Երևան, 06.Դեկտեմբեր.2025,
00
:
00
ՀՐԱՏԱՊ


5 առեղծվածային երևույթներ, որոնք մարդ էակը միայն մեկ անգամ է տեսել

ՖՈՏՈ

Ուեսթ գիսաստղ

Տեսանելի լինելով 1976 թվականին՝ գիսաստղն անվանվել է ասղագետ Ռիչարդ Ուեսթի անունով, ով առաջին անգամ նկատել է այն: Այն այնքան մոտ էր Երկրին, որ ավելի պայծառ էր երևում, քան երբևէ երևացել է Յուպիտերը: Սակայն Ուեսթ գիսաստղն այս ցուցակում հայտնվել է ոչ թե պայծառության, այլ իր սիդերիկ պարբերության համար:

Շատ գիսաստղեր հայտնվում են մեր կյանքում մեկ անգամ, ինչպես օրինակ Հալլիի գիսաստղը, որն Արեգակի շուրջն իր պտույտը կատարում է 76 տարին մեկ անգամ: Իսկ Ուեսթ գիսաստղն այդ պտույտն իրականացնում է 250,000 տարին մեկ անգամ: Սակայն այս ցուցանիշը հստակ չէ. զանգվածի կորուստը կամ արեգակնային համակարգի այլ մարմինների հետ փոխհարաբերությունները կարող են փոխել գիսաստղի ուղեծիրը: Բայց, իհարկե, 249,000 տարին էլ քիչ ժամանակ չէ:

Ցավոք սրտի, գիսաստղի մասին մեդիան շատ տեղեկություններ չի տվել: Շատերը բաց են թողել այն տեսնելու հնարավորությունը 1976 թ. և դժվար թե հաջորդ անգամ հնարավորություն ունենան տեսնելու:

Այցելություն Արեգակնային համակարգի երկու սառցե հսկաներին

Մարդու ձեռքով պատրաստված միակ սարքը, որը երբևէ ուղարկվել է Ուրան կամ Նեպտուն, Վոյաժեր 2 տիեզերանավն էր: Ուրանի ուսումնասիրման 5,5 ժամվա ընթացքում այն պարզեց, որ մոլորակի մթնոլորտը կազմված է 85% ջրածնից և 15% հելիումից, որ ամպերից 800 կմ ներքև եռացող օվկիանոս կա և որ այն 10-ով ավելի արբանյակներ ունի, քան մինչև այդ պարզ էր:

Վոյաժեր 2-ի թռիչքը Նեպտուն նույնպես անակնկալներով լի էր: Հայտնաբերվեցին մոլորակի Մեծ սև բիծը և դրա արբանյակ Տրիտոնի ակտիվ գեյզերները: Այս յուրօրինակ այցելությունները մի քանի անգամ ավելացրին մարդկության գիտելիքները այդ երկու մոլորակների վերաբերյալ:

Հարկ է նշել, որ Վոյաժեր 2-ի նախորդը՝ Վոյաժեր 1-ը մարդու կողմից պատրաստված առաջին և միակ սարքն էր, որն ուղարկվեց միջաստեղային տիեզերք:

Նիագարայի ցամաքած ջրվեժներ

Չնայած վայրկյանում 567,800 լ հոսքին՝ Ամերիկյան ջրվեժն ու Հարսանյաց ջրվեժը 1969 թ. մի քանի ամիս շարունակ ցամաք էին: Սրանք այն երեք ջրվեժներից երկուսն են, որոնք միասին կազմում եմ Նիագարայի ջրվեժները:

Անակնկալ չէր, որ այս դեպքը հանգեցրեց զբոսաշրջության կտրուկ աճին: Ընդամենը մեկ շաբաթվա հանգստյան օրերին 89,790 մարդ այցելեց այստեղ՝ տեսնելու և քայլելու չորացած ջրվեժի վրայով, չնայած որ ոստիկանության աշխատակիցները զգուշացնեւմ էին, որ դա շատ վտանգավոր է:

Շատ աշխատանքներ տանելուց հետո ջրերը կարծես «կենդանություն առան»: Շատերը սպասում էին, որ ջրերը միանգամից, պայթյունի նման կիջնեն, սակայն զուր. դրանք վերականգնվեցին աստիճանաբար:  

Հարավատլանտյան մրրիկ

Հյուսիսային օվկիանոսում խոշոր մրրիկները սովորական երևույթներ են: Յուրաքանչյուր եղանակի ընթացքում միջինում այդպիսի 6 մրրիկ և 12 արևադարձային փոթորիկներ են լինում: Սակայն Հարավային օվկիանոսում 1974 թվականից ի վեր միայն 9 արևադարձային փոթորիկներ են տեղի ունեցել:

Հազվադեպհանդիպող այդ փոթորիկներից մեկը հանկարծակիորեն վերածվել է մրրիկի՝ Կատարինայի ցիկլոնի: Այն պատմության մեջ միակ մրրիկն է եղել Հարավային օվկիանոսում և տեղի է ունեցել 2004 թ. մարտին: Այն զարգացրել է 127 կմ/ժ արագություն, վնասել է 36,000 տներ և խլել է երեք մարդու կյանք:

Գարեջրի հեղեղ

«Ձիու կոշիկ» գարեջրատունը, որը Լոնդոնում է գտնվում, ունի սեփական 6.7 մ բարձրությամբ խմորման տակառ: Այդ տակառի մեջ 1814 թ. հոկեմբերի 17-ին գարեջուր էր խմորվում, երբ դրա երկաթե օղակներից մեկը, որը տակառը կանգուն էր պահում, կտրվեց: Մեկ ժամ անց հսկայական տակառը տրաքեց՝ դուրս թափելով ավելի քան 1.2 մլն լիտր խմորվող գարեջուր:

Դեպքի ժամանակ ութ մարդիկ մահացան, իսկ մի քաի օր անց ևս իննը՝ ալկոհոլային թունավորումից: Գարեջրատան տնօրինությանը դատի տվեցին, սակայն ապացուցվելուց հետո, որ նրանք դեպքի հետ ոչ մի առնչություն և առհասարակ մեղավորություն չունեն, ազատվեցին: Այսպիսի դեպքի մարդկությունը երևի թե էլ երբեք ականատես չի լինի, սակայն ամեն տարի Լոնդոնի Հոլբորն Վիփետ փաբում հիշվում և նշվում է իրադարձության տարեդարձը:

ՀԷՑ-ի լիցենզիայի չեղարկումը՝ քաղաքական ճնշման և գույքի բռնազավթման վտանգավոր նախադեպ Տարադրամի փոխարժեքները դեկտեմբերի 6-ին «Դավիթս ասում էր՝ երազանքս է, որ Ղարաբաղում ծառայեմ». Դավիթ Չաքրյանն անմահացել է հոկտեմբերի 16-ին. «Փաստ»Եկեղեցու վրա նոր ճնշումը՝ պետության ներգործության վտանգավոր սահմանում Ի՞նչն է Հայաստանում խանգարում կինոինդուստրիայի զարգացմանը. «Փաստ»Մի քանի ժամ ջուր չի լինելու Պռոշյան փողոցում 7 մեքենա է բախվել. կա զոհ 2026 թվականի սեղանի պարտադիր ուտեստը. հրե ձին է պարտադրումՎտանգավոր հուշագիր. ինչի՞ց է իրականում տուժում Հայաստանը. «Փաստ»Որո՞նք են դեկտեմբերի 4 անբարենպաստ օրերը, որոնց ընթացքում պետք չէ պլանավորել ոչինչ Օրվա աղոթք«Հրապարակված փաստաթղթերով իշխանության՝ մինչ այժմ առաջ քաշած թեզերը հօդս են ցնդել». «Փաստ»Խնայբանկում դրամական ավանդներ ունեցած ո՞ր քաղաքացիները փոխհատուցում կստանան 2026 թվականին. «Փաստ»Հաջորդ իշխանությունը ստիպված է լինելու ամեն ինչ սկսել զրոյից. «Փաստ»Ամբողջ երկիրը դարձել է Փաշինյանի վախերի ու տագնապների պատանդը. «Փաստ»Խիստ վտանգավոր մեսիջներ Արևմուտքից. «Փաստ»ԱԱ-2026. Կայացավ խմբային փուլի վիճակահանությունը Բաքվում շարունակվում է ապօրինաբար պահվող Ռուբեն Վարդանյանի դեմ դատական ֆարսը «Նուբարաշեն» ՔԿՀ-ի օպերատիվ բաժնի պետը ծեծի է ենթարկել ռեժիմի աշխատակցին Ռուսաստանը և Հնդկաստանը սկսում են համագործակցություն անօդաչու թռչող սարքերի ոլորտում Երմակի տան խուզարկության ժամանակ հայտնաբերվել է վուդու տիկնիկ, բազմաթիվ հայելիներ և տարօրինակ սրբապատկերներ Թրամփը մինչև Սուրբ Ծնունդ կհայտարարի Գազայում խաղաղության գործընթացի 2-րդ փուլի մեկնարկի մասին Անկարայում ԱՄՆ դեսպանը խոսել է հայ–թուրքական սահմանի բացման հնարավորությունից Կոտայքի մարզում «Kia»-ն կողաշրջվել է Արման Թաթոյանը առաջարկ է ներկայացրել Ալիևին Երևանյան միջազգային թատերական 3-րդ փառատոնը, հյուրերն ու հետաքրքիր դրվագները Ճակատ ճակատի բախվել են «Toyota»-ն ու «ՎԱԶ 2121»-ը․ կա վիրավոր Հայաստանի կալանավայրերը լի են դատավճիռ չունեցող մարդկանցով․ Ավետիք Չալաբյան Հովհաննես Բաչկովը տեխնիկական նոկդաունով հաղթեց մրցակցին Մի շարք երկրներ հրաժարվել են «Եվրատեսիլ 2026» երգի մրցույթից՝ Իսրայելի մասնակցության պատճառով ՀՀ ԶՈՒ-ում անցկացվել է սերժանտական համակարգի զինծառայողների երդման հանդիսավոր արարողությունՍուրբ Գրիգոր Լուսավորիչ եկեղեցում պատարագ կմատուցվի՝ ազատազրկված հոգևորականների համար ԱՄՆ նախագահ Դոնալդ Թրամփը արժանացել է ՖԻՖԱ-ի Խաղաղության մրցանակին Ձյուն կտեղա՞․ ի՞նչ եղանակ սպասել դեկտեմբերի 6-ից 10-ը Զեղչեր ամերիկյան խանութներից ու քեշբեք Կոնվերս Բանկից C360 Mastercard քարտապանների համար34-ամյա վարորդը բախվել է երկաթե արգելապատնեշներին․ վիրավոր կա Եվրահանձնաժողովը տուգանել է X-ին 120 միլիոն եվրոյով Հայաստանի Գիտությունների ակադեմիայում տեղի ունեցավ Ռուսաստանի առաջատար համալսարանների ցուցահանդես և շնորհանդես Կապանի համայնքային ոստիկանները բացահայտել են ապօրինի ծառահատման դեպքը Արմավիրի պարեկները հայտնաբերել են խարդախության մեղադրանքով հետախուզվողի Հրդեհի ահազանգ. Մյասնիկյան պողոտայում մեքենա է այրվում Կամ բոլորս միասին պայքարում ենք ինքնիշխան Հայաստան ունենալու համար, կամ մեր հայրենիքը ադրբեջանացվում է․ Էդմոն ՄարուքյանԾեծկռտուք՝ գիշերային ակումբում. բերման ենթարկվածների մեջ Հնդկաստանի քաղաքացիներ են․ նոր մանրամասներ «Մեր ձևով» շարժմանն է միացել արդեն 11,000-րդ կամավորը, ինչը խոսում է մարդկանց` հայրենիքի հանդեպ պատասխանատվության բարձր զգացման մասինԵվս մեկ տեսանյութ Վայոց Ձորի մարզ իրականացրած աշխատանքային այցից․ «Մեր ձևով»Հովիկ Աբրահամյանը կապ չունի 5330 հա հողատարածքի վարձակալության հետԲեռլինը կործանիչներ է տեղակայում Լեհաստանում՝ ռուսական անօդաչու թռչող սարքերի ներխուժումից հետոԿարագուլյանի և Թովմասյանի մասնակցությամբ «Անորան» դարձել Է Google-ի որոնման ամենանորաձև ֆիլմը ՀՀ-ում կարմրուկի տեղական դեպքեր չեն գրանցվել 2024 թվականի սեպտեմբեր ամսից․ ՀՎԿԱԿ «Առաջարկ Հայաստանին» նախագծի շրջանակներում երիտասարդների համար հայտարարված մրցույթի արդյունքներն ամփոփվել են․ Իվետա Տոնոյան