Երևան, 11.Դեկտեմբեր.2025,
00
:
00
ՀՐԱՏԱՊ


Անկախ Արցախի միֆը

ՎԵՐԼՈՒԾԱԿԱՆ

Orer.am-ը գրում է. 

1991 թ. սեպտեմբերի 2-ին ԼՂԻՄ-ի և դեռևս չհայաթափված հարակից Շահումյանի շրջանի բոլոր մակարդակների խորհուրդների ժողովրդական պատգամավորների մասնակցությամբ տեղի ունեցած նստաշրջանն ընդունեց «Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության հռչակման մասին» հռչակագիրը։ Իսկ արդեն 1991 թ. դեկտեմբերի 10-ին, ԼՂ-ի բնակչությունը հանրաքվեով ամրագրեց Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության անկախության հռչակումը։ Այսպիսով, նախկին Ադրբեջանական ԽՍՀ տարածքում ձևավորվեցին երկու իրավահավասար պետական կազմավորումներ՝ ԼՂՀ և Ադրբեջանի Հանրապետություն։

Սակայն վերհիշենք, թե ի՞նչ կարգախոսներով էր սկսվել շարժումը 1988թ.-ին: Կարգախոսները շատ էին, սակայն գլխավորը մեկն էր՝ Միացում: Միգուցե, դիվանագիտական տեսանկյունից Անկախության հռչակումն ավելի հիմնավոր էր, սակայն այս տեսակետին աջակցողները չեն կարող պատշաճ հիմնավորումներ բերել: Եթե հիմքում ամեն դեպքում ընկած է Արցախի ժողովրդի ինքնորոշման իրավունքը, ապա ի՞նչ տարբերություն, նրանք ինքնորոշվել են անկախ երկրում ապրելու համար, թե Հայաստանի կազմի մեջ՝ որպես մարզ:

Երկրորդ տեսակետը հիմնավորող փաստերն ավելի շատ են: Բնավ ջրբաժան չդնելով հայաստանցի կամ արցախցի արհեստական ազգաբանական դիսկուրսում, ստիպված ենք փաստել, որ ԼՂՀ սահմանների պաշտպանությունը մեծ ի մասամբ իրականացնում են ՀՀ քաղաքացիները: Արցախում է կենտրոնացած ընդհանրապես հայկական զինված ուժերի և զինատեսակների զգալի մասը, Արցախ են ուղղվում միջոցներ, որոնց ծավալները պարզելն անհնար է: Արցախի բնակիչներն ունեն ՀՀ նմուշի անձնագրեր, քանի որ այլ կերպ հնարավոր չէ նրանց ճամփորդությունը որևէ երրորդ երկիր: Արցախի կարիքների մեծ մասն հոգում է ՀՀ-ն: Տողերիս հեղինակը բնավ չի տառապում պաթոսային սիրով, ուստի սթափ գիտակցումով ունի իրավունք հարցադրում անելու: Ինչու՞ պետք է ՀՀ-ն հոգա անկախ պետության կարիքները: Միայն թե չասեք, այնտեղ ապրում են մեր ազգակիցները: Տաս անգամ ավելի շատ ազգակից է ապրում Կալիֆորնիայում:

Մյուս կողմից, արցախցիների մոտ արմատացած է զգացում առ սեփական պետությունը, որը դրսևորվում է անսահման սիրով դեպի Ռուսաստան: Հավատացած եղեք, որ առաջին հայացքից տպավորություն է, թե նրանց մի զգալի մասը, իր քաղաքական ճակատագրի ապագան ավելի շատ կապում է Ռուսաստանի, քան Հայաստանի հետ:

Արդյո՞ք ժամանակը չէ, որպեսզի Արցախը ևս մեկ հանրաքվե անի և վերամիավորվելու խնդրանքով դիմի ՀՀ-ին: Հակառակ պարագայում, շատ դժվար է դառնում, մեկ տարածաշրջանում պահել երկու պետություն:

Ատոմ Ոսկանյան

 
ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ (11 ԴԵԿՏԵՄԲԵՐԻ).Ստեղծվել է ՄԱԿ-ի Մանկական հիմնադրամը՝ ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ը. «Փաստ»Արևմուտքը հորինել է «Կրեմլի ագենտ», «Պուտինի ագենտ», «ԿԿԲ-ի ագենտ» տերմինները․ Մհեր ԱվետիսյանՈւսուցիչների եկամուտը զգալիորեն ցածր է ՀՆԱ -ի համեմատ․ Ատոմ Մխիթարյան Բժիշկը թվարկել է ամենավտանգավոր շիլաները«ՀայաՔվեն» նախաձեռնել է կենսաթոշակները 50 տոկոսով բարձրացնելու ստորագրահավաքԱնվտանգության մասնագետը հայտնաբերել է պատշգամբային արևային էներգիայի համակարգերի խոցելիություններ Հայաստանը ինստիտուտների՞ պետություն է, թե՞ մեկ կաբինետի ու մեկ անձի. «Փաստ»Ֆասթ Բանկի ԱկնՔարտով՝ կինոթատրոնի երկրորդ տոմսն անվճարԱյս մանգոյի հյութերը արգելված է տալ երեխաներին․ ահա թե ինչո՞ւԵվրոպական դիլեմա ու տապակ. «Փաստ»Իմ ազատության սահմանափակմանը պատկան մարմինները չեն արձագանքել․ Հովհաննես Իշխանյան Ես պնդում եմ, որ 2020թ պատերազմը կարող էր չլինել. Էդմոն Մարուքյան Բաքվում գտնվող բոլոր հայ գերիների հարցը կլուծվի միայն այն ժամանակ, երբ Հայաստանը ղեկավարի ուժեղ բանակցող. Նարեկ Կարապետյան Բազմաթիվ թոշակառուներ մի կերպ են փրկվում սովամահ լինելուց․ Հրայր Կամենդատյան Արցախի հարցը լուծված չէ՝ միջազգային իրավունքին համարժեք լուծում պետք է ստանա. Ավետիք Չալաբյան «Բարի էր, կամեցող, աշխույժ, բազմաթիվ երազանքներ ուներ». հրետանավոր Լևոն Ստեփանյանն անմահացել է սեպտեմբերի 30-ին Ջրականում. «Փաստ»Նիկոլ Փաշինյանի ինքնաթիռը չի կարողացել վայրէջք կատարել Մոսկվայում՝ փակ օդային տարածքի պատճառով «Մեր ձևով» շարժմանը միացել է 13.000 կամավոր Լսողության խանգարում ունեցող երեխաների հատուկ կրթահամալիրը կվերափոխվի. «Փաստ»Կրոն և իշխանություն. հայկական կրոնական դաշտի տեսանելի ու անտեսանելի կողմերըՏատիկը մի քանի ամիս ծեծել է թոռնիկին՝ դաստիարակչական նպատակներովՎաշինգտոնյան հուշագիրը. անորոշ ճանապարհ դեպի վտանգավոր ճակատագիր Իշխանական քաղաքականության երկդիմությունն ու մանիպուլյատիվ դարձերեսը. «Փաստ»Եվրոպայում մարդու իրավունքների պաշտպանները լուրջ մտահոգություն են հայտնում Հայաստանի անօրինական ձերբակալությունների վերաբերյալ «Գործ ունենք ավտորիտար ռեժիմի անցման հետ. ժողովրդավարությունն ավարտվում է այնտեղ, որտեղ վտանգ կա ռեժիմի հաստատունության համար». «Փաստ»Ռուբլին էժանացել է․ փոխարժեքն՝ այսօր Աղոթք ռազմական հերթապահության ժամանակՇատ ավելին, քան սխալը.... «Փաստ»Փոքր մարդը մեծ պաշտոնում իրական սպառնալիք է. «Փաստ»Ինչի՞ ցուցիչ են խայտառակ թվերը. «Փաստ»Անհանգստացած Եվրոպան միացնում է ձայնը. միջազգային հեղինակավոր գործիչները նախազգուշացնում են՝ «Հայաստանում Եկեղեցին վերացնում են». «Փաստ»Ալիևն ընտրություններին չի սպասում, նա պահանջում է հիմա. «Փաստ»Մհեր Սարգսյանը՝ Եվրոպայի մինչև 2000 վարկանիշ ունեցող շախմատիստների առաջնության չեմպիոն Ռուսաստանի փոխարտգործնախարարը Բաքվում քննարկել է հայ-ադրբեջանական հարաբերությունների կարգավորման հարցը Մահացել է Վանո Սիրադեղյանի եղբայրը Եկեղեցին Աստծո ու մեր ազգի տունն է․ Արամ Ա Վեհափառ Հայրապետ Տեղի է ունեցել Նիկոլ Փաշինյանի և Համբուրգի քաղաքապետի հանդիպումը Հայաստանից Գերմանիա արտահանման ծավալն աճել է ավելի քան 80 տոկոսով․ Գևորգ Պապոյան BTS խմբի անդամը հայտնել է, որ դիտել է Փարաջանովի «Նռան գույնը» լեգենդար ֆիլմը «Մենք բաժանված էինք, որ սկսվեց Աննայի և Սոսի կապը». Արման Մարգարյան Պրեմիեր լիգա․ Ամենաթանկ կազմ ունեցող ակումբները Մոսկվայում ձերբակալվել է 53,197 միգրшնտ Գրանցվել է պատմության մեջ ամենաերկարատև գամմա-բռնկումը. Յոթ ժամ՝ վայրկյանների փոխարեն Առաջիկա օրերի եղանակային կանխատեսումը «Պրավոբերեժնի» շուկայում բաց հրդեհի հետևանքով կա զոհ․ ՌԴ (տեսանյութ) ՀՀ ՊՆ-ն հաղորդագրություն է տարածել Հարկային բեռը կաճի. որքա՞ն գումար կմնա աշխատողի ձեռքին Գողության դեպք՝ Երևանում․ շինանյութի խանութի սեղանից գողացել են խողովակներ «ԶՊՄԿ-ում գնումների և մատակարարումների գործընթացը երբևէ այսքան թափանցիկ չի եղել» Հովհաննես Բաչկովը ապահովում է Հայաստանի 2-րդ կիսաեզրափակիչի ուղեգիրը