Երևան, 06.Դեկտեմբեր.2025,
00
:
00
ՀՐԱՏԱՊ


11 կանոն հայտնի մանկաբույժից՝ առողջ երեխա մեծացնելու համար

ԼԱՅՖ

Երեխայի դաստիարակությունը շատ բարդ ու պատասխանատու աշխատանք է, որը հաճախ վախեցնում է նորաթուխ ծնողներին, սակայն մանկաբույժ Սթիվեն Կոուենը ներկայացրել է 11 կանոն, որոնք կօգնեն առողջ ու հաջողակ երեխա մեծացնել:   1.      Երեխայի աճն ու զարգացումը մրցույթ չէ   Ներկայում շատ ծնողներ ուզում են, որ երեխան հնարավորինս արագ մեծանա, սակայն հաշվի չեն առնում, որ կյանքը շատ դեպքերում նման է լինում պտղի հասունացմանը: Որպեսզի պտուղը քաղցր ու հասած լինի, ծառը պետք է ունենա ամուր արմատներ և լավ սնուցվի: Հարկավոր է երեխայի հետ հաճախ զբոսնել, միասին սնվել ու խաղեր խաղալ, իսկ եթե նա մի փոքր մեծ է, ապա կարելի է պատմել սեփական մանկության մասին:   2.      Ընտանեկան ավանդույթները նպաստում են առողջ ու երջանիկ կյանքին   Ընտանեկան ավանդույթներն օգնում են ամրապնդել ընտանեկան կապերը, սեր ու կապվածություն են սերմանում, ինչը կմնա փոքրիկի հետ նրա ամբողջ կյանքի ընթացքում և կպաշտպանի բազմաթիվ անհաջողություններից ու դժբախտություններից:   3.      Կյանքն ընթանում է գալարագծով   Հարկավոր է հաշվի առնել, որ կյանքն ընթանում է գալարագծով, ինչը նշանակում է, որ մարդն ունի մի քանի հնարավորություն որևէ բան սովորելու համար: Կյանքի ամեն նոր փուլում մարդը կրկին ու կրկին բախվում է նույն դասերին, ուստի հարկավոր է ավելի ներողամիտ լինել և չպահանջել, որ երեխաները միշտ ամեն ինչ ճիշտ անեն հենց առաջին անգամից:   4.      Աջակցությունն ու ամենաթողությունը նույնը չեն   Ուսումնասիրությունները ցույց են տվել, որ ամենաթողությունը ոչ միայն օգտակար չէ, այլև զրկում է երեխային մոտիվացիայից և հաջողության հասնելու ցանկությունից: Հարկ է հիշել, որ աջակցությունը երեխային որևէ բան ինքնուրույն անելու համար ուժ ու ցանկություն տալն է, այլ ոչ թե դա նրա փոխարեն անելը: Երեխան պետք է զգա ծնողի անսահման սերը, ինչի շնորհիվ նա վստահ կլինի, որ սխալվելու դեպքում նրան ոչնչում չեն մեղադրի:   Աջակցությունը կարող է դառնալ որևէ մեծ գործի սկիզբ, մինչդեռ ամենաթողությունը երեխայի մեջ սեփական արժեքավորության զգացում է առաջացնում՝ միևնույն ժամանակ զրկելով նրան վճռականությունից ու խոչընդոտները հաղթահարելու ցանկությունից:   5.      Ծնողի լավագույն ուսուցիչը երեխան է   Փոքրիկ երեխաները հետևում են ծնողների յուրաքանչյուր քայլին՝ փորձելով հասկանալ այս անհասկանալի ու խենթ աշխարհը: Նրանք ուսումնասիրում են ծնողներին և նրանց բոլոր թերությունները, ուստի բարկանալիս հարկ է հիշել, որ այդ զայրույթի հիմքերը ոչ թե երեխայի մեջ են, այլ ծնողի: Նման դեպքերում հարկավոր է հանգստանալ և փորձել հասկանալ, թե ինչ է երեխան սովորեցնում ծնողին: Լավ ծնողների գաղտնիքներից մեկն այն է, որ երեխայի հանդեպ տածած սիրո համար նրանք ցանկանում են փոխել իրենք իրենց:   6.      Ախտանշանի միջոցով մարմինը հասկացնում է, որ հարկավոր է որևէ բան փոխել   Լավ բժիշկն ախտանշանից ազատվելու փոխարեն փորձում է հասկանալ, թե ինչի մասին է վկայում այդ ախտանշանը: Առհասարակ մարդկային մարմինը բավական խելացի է և կարող է շատ բան պատմել առողջական վիճակի մասին: Հարկ է հիշել, որ, օրինակ, այնպիսի ախտանշանը, ինչպիսին է բարձր ջերմությունը բնավ խնդիր չէ, սակայն այն, ինչի հետևանքով բարձրացել է ջերմությունը, կարող է լինել խնդիր (սակայն կարող է և չլինել): Բարձր ջերմությունը պարզապես միջոց է, որի օգնությամբ մարմինը փորձում է հաղթահարել ստեղծված իրավիճակը: Եթե երեխան բարձր ջերմությունից բացի որևէ այլ ախտանշան չունի, ապա այն իջեցնելու կարիք չկա, քանի որ նրա մարմինը պարզապես փորձում է հավելյալ ջերմության միջոցով ամրապնդել իմունային համակարգը: Այս դեպքում պարզապես հարկավոր է օգնել օրգանիզմին և հնարավորինս շատ տաք հեղուկ ու օգտակար սնունդ տալ փոքրիկին:   7.      Պատրաստ եղեք   Որպեսզի երեխայի իմունային համակարգն ամուր լինի, այն պետք է «սովորի» հիվանդանալ ու բուժվել, ուստի, երեխային ամեն կերպ հիվանդույթուններից պաշտպանելով, ծնողները զրկում են նրանց բուժվելու ունակությունից: Մշտապես վախի մթնոլորտում ապրելու փոխարեն հարկավոր է պատրաստ լինել հաղթահարել խնդիրները և օգնել երեխային ապաքինվել: Բացի այդ, հիվանդանալու դեպքում տխրելու փոխարեն, հարկավոր է ուրախանալ, երբ փոքրիկն ապաքինվի:   8.      Ապաքինման համար ժամանակ է հարկավոր   Որոշ հիվանդությունների դեպքում հարկավոր են արագ ազդող արդյունավետ դեղամիջոցներ, սակայն հիմնականում միայն արդյունավետ դեղամիջոցները բավական չեն և փոքրիկի ապաքինման համար ժամանակ է հարկավոր: Հարկ է հիշել, որ ապաքինման համար կան փուլեր, որոնք բոլորն էլ հարկավոր է անցնել: Մարմինը պետք է սովորի ինքնուրույն հաղթահարել հիվանդությունները, ուստի պետք չէ  խոչընդոտել այդ գործընթացին:   9.      Ապրելու ունակությունը բաց թողնելու ունակությունն է   Որևէ բանից հրաժարվելն ու բաց թողնելը ոչ միշտ է հեշտ լինում, սակայն ամեն երեխա դա անում է յուրովի: Թերևս բաց թողնելու ունակության ամենազարմանալի և յուրահատուկ մեթոդը, որը ծնողը սովորում է երեխայից, խաղերն են, որոնք ազատում են մարդուն՝ օգնելով այդքան լուրջ չվերաբերվել ինքներս մեզ:   10.  Վստահեք ինքներդ ձեզ, քանի որ ծնողից լավ երեխային ոչ ոք չի ճանաչում   Ծնողներին հաճախ թվում է, թե իրենք միևնույն ժամանակ ամեն ինչ գիտեն և ոչինչ չգիտեն, սակայն ուսումնասիրությունները ցույց են տվել, որ մոր ինտուիցիան շատ ավելի հզոր է, քան լաբորատոր հետազոտությունները, ուստի անհրաժեշտ է ավելի ուշադիր լինել երեխայի հանդեպ, լսել նրան, փորձել հասկանալ և միշտ հետևել ինտուիցիային:   11.  Աշխատեք տեսնել խնդիրն ամբողջությամբ   Հարկ է հիշել, որ կյանքին անհրաժեշտ է նայել որպես ամբողջական երևույթի, այլ ոչ թե ուշադրությունը կենտրոնացնել ներկայում տեղի ունեցող իրադարձությունների վրա: Կյանքին կողքից նայելը կօգնի հասկանալ, որ իրականում այն իմաստությունն ու կարեկցանքը, որի կարիքը մարդն ունեցել է, միշտ նրա հետ են եղել: 

Կենսաթոշակային համակարգը պետք է համապատասխանեցվի սպառողական զամբյուղին և գնաճին․ Ցոլակ ԱկոպյանԽորհրդային «բուլդոգներ». ինչպե՞ս ստեղծվեց ժամանակի ամենախոշոր բեռնատարներից մեկը. «Փաստ»Արցախից տեղահանված ընտանիքների բնակապահովման ծրագրում փոփոխություններ են տեղի ունեցել Տավրիչեսկի Պալատում ելույթ ունենալը մեծ պատիվ է. Մհեր ԱվետիսյանՓաշինյանը փորձում է խափանել Եպիսկոպոսաց ժողովը Բրիտանական ազդեցությունը աճում է Հարավային Կովկասում ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ (6 ԴԵԿՏԵՄԲԵՐԻ).Հայաստանում կայացել է սահմանադրական փոփոխությունների հանրաքվե. «Փաստ»Կրեմլում բացահայտել են Ուկրաինայի հարցով խաղաղ պլանի հավանական հեղինակին Ինչպե՞ս փոխել երկրի զարգացման դինամիկան․ Արմեն Գևորգյան Բրյուսելում հիշել են «Մոլդովայի օրինակը» և խոստացել «աջակցել» Հայաստանին. նախընտրական ի՞նչ գումարներ է ուղարկում ԵՄ-ն. «Փաստ»18-ամյա մի երիտասարդ մետրոյի դատարկ վագոնում այրել է անծանոթի. ՏԵՍԱՆՅՈՒԹԱշխարհաքաղաքական վեկտորները՝ ուկրաինական պատերազմի ֆոնին. «Փաստ»Tesla-ի արևային վահանակներ. Ընկերությունը վերադառնում է բիզնեսին և ԱՄՆ-ում թողարկում է նոր մոդել Մբապեն արձագանքել է ԱԱ-2026-ի վիճակահանությանը Կճոյան-Փաշինյան եղբայրություն, Եկեղեցին ԿԳԲ-ական մեղադրանքների լույսի ներքո Այն մասին, թե ինչպես կեղծ «ժողովրդավարության բաստիոնը» Եվրոպայի լրիվ իրական հակառեկորդ է սահմանել. Ավետիք ՉալաբյանԱյս անձնավորության համար մարդիկ կարծես պարզապես վիճակագրական ցուցանիշ են․ Հրայր Կամենդատյան Եթե Փաշինյանը հաջողության հասնի, Բաքվի և Անկարայի դիրքերն ակնհայտորեն կամրապնդվեն. «Փաստ»Ողբերգական վթար՝ Երևանում, 1 մարդ մաhացել է, ևս մեկը՝ վիրավnրվել, «Tesla»-ի 29-ամյա կին վարորդը եղել է ոչ սթափ. նոր մանրամասներ Shamshyan-ից Խոստացան ինքնիշխանություն, բերեցին ավելի մեծ կախվածություն և վտանգներՀԷՑ-ի լիցենզիայի չեղարկումը՝ քաղաքական ճնշման և գույքի բռնազավթման վտանգավոր նախադեպ Տարադրամի փոխարժեքները դեկտեմբերի 6-ին «Դավիթս ասում էր՝ երազանքս է, որ Ղարաբաղում ծառայեմ». Դավիթ Չաքրյանն անմահացել է հոկտեմբերի 16-ին. «Փաստ»Եկեղեցու վրա նոր ճնշումը՝ պետության ներգործության վտանգավոր սահմանում Ի՞նչն է Հայաստանում խանգարում կինոինդուստրիայի զարգացմանը. «Փաստ»Մի քանի ժամ ջուր չի լինելու Պռոշյան փողոցում 7 մեքենա է բախվել. կա զոհ 2026 թվականի սեղանի պարտադիր ուտեստը. հրե ձին է պարտադրումՎտանգավոր հուշագիր. ինչի՞ց է իրականում տուժում Հայաստանը. «Փաստ»Որո՞նք են դեկտեմբերի 4 անբարենպաստ օրերը, որոնց ընթացքում պետք չէ պլանավորել ոչինչ Օրվա աղոթք«Հրապարակված փաստաթղթերով իշխանության՝ մինչ այժմ առաջ քաշած թեզերը հօդս են ցնդել». «Փաստ»Խնայբանկում դրամական ավանդներ ունեցած ո՞ր քաղաքացիները փոխհատուցում կստանան 2026 թվականին. «Փաստ»Հաջորդ իշխանությունը ստիպված է լինելու ամեն ինչ սկսել զրոյից. «Փաստ»Ամբողջ երկիրը դարձել է Փաշինյանի վախերի ու տագնապների պատանդը. «Փաստ»Խիստ վտանգավոր մեսիջներ Արևմուտքից. «Փաստ»ԱԱ-2026. Կայացավ խմբային փուլի վիճակահանությունը Բաքվում շարունակվում է ապօրինաբար պահվող Ռուբեն Վարդանյանի դեմ դատական ֆարսը «Նուբարաշեն» ՔԿՀ-ի օպերատիվ բաժնի պետը ծեծի է ենթարկել ռեժիմի աշխատակցին Ռուսաստանը և Հնդկաստանը սկսում են համագործակցություն անօդաչու թռչող սարքերի ոլորտում Երմակի տան խուզարկության ժամանակ հայտնաբերվել է վուդու տիկնիկ, բազմաթիվ հայելիներ և տարօրինակ սրբապատկերներ Թրամփը մինչև Սուրբ Ծնունդ կհայտարարի Գազայում խաղաղության գործընթացի 2-րդ փուլի մեկնարկի մասին Անկարայում ԱՄՆ դեսպանը խոսել է հայ–թուրքական սահմանի բացման հնարավորությունից Կոտայքի մարզում «Kia»-ն կողաշրջվել է Արման Թաթոյանը առաջարկ է ներկայացրել Ալիևին Երևանյան միջազգային թատերական 3-րդ փառատոնը, հյուրերն ու հետաքրքիր դրվագները Ճակատ ճակատի բախվել են «Toyota»-ն ու «ՎԱԶ 2121»-ը․ կա վիրավոր Հայաստանի կալանավայրերը լի են դատավճիռ չունեցող մարդկանցով․ Ավետիք Չալաբյան Հովհաննես Բաչկովը տեխնիկական նոկդաունով հաղթեց մրցակցին Մի շարք երկրներ հրաժարվել են «Եվրատեսիլ 2026» երգի մրցույթից՝ Իսրայելի մասնակցության պատճառով