Երևան, 06.Դեկտեմբեր.2025,
00
:
00
ՀՐԱՏԱՊ


Իշխանությունները շարունակում են երկրի տնտեսությունը «ցեխի ու ջրի» միջով տանել. «Փաստ»

ՔԱՂԱՔԱԿԱՆ

«Փաստ» օրաթերթը գրում է.

Առայժմ տեղական մակարդակում չկա այն հարցի պատասխանը, թե սոցիալիստական հասարակարգից անցումը դեպի կապիտալիստականի ինչպիսի ցավալի հետևանքների է բերել նախկին ԽՍՀՄ–ի երկրների ներկա տնտեսությանը: Եվ եթե որոշ երկրներում հաջողվել է «պահպանել» խորհրդային կարգերի ժամանակներից ժառանգություն մնացած պետական սեփականությունը, ապա որոշ երկրներ էլ ընտրելով ազատական տնտեսություն կառուցելու բարդ ու խրթին ճանապարհը, անցած 25 տարիներին ստիպված եղան անցնել բազում փորձությունների, «ցեխերի» ու «ջրերի» միջով:

Եվ այս ճանապարհին թե որ երկրին ինչ փորձություն բաժին ընկավ, այլ խոսակցության թեմա է, բայց որ բոլոր երկրներում էլ պետական սեփականությունն իրենցով արած «սեփականատերերի» ստվար մասը դարձան իշխանական կերակրատաշտին մոտ կանգնած անձինք, փաստ է:

Բայց հանուն անկեղծության նշենք, որ որոշ փորձագետների կարծիքով` լիբերալ–ազատական գաղափարախոսությունը, փիլիսոփայական հերթական կատեգորիաներից է, որը լոկ հորինվել է ժամանակակից մարդկանց կառավարելու համար: Սակայն այդ գաղափարախոսության «հաղթանակի» համար նախ հարկավոր է ազատական մտածողություն ունեցող, բայցև օրենքի տառը հարգող քաղաքացիական հասարակություն ձևավորել: Բայց, առանց նման անհատներ ունենալու խոսել որևէ երկրում ազատական տնտեսական հարաբերությունների հիման վրա երկրի տնտեսությունը զարգացնելու մասին, կնշանակի, որ խոսում ենք մի բանի մասին, որով խաբում ենք թե՛ մեզ և թե՛ շրջապատին:

Միջազգային որոշ փորձագետների կարծիքով` ազատական գաղափարախոսությամբ դաստիարակված անհատների միջոցով կարելի է ինչպես ծաղկեցնել երկրի տնտեսությունը, այնպես էլ խորտակել այն, քանի որ ազատականները մշտապես կարողանում են իրենց գաղափարախոսությունը «փաթաթել» հասարակության վզին: Եվ այստեղ արդեն շատ կարևոր է, թե ազատականության ջատագովներն ու գաղափարակիրներն իրականում քաղաքական որ դաշտում են հանգրվանում:

Քաղաքագետների պնդմամբ` հասարակությունը զարգացնելու հիմնական խթանը տարբեր գաղափարախոսություն ունեցող հասարակական շերտերի միջև ներքին հակասություններ առաջացնելն ու զարգացնելն է: Իսկ ժամանակակից տնտեսական հարաբերություններում նման տարաձայնություններ առաջանում են սեփականատերերի և արդյունաբերողների երկու միանգամայն տարբեր խմբերի միջև: Եվ եթե կողմերի միջև համերաշխության մթնոլորտ է ձևավորվում, ապա երկրի տնտեսությունը սկսում է զարգանալ ու աճել: Հակառակ դեպքում երկրի տնտեսությունը դատապարտված է մատնվել կրախի:

Ասել է թե` ազատական տնտեսական հարաբերությունների ժամանակ ցանկացած երկրի ինչպես տնտեսության զարգացումը, այնպես էլ կործանումը, մեծապես կախված է տվյալ երկրի սեփականատերերի և արդյունաբերողների գիտակցական մակարդակից: Ու կախված այն հանգամանքից, թե պետականության հանդեպ ինչպիսի վերաբերմունք ունեն կողմերը հենց այդ ուղղությամբ էլ ընթանում է ազատական տնտեսական հարաբերությունների կողմնակիցների կառուցած երկիրը:

Իսկ հեղափոխությունները, ինչպես նախկինում, այնպես էլ հիմա տեղի են ունենում մարքսիստական գաղափարախոսության այն թեզի հիման վրա, որում ասվում է, որ հեղափոխությունները տեղի են ունենում այն ժամանակ, երբ վերևները հասկանում են, որ նախկին ձևերով այլևս հնարավոր չէ կառավարել երկիրը, իսկ ներքևներն այլևս չեն ցանկանում նախկինի նման ապրել:

Ի դեպ, երբ այսօր ողջ աշխարհը կանգնած է ազատ շուկայական հարաբերությունների ստեղծած դիլեմայի առաջ և մտածում է, թե ինչպես պետք է մի քանի «ընտանիքի» ձեռքում կուտակված աշխարհի կապիտալի անցնցում վերաբաշխումը կազմակերպել, որը նաև հնարավորություն կտա ոչ միայն համաշխարհային տնտեսությունը լճացումից փրկել, այլև՝ անհամաչափ կուտակած կապիտալի համահարթեցում իրականացնել, իսկ Հայաստանը շարունակում է այդ ուղիով գնալ:

Եվ այս պայմաններում, երբ ողջ աշխարհը զբաղված է ազատական տնտեսության ստեղծած թակարդներից ազատվելով, չգիտես ինչու հայոց իշխանությունները շարունակում են գնալ հենց այդ ճանապարհով: Բայց ժամանակն է հասկանալ, որ երկրի տնտեսությունը զարգացնելու համար ոչ թե պետք է մյուսների անցած ճանապարհի թափոնները հավաքելով առաջ գնալու մասին երազել, այլ հետևել ժամանակակից համաշխարհային մարտահրավերներին և փորձել զարգանալ երրորդ՝ սեփական ազգային տնտեսական մոդելի ու գաղափարախոսության ստեղծման և ներդրման ճանապարհով:

 Շարունակությունը` «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում:

Չի լինելու նման բան, որ օդանավակայանից Վեհափառին տանեն. Հրայր Կամենդատյան «Հոռոմի խաչմերուկ»-ի էստակադայի վրա բեռնատար է կողաշրջվել Նարեկ Կարապետյանի հարցազրույցը Թաքեր Կարլսոնի հետ քննադատել են միայն ՔՊ-ականներն ու Ալիևի օգնական Հիքմեդ Հաջիևը. Մարիաննա ՂահրամանյանՀաղթանակ են տոնել Արթուր Բազեյանն ու Վախթանգ Հարությունյանը. բռնցքամարտի ԱԱ ԵՄ-ը 120 մլն եվրոյով տուգանել է Իլոն Մասկի սոցցանցը․ ԱՄՆ-ը արձագանքել է Վեհափառ Հայրապետը վերադարձավ հայրենիք Իշխանությունները Գյումրիի վաղվա պատարագի մարդաշատությունն ապահովելու համար գործի են անցել«40 անց եմ, բայց դա չի նշանակում, որ ծեր եմ ու ոչ մի բանի պետք չեմ». Ռաֆայել ԵրանոսյանԱրդարությունը հաղթելու է, և իրենք արդարացված դուրս են գալու. Ամենայն Հայոց Կաթողիկոս Եգիպտոսը կոչ է արել շտապ միջազգային ուժեր տեղակայել Գազայի հատվածում Վիճաբանություն, ծեծկռտուք է տեղի ունեցել Երևանում․ հնչել են կրակոցներ Հատնի է` երբ ու որտեղ տեղի կունենան Արտավազդ Սահակյանի հոգեհանգստի և հուղարկավորության արարողությունները Վարդենյաց լեռնանցքում ձնախառն անձրև է տեղում 4,1 մագնիտուդ ուժգնությամբ երկրաշարժ է տեղի ունեցել Սոչիում Նրա թողած ավանդը բժիշկների տարբեր սերունդների համար դեռ երկար կմնա. նախարար Հայաստանն ընդունում է միայն TRIPP-ը, ոչ թե «միջանցքը». Արմեն Գրիգորյանը՝ Հաջիևեին Հայաստանի ավտորիտար շրջադարձը. Նիկոլ Փաշինյանը և Սամվել Կարապետյանի ու Հայ Առաքելական Սուրբ Եկեղեցու նկատմամբ հետապնդումները․ Ռոբերտ ԱմստերդամՄենք վերահաստատում ենք մեր ուխտն առ Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածինը և անվերապահ հավատարմությունը Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսին. Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնում սպասավորող քահանաներ Զելենսկին ՆԱՏՕ գլխավոր քարտուղարի հետ քննարկել է ԱՄՆ-ի հետ խաղաղության պլանի վերաբերյալ իր բանակցությունները Երևան-Սևան ավտոճանապարհին բախվել են ավտոմեքենաներ. կա 4 տուժած «Սպարտակ» մարզադաշտում տեղի է ունեցել լազերային շոու ի հիշատակ Նիկիտա Սիմոնյանի «Warner Bros. Discovery» մեդիակորպորացիան համաձայնել է վաճառել իր հոսքային և ստուդիական ակտիվները «Netflix»-ին Թրամփը նամակ է հղել Իլհամ Ալիեւին․ շնորհակալություն է հայտնել նաև Փաշինյանին Ինչպե՞ս փոխել երկրի զարգացման դինամիկան Ադրբեջանի նախագահը այսօր կրկին զգուշացրեց մեզ, որ հանկարծ, ինչպես ժողովուրդն է ասում, «արխային չընկնենք»․ Արևմտյան Ադրբեջանի թեման փակված չէ, և իրենք վերադառնալու են Հայաստան․ Էդմոն ՄարուքյանԿապանում 2 տարեկան անգիտակից երեխա է հիվանդանոց տեղափոխվել․ մանրամասներ Սյունիքի պարեկներն ու բժիշկները փրկել են անգիտակից վիճակում գտնվող 2-ամյա երեխայի կյանքը Խոշոր վթար Երևան-Սևան ճանապարհին, բախվել են «Mercedes» ու «Kia Forte», 4 վիրավոր կա Ձուկը թանկացել է 18.3 տոկոսով, բանջարեղենը՝ 14.6, միրգը՝ 7.8. պաշտոնական թվեր Հայաստանում քաղբանտարկյալների թիվը գերազանցում է 70-ը․ Ավետիք ՉալաբյանՑրտից պաշտպանվելու լավագույն միջոցները․ ինչ անել առաջիկա ցուրտ ամիսներինԿարեն Կարագուլյանի և Վաչե Թովմասյանի մասնակցությամբ «Անորան» դարձել Է 2025 թվականի Google-ի որոնման հարցումներով ամենանորաձև ֆիլմը ԶՊՄԿ-ն աջակցում է CaseKey ուսանողական մրցույթին. տեսանյութ Խոշոր վթար՝ Շիրակում Մենք պետք է դառնանք պետական հետաքրքրություններով առաջնորդվող ժողովուրդՄեր խնդիրը Հայաստանի և Սփյուռքի միջև ամուր կամուրջներ կառուցելն է․ Մենուա Սողոմոնյան Հայ թոշակառուն չպետք է ապրի աղքատ, երբ հարևան երկրներում արժանապատիվ ծերություն կա․Հրայր Կամենդատյան«ՀայաՔվե» միավորումը խորապես վշտացած է հայտնի բժիշկ և հասարակական գործիչ Արտավազդ Սահակյանի անժամանակ մահովՎայոց Ձորում «Մեր ձևով» ժողովրդական շարժումը ջերմ ընդունելության է արժանացելԿյանքից հեռացել է Արտավազդ Սահակյանը ՔՊ-ում դեռ որոշում են՝ ինչպես կազմել ընտրացուցակըԱլիևը նոր պահանջներ է դնում, իսկ Փաշինյանը ձկան պես լուռ էՀՀ Երկրորդ Նախագահ Ռոբերտ Քոչարյանի հանդիպումը աջակիցների հետԱՄՆ Պետդեպը խոսել է Կիևի հետ բանակցությունների մասին Նիկոլի իշխանության մնալու գլխավոր պատճառն ընդդիմության վատ պայքարը չէ․ Շարմազանով Եվս մեկ անգամ ուզում ենք շեշտել, որ փորձ է կատարվում խեղաթյուրել իրական տեղեկությունները. ՀԷՑ Վերահսկողական ԿոմիտեՄառախուղ, ձնախառն անձրև. ինչ եղանակ է սպասվում Երևանում տեղի է ունեցել «ԵԱՏՄ. ինտեգրացիա և հնարավորություններ» կրթական մարաթոնը Կենսաթոշակային համակարգը պետք է համապատասխանեցվի սպառողական զամբյուղին և գնաճին․ Ցոլակ ԱկոպյանԽորհրդային «բուլդոգներ». ինչպե՞ս ստեղծվեց ժամանակի ամենախոշոր բեռնատարներից մեկը. «Փաստ»