քաղաքով մեկ: Հենց դա է պատճառը, որ մեր տարածաշրջանում մի շարք հիվանդություններ են տարածված: Ըստ էության, էդ հանքերը պիտի փակվեին, դրանց վրա պիտի հողային շերտ լցվեր, որպեսզի բուսածածկույթը վերականգնվեր, բայց քարը հանել են ու էդպես բաց թողել:

Արթիկի բնակչության մեծ մասի մոտ արտահայտված են վահանաձև գեղձի խնդիրներ, աստմատիկ հիվանդություններ և այլն:

Քաղաքի տարեց բնակչուհիներից մեկը պատմեց, որ ժամանակին տուֆի հանքերում աշխատող բոլոր բանվորներին հատուկ հյութ էին տալիս, որպեսզի սիլիկոս կոչվող հիվանդությունները, որ առաջանում են քարի փոշուց, չվնասեին բանվորներին: Բացի դրանից, տարին 2 անգամ բժշկական հետազոտության էին տանում, որ տեսնեին՝ քարի փոշին թոքերի վրա ինչ շերտով է նստած:

-Հիմա էդ փոշին, իհարկե ոչ էն ժամանակվա ծավալով, բայց էլի տարածվում է, ու դա շնչում է քաղաքի ամբողջ բնակչությունը:

Ժամանակին ԽՍՀՄ բոլոր պետություններին տուֆ արտահանող Արթիկտուֆ ընկերությունն այժմ փոքրիկ ՍՊԸ է: Այժմ գործում են մեկ կամ երկու մասնավոր հանքեր, որոնք աշխատում են խիստ անհրաժեշտ դեպքերում:

Արթիկի այս խնդիրը լուծելու համար որոշակի ֆինանսական միջոցներ են հարկավոր, որոնք քաղաքային իշխանությունները չունեն, սակայն հարկ է նշել նաև, որ ընդամենը 15.000 բնակչություն ունեցող այս փոքր քաղաքում օր օրի ավելանում են առևտրային կենտրոններն ու հանդիսությունների շքեղ սրահները:

Արուսիկ Տիգրանյան

Գյումրիում պնևմատիկ ատրճանակից կրակել են դաջվածքներ անող տղամարդու աչքին․ ՆԳՆ-ն նոր մանրամասներ է հայտնել «Mercedes»-ի 35-ամյա վարորդը ստեղծել է վթարային իրավիճակ, ինչի հետևանքով «Nissan Teana»-ն բախվել բետոնե պատնեշին․ կա վիրավոր Կրեմլում հայտնել են Զապորոժիեում Գուլյապոլե եւ Դոնեցկում Դիմիտրով քաղաքների գրավման մասին Նեթանյահուն երկուշաբթի կհանդիպի Թրամփի հետ. AFP Անիի և Ամասիայի տարածաշրջաններում բուք է․ կան փակ ավտոճանապարհներ Լարսը փակ է բեռնատարների համար 4000 թափառող կենդանի տեղափոխվել է կլինիկա․ որդեգրվել է շուրջ 80 անտուն կենդանի․ քաղաքապետարան Արեգակի վրա ուժգին բռնկում է գրանցվել Մոսկվայի մոտակայքում խփվել է 23 անօդաչու Թայվանում տեղի է ունեցել 7,0 մագնիտուդով երկրաշարժ Երևանում ձյան տեղումները կշարունակվեն ամբողջ գիշերվա ընթացքում և առավոտյան ժամերին. Սուրենյան Ռոնալդուին հեռացնելուց հետո ինձ 2 տարով զրկեցին «Ռեալի» խաղերից. Լա Լիգայի նախկին մրցավար Սպերցյանն արձագանքել է Հայաստանի տարվա լավագույն ֆուտբոլիստ ճանաչվելուն «Շատ մեծ վախեր ունեի, երբ առաջարկ ստացա մասնակցել «2 աստղ» նախագծին»․ Սոնա Մաթևոսյան 2026 թվականի հունվարի 1-ից կսկսվի նորածնային ակնային սքրինինգը. ԱՆ 28-ամյա երիտասարդը 320 000-ի մետաղադրամներ է գողացել ավտոլվացման կետից․ մանրամասներ Դիլիջանը այս պահին․ Գագիկ Սուրենյանը նոր տեսանյութ է հրապարակել Հայաստանը շարունակել է հայկական մշակութային ժառանգության հանրահռչակումը ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ում․ ԱԳՆ Փաստաբան Լևոն Բաղդասարյանը «Եվրոմեդիա24»–ի կողմից արժանացել է «Արդարության պահապան» մրցանակին (տեսանյութ) Գերմանիայում կանխատեսել են Զելենսկի–Թրամփ հանդիպման ձախողումը Գագիկ Սուրենյանը վանաձորյան հրաշքից տեսանյութեր է հրապարակել Զելենսկին Արևմուտքից պահանջել է ուժեղացնել ՀՕՊ-ի մատակարարումները Արագածոտնում բախվել են Թուրքիայի քաղաքացու վարած կցորդիչով բեռնատարը և ձնամաքրման տրակտորը Գազայում զոհերի թիվն անցել է 71 հազարը Այս տարի ուժեղ Հայաստանը կհաղթի․ Նարեկ ԿարապետյանՈւսուցիչները ԳԹԿ-ից պահանջում են մինչև երկուշաբթի 4 քայլ կատարել Գեղարքունիքի մարզի դպրոցներից մեկում ուսուցչուհին հոգեբանական բռնության է ենթարկել 5-րդ դասարանի աշակերտուհուն Երևանում ձյուն գալու է. Հայհիդրոմետի տնօրենը հայտնում է Գուլյայպոլեի մեծ մասը անցել է Ռուսաստանի բանակի վերահսկողության տակ Ձյուն ու բուք ՀՀ-ում․ իրավիճակը՝ ավտոճանապարհներին «Toyota Altezza»-ն դուրս է եկել երթևեկելի գոտուց և հայտնվել ծառերի մեջ Մեր երկրին պետք է քաղաքի` քայլ առ քայլ զարգացման պլան, որպեսզի մենք քսանմեկերորդ դարի քաղաք ունենանք․ Նարեկ ԿարապետյանՇերեմետևո օդանավակայանում սահմանվել են ժամանակավոր թռիչքային սահմանափակումներ «ՀայաՔվեն» ամփոփում է 2025 թվականը «Մթնոլորտային ցուրտ ճակատն ուշ երեկոյան կներխուժի ՀՀ տարածք»․ Սուրենյան Այսօր Բաքվի բանտում գտնվող Արցախի խորհրդարանի նախագահ Դավիթ Իշխանյանի ծննդյան օրն է ԱԹՍ-ները հարձակվել են Մոսկվայի վրա Թբիլիսիի դատարանը կալանավորել Է Վրաստանի պաշտպանության նախկին նախարարին 2025 թվականի առողջապահության ոլորտի հինգ ամենակարևոր նվաճումները Էջմիածնում բախվել են Երևանից դի տեղափոխող շտապօգնության ավտոմեքենան ու օտարերկրացու Chevrolet Volt-ը Թրամփը կարող է Զելենսկուն տալ «վերջին հնարավորությունը» խաղաղության շուրջ համաձայնության համար Խոշոր ավտովթար՝ Երևանում․ «Lexus»-ը տապալել է էլեկտրասյունը, հայտնվել երթևեկելի գոտում Շիրակի մարզում կրակել են Գյումրիում հայտնի դաջվածքներ անող տղամարդու աչքին Նոր հասցեում հաշվառվելն այսուհետ կարող է իրականացվել առցանց եղանակով Ձյուն է տեղում, բուք է․ ինչ իրավիճակ է ճանապարհներին Մեսսին կարող է վերադառնալ «Բարսելոնա». El Nacional Զրույց-քննարկում Նոր Նորքի և Ավանի բնակիչների հետ. ՀայաՔվեԲժիշկ Մյասնիկովը կիսվել է իր երիտասարդության գաղտնիքով Հետվճարը չի կարող լուծել թոշակառուների խնդիրները․ Դավիթ ՀակոբյանԿայացավ Հայաստանի բասկետբոլի ֆեդերացիայի տարվա ամփոփիչ երեկոն