Երևան, 10.Հոկտեմբեր.2024,
00
:
00
1 $ = 0 ֏, 1 = 0 ֏, 1 = 0 ֏
ՀՐԱՏԱՊ


Ապրիլյան պատերազմի դասերը․ միջազգային հանրությունը թքած ունի

ԲԼՈԳ

Կոնստանտին Տեր-Նակալյանը ֆեյսբուքյան իր էջում գրում է.

Առաջին հանրապետությունը վարի տվեցինք «Անտանտը մեզ կօգնի» գոռալով, երկրորդ հանրապետությունը վարի տվեցինք «Ոչինչ, զատո միջազգային հանրությունը մեզ կօգնի» գոռալով, իսկ երրորդ հանրապետությունը վարի տալ պետք չէ, որովհետև չափազանց թանկ կնստի բոլորիս վրա։ Բարեբախտաբար, աչքներս բացվում է, ու միջազգային հանրության վրա հղում անողները մարգինալներ են դարձել մեզ մոտ: 

Այս գիտակցությունը հատկապես եկավ ապրիլյան պատերազմից հետո, երբ մեր հասարակությունը տհաճությամբ արձանագրեց, որ միջազգային հանրությունը թքած ունի։ Դա ակնհայտ էր այն զգուշավոր լռությունից, որը պատել էր անգամ ՄԽ միջնորդներին, երբ Ապրիլի 2-ի առավոտյան բոլոր առաջատար ԶԼՄ-ները հաղորդում էին լայնամասշտաբ մարտական գործողությունների մասին, դա ակնհայտ էր էլ ավելի անտարբեր լռությունից, երբ հրապարակվում էին կտրված ականջներով ծեր թալիշեցիների նկարները, դա առավել ակնառու դարձավ արդեն զինադադարից հետո, երբ դիակապտության տասնյակ դեպքերը, ըստ էության, մնացին անտեսված։ 

Երեկ զրուցում էի Արցախի օմբուդսմեն Ռուբեն Մելիքյանի հետ այս հարցով։ Գիտե՞ք, որ, մեծ հաշվով, միջազգային ոչ մի լուրջ կառույց գլխատումների, անդամախեղումների ու այլ զինվորական հանցագործությունների հարցով չի զբաղվում։ Ճիշտ է, ՄԻԵԴ-ում կա մոտավորապես 20 դիմում այս դրվագներով, բայց ՄԻԵԴ-ը նախ այն կառույցը չէ, որ ամբողջ երևույթի հետ աշխատի (անհատական դրվագների մասով շատ-շատ որոշումներ ընդունեն, եթե ընդունեն, մինչդեռ գործ ունենք մարդկայնության դեմ հանցագործության հետ), երկրորդն էլ՝ հիմիկվանից կարող ենք ձեռք քաշել, որ գործը կքննվի, ասենք, Հաագայում։ Չի՛ քննվի, որովհետև ո՛չ Հայաստանը, ո՛չ Ադրբեջանը համապատասխան կոնվենցիա չեն ստորագրել։ 


Գործնական քայլերի միակ իրատեսական տարբերակը մնում է միջազգային խոշոր ՀԿ-ների և իրավապաշտպան կազմակերպությունների կողմից հետևողական հետաքննությունը, որը կբերեր մեծ մեդիա աղմուկի, բայց խնդիրն այն է, որ այդ միջազգային կազմակերպություններն էլ թքած ունեն։ Ուզում եք, դա համարեք խավիարային դիվանագիտության հետևանք, ուզում եք, համարեք դա այդ կազմակերպությունների տմարդության հետևանք, բայց փաստը մնում է փաստ՝ այս կազմակերպություններին զինվորական հանցագործությունները հետաքրքրում են միայն այն դեպքում, երբ կա «զակազ»․․․ Հարավսլավիայում հետաքրքրում էին, Լիբիայում հետաքրքրում էին, Սիրիայում հետաքրքրում են, բայց Հայաստանում չեն հետաքրքրում։ Դա է միակ իրողությունը։ 

Մյուս իրողությունն այն է, որ, փաստորեն, մենակ Հայաստանին ու Արցախին են հետաքրքրում մարդկայնության դեմ հանցագործությունները։ Անգամ եղել է առաջարկ, որ Ադրբեջանն էլ իր փաստերը ներկայացնի, որոնք իբրև արվել են մեր կողմից, ու այդ բոլոր դեպքերով կատարվի մանրակրկիտ քննություն, բայց դա «ձայն բարբառոյ յանապատի» սերիայից էր։ 

Ուստի կարևոր դասը, որ քաղեց մեր պետությունը սրանից, այն է, որ եղունգ ունես, գլուխդ քորի, որովհետև դա քո փոխարեն ոչ ոք չի անելու։ Եղունգն էլ ժամանակակից, մարտունակ ու ուժեղ բանակն է, որը չպետք է ունենա վառելիքի ու սպառազինության խնդիրներ, պետք է հավուր պատշաճի կահավորված ու պատրաստված առաջնագիծ ունենա, իսկ զինծառայողն էլ պետք է ոչ միայն իր պարտքը գիտակցի, այլև իր կարևորագույն գործի համար ստանա մարդավայել նյութական ու ֆինանսական փոխհատուցում։ Աչքով չտանք, բայց վերջին ամիսներին դրական դինամիկան ակնհայտ է։

Մենք պատրաստ ենք ցանկացած սցենարի, թեև պատերազմ չենք ցանկանում. Արաղչի Ռուսաստանում երկրաշարժ է գրանցվել Հայտնի է Դավիթ Ռաֆայելյանի մահվան պատճառը Ինչի՞ կհանգեցնի Փաշինյանին տապալելու նոր փորձը. «Փաստ»«Պատերազմը վերջանալուց հետո Իվանս ուզում էր նշանվել». Իվան Կիրակոսյանն անմահացել է հոկտեմբերի 3-ին Քարվաճառում. «Փաստ»Ադրբեջանն ընդդեմ Հայաստանի 2 միջպետական հայց է ներկայացրել արբիտրաժային դատարան Ծանր գիշեր է եղել. ՌԴ ՊՆ-ն հաղորդագրություն է տարածել «Հա-հա-հա, դա ես եմ»․ ՌԴ-ում 13-ամյա աղջիկը կասկածվում է իր երկու մանկահասակ քույրերի սպանության մեջ Գյուղական համայնքների անտեսված հեռանկարը. «Փաստ»ԶՊՄԿ-ն հյուրընկալել է հանքարդյունաբերությամբ հետաքրքրված ուսանողների, դասախոսների և գիտաշխատողների 44-օրյա պատերազմից 4 տարի անց հաստատվել է Հայկ Մանուկյանի ԴՆԹ-ն Արևային մարտկոցն աշխատում է գիշերը ելնելով ջերմաստիճանների տարբերություններից. ի՞նչ է հայտնի այդ անսովոր սարքի մասինՄինչև 20։00-ն ջուր չի լինի Քննիչ հանձնաժողովների անիմաստ գործունեության հետին մոտիվները. «Փաստ»Պետք է պատրաստել հասարակությանը Բաքվում կայանալիք դատերին. Վահե Հովհաննիսյան Զոհի մասին է հաղորդվում Իշխանությունը քանդում է բարձրագույն կրթության համակարգը․ Ցոլակ Ակոպյան«Այն կենտրոնները, որոնք բերել են այս իշխանությանը, նրան դիտարկում են որպես իրենց խամաճիկային և կամակատար իշխանություն». «Փաստ»Ինչ եղանակ է կանխատեսում Գագիկ Սուրենյանը ՀՀ տարածքում ավտոճանապարհներն անցանելի են. Լարսը բաց է Ռուբլին էժանացել է․ փոխարժեքն՝ այսօր Fastex-ի և Fast Bank-ի հրավերով WCIT-ի բացման համերգին ելույթ է ունեցել Ջեյսոն Դերուլոն Մոսկվա էր մեկնել, որ ի՞նչ անի. «Փաստ»Մետաղի տեղական ջարդոնի ու թափոնի արտահանման արգելքի ժամկետը կերկարաձգվի ևս վեց ամսով. նախագիծ. «Փաստ»Թուրքիան հող է նախապատրաստում, իսկ Ալիևը ԱՄՆ-ի ուղղությամբ հոխորտում է. «Փաստ»Փաշինյանը փորձում է «հակառուսականությունը» թանկով վաճառել Արևմուտքին. «Փաստ»Ինչո՞ւ հինգ տարի անց որոշեցին կալանավորել գործարարին. «Փաստ»Իշխանությունների «սրտի օլիգարխի» բիզնեսը ծաղկում է. «Փաստ»Ի՞նչ է տեղի ունենում ձեր օրգանիզմի հետ ընկույզ ուտելուց 1 ժամ հետո Բազմաթիվ հասցեներում 36 ժամ գազ չի լինի Ի՞նչ եղանակ սպասել առաջիկա օրերին Սպասվող գեոմագնիսական փոթորիկը մեզ կհարվածի հոկտեմբերի 10-11-ը․ Հիդրոօդերևութաբանության և մոնիթորինգի կենտրոնի տնօրեն Երևան-Վանաձոր ավտոճանապարհին մեքենան բախվել է ծառերին և հայտնվել դաշտում․ վարորդը տեղում մահացել է «Բուժառուի մահը վրա է հասել սրտամկանի սուր ինֆարկտից». «Արթկոսմեդ» վիրաբուժական կլինիկան պարզաբանում է տարածել Պլանային անջատումներ հոկտեմբերի 10-ին․ հարյուրավոր հասցեներ կմնան առանց էլեկտրականության Շանհայի «Մասթերս»․ 1/4 եզրափակիչի զույգերը Արջը խնձորի համար ամառանոց է քանդել ԱՄՆ-ն, իր դաշնակիցները պետք է վերանայեն մոտեցումները Հարավային Կովկասի նկատմամբ. զեկույց Կարծում եմ՝ լավ հանդիպում է սպասվում․ Պետրակով ԱՄՆ -ին է մոտենում ամենակործանարար փոթորիկներից մեկը՝ «Միլթոնը» Ո՞րն է թեյի ամենավնասակար տեսակը ՌԴ դաշնային խորհրդում քննարկվել են ՀԱՊԿ փոխգործակցությունը, ՀՀ-ՌԴ հարաբերությունները 90 հրթիռներից բաղկացած համազարկ է արձակվել Լիբանանի կողմից TikTok-ի հոլովակի հետևանքով 21-ամյա աղջիկը փորձել է վերջ տալ կյանքին Տեղեկացեք․ հոկտեմբերի 10-ից 11-ը ջուր չի լինելու Brent նավթը թանկացել է՝ մեկ բարելը 77,87 դոլար «ՌԻԱ Նովոստի»-ն հեռացրել է Փաշինյանի՝ Ադրբեջանի դրոշի հետ և տաբատն ուղղելիս աղմկահարույց լուսանկարները Սոցհարցման արդյունքներով՝ Հարիսը երրորդ օրն անընդմեջ առաջ է Թրամփից. NYT Մեղրիում տեղի կունենա հայ-իրանական նռան փառատոն Հնդիկ միգրանտների արյունը Հայաստանում մարդկանց կյանքեր է փրկում. միգրացիայի չնկատվող կողմերը՝ փաստերով