Զառանցանքի չափաբաժինը. Ադրբեջանն ավելի մառազմատիկ իրավիճակի է հասնում
ՔԱՂԱՔԱԿԱՆ
Ադրբեջանական քարոզչամեքենան այս օրերին տեղեկատվական դաշտում ակտիվորեն գործի է անցել: Թե՛ «փորձագիտական» շրջանականերով և թե՛ Ալիևի մակարդակով Ադրբեջանը փորձում է հայերին մեղադրել Խոջալուի բնակիչների կորուստների մեջ:
Հերթական անգամ Ադրբեջանի կողմից նման խեղաթյուրումներ տարածելու հանգամանքը պատմաբան Գևորգ Յազըճյանը կապում է նաև առաջիկայում սպասվելիք իրադարձությունների հետ:
«Մոտենում է Ադրբեջան պետության հիմնադրման 100-ամյակը: Մայիսին իրենք էլ են նշելու հարյուրամյակը: Իհարկե, ի տարբերություն մեզ, իրենք առաջին անգամ աշխարհում հայտնվեցին հենց այդ թվականին (1918թ.): Հետևաբար, հարյուրամյակն իրենք ավելի աշխույժ ու եռանդուն են նշում: Եվ այս ամենի համատեքստում է պատմության խեղաթյուրումը: Ադրբեջանական ակադեմիական «պատմագիտությունն» Ալիևից առաջադրանք ստացավ՝ նորովի գրել իրենց «պատմությունը»՝ ավելի ազգային և այլ շեշտադրումներով: Իրենք կատարում են Իլհամ Ալիևի առաջադրանքը: Վերադասի հրահանգն իրենք փորձում են ամեն գնով կատարել: Ադրբեջանի դեպքում պատմություն խեղաթյուրելը նորություն չէ: Հիմա ավելի աշխույժ ձևով են մոտենում այդ հարցին ու չգիտեն, թե ինչպես կատարեն ղեկավարի այդ հրահանգը»,- Past.am-ի հետ զրույցում ասաց պատմաբանը՝ հավելելով, որ խեղաթյուրման չափաբաժիններին ավելացնում են ու արդյունքում հասնում ավելի մառազմատիկ իրավիճակի:
«Ինչ վերաբերում է Խոջալուին: Այս հանգամանքը ևս պետք է դիտարկենք այսօր կատարվող իրադարձությունների համատեքստում: Խոսքը մասնավորապես Մերձավոր Արևելքի մասին է, որտեղ հիմնական կոտորվողները իսլամներն են: Քաղաքացիական պատերազմներ, «Արաբական գարուն», թեկուզև՝ թուրքական միջամտություն Սիրիայում… Ադրբեջանն ուզում է խցկվել այստեղ: Այսինքն՝ ուզում է ցույց տալ, որ հայ-ադրբեջանական հակամարտությունը կրոնական հակամարտություն է, ինչը վտանգավոր է: Իսլամական-քրիստոնեական ընդհանուր պարունակի մեջ ուզում է հենց դա ցույց տալ, որ կարողանա իսլամ աշխարհի աջակցությունն ավելի շատ ստանալ: Ի դեպ՝ Ադրբեջանն այս առումով կարողացել է մեծ հաջողության հասնել: Ադրբեջանական քարոզչության վերջին շրջանի այս ակտիվացումը ես այս դերի մեջ եմ դիտարկում: Այդ դերի ու տրամաբանության մեջ են տեղավորվում թե՛ Խոջալուի հետ կապված հայտարարությունները, թե՛ Ալիևի այն հայտարարությունները, որ Երևանն իբրև եղել է ադրբեջանական քաղաք: Մեծ հաշվով՝ Ադրբեջանի առաջին դեմքի մակարդակով զառանցանքներ են հնչում»,-ընդգծեց մեր զրուցակիցը:
Հայկական կողմի արձագանքը, սակայն, պատմաբանին չի բավարարում:
«Հայկական կողմն ասում է, որ ամեն մի շուն ու գելի հաչոցին չենք պատասխանելու, աշխարհը գիտի պատմությունը, աշխարհը գիտի՝ ով ով է: Բայց այդպես չէ: Դժբախտաբար, երբ սուտը շատ է կրկնվում, սկսում է որպես ճշմարտություն ընկալվել: Իսկ հայկական կողմից հակազդեցությունը կամ շատ թույլ է կամ գոյություն չունի: Իլհամ Ալիևի բերանից հնչում են խոսք, թե Երևանը և, առհասարակ, Հայաստանի Հանրապետությունն ադրբեջանական հայրենիքի մաս են կազմում: Ադրբեջանցի ժողովրդին ու մասնավորապես բանակին ուղղակի հրահանգ է տրվում՝ ազատագրել այդ տարածքներն ու վերադարձնել Ադրբեջանի տարածք»,-նշեց նա՝ ընդգծելով, որ Ադրբեջանի առաջին դեմքի կողմից Հայաստանի վերացման մասին կոչ է հնչում, բայց դրան զուգահեռ մեզ մոտ ՀՀ նախագահի կողմից թույլ արձագանք է լինում:
«Մենք արտասահմանում ունենք մեծ ճակատ՝ հասարակական մտքի ուղղությամբ աշխատելու անհրաժեշտություն կա, որը չի կատարվում: Թե՛ տեղեկատվական, թե՛ հոգեբանական դաշտում աշխատանք է պետք, որովհետև սա նաև հոգեբանական պատերազմ է: Ես չգիտեմ ՝ ԱԱԾ-ն ունի՞ արդյոք ծրագիր, որն ուղղված կլինի հակառակորդի հոգեբանական մաշեցմանը: Թե՛ հայկական, թե՛ինչպես Սփյուռքի հակազդեցությունը կամ շատ թույլ է կամ ոչ համարժեք: Մենք տանուլ ենք տալիս այդ պատերազմում»,-նկատեց Գ. Յազըճյանը:
Քաղաքագետ Հրանտ-Մելիք Շահնազարյանի դիտարկմամբ էլ՝ Ադրբեջանի քարոզչամեքենան այս տարի շատ ավելի լուռ է, քան այլ տարիների ժամանակ. «Ոչ մի տեղ ոչինչ չեն անում: Մի երկու փոքրիկ ակցիա են կազմակերպել Ուկրաինայում, պաստառ են վերցրել և վերջ: Եթե կոնկրետ Խոջալուի բնակիչների զոհվելու մասին են խոսում, պատճառներն իրենց ներսում պետք է փնտրեն՝ դա իրենց ներքին խնդիրն է: Մենք դրա մասին շատ-շատ ենք խոսել: Փաստերն անընդհատ հրապարկվել են՝ վերահրապարակելու իմաստ չկա»:
Աննա Բադալյան