Իշխանությունը երկու ճանապարհ ունի. «հանդուրժողականությո՞ւն», կամ նոր Մարտի 1-ից խուսափելու փորձ
ՔԱՂԱՔԱԿԱՆՇանթ Հարությունյան և ընկերներ, «էլեկտրիկ Երևան», «Սասնա ծռեր» ու Խորենացի փողոց: Նշված բոլոր իրադարձությունները, քաղաքական ակցիաներն ուղեկցվել են ոստիկանության կողմից ուժի կիրառմամբ ու բռնություններով: Մենք ականատես ենք եղել, թե, օրինակ՝ մեկ վրան տեղադրելու փորձի համար ինչպես են մարդկանց բերման ենթարկել, բռնություն կիրառել: Արդեն 3 օր է՝ փակ են Մաշտոցի, Սայաթ-Նովա, Բաղրամյան պողոտաներն ու այլ փողոցներ: Ոստիկանների թիվն ու գործողությունները, համենայն դեպս, մինչ այս պահը համեմատելի չեն նախորդ բոլոր դեպքերի հետ: Ի՞նչ հանդուրժողականություն է ցուցաբերում ոստիկանությունը, պատճառն արդյոք միայն ԵՄ-ի հետ ստորագրած համաձայնագի՞րն է ու դրանից բխող հնարավոր հետևանքները:
Քաղտեխնոլոգ Վիգեն Հակոբյանը հանգամանքն ամենաքիչն է կապում ԵՄ համաձայնագրի հետ:
«Նման փաստաթղթերը ընտրողական են կիրառվում: Այսինքն՝ եթե նույն եվրոպացիներին ձեռք տա դատապարտել հնարավոր բռնությունը, կդատապարտեն, եթե ձեռք չտա, կվարվեն այնպես, ինչպես ընտրությունների դեպքում են վարվում. եթե ձեռք է տալիս՝ կասեն խախտումներ եղել են, եթե ոչ՝ չեն եղել: ԵՄ-ի առաջ միշտ էլ ինչ-որ պարտավորություններ եղել են, բայց 90 % դեպքերում ամեն ինչ «մարսվել է»: Չեմ կարծում, որ ԵՄ-ն է նման դրսևորման պատճառը: Բացի այդ՝ ԵՄ երկրները, ԵՄ, այսպես ասած, բոսերն առանձնապես մեծ պրոբլեմներ չունեն նույն Սերժ Սարգսյանի հետ: Այսինքն՝ կներվեր: Ամեն դեպքում իշխանությունը երկու ճանապարհ ունի: Եթե բռնություն են կիրառում, հասկանում են, որ դա կարող է մարդկային զանգվածների զայրույթն առաջացնել, ինչի արդյունքում էլ ցուցարարների թիվը կավելանա: Հիմա սոցցանցերի և տեխնոլոգիայի դարում մարդիկ միանգամից տեսնում են, որ գործողություն և բռնություն կա ու միանում են»,-Past.am-ի հետ զրույցում ասաց քաղտեխնոլոգը՝ հավելելով, որ մարդկանց այլևս չեն բավարարում զուտ միտինգային ելույթները:
«Նրանք քիչ էին գնում նման միջոցառումների, քանի որ ընդդիմությունը գործողությունների այլ օրակարգ չէր առաջարկում: Բայց հենց տեսնում են, որ գործողություն կա՝ ավելանում են: Մենք հիմա ականատես ենք լինում դրան: Բացի այդ՝ իշխանությունները նաև զգուշանում են. ակցիաները կարող են սկսել 20-50 հոգով, բայց ձնագնդի էֆեկտ ստանան, որովհետև իրենցից շատերն էլ են եկել իշխանության հենց այդ էֆեկտի հաշվին: Եղել են տարբեր շարժումներում, անգամ օպոզիցիոն ճակատներում: Լավ գիտեն, որ հույսը միայն դնել այն տարբերակի վրա, որ ժողովուրդն ապատիայի մեջ է, ճիշտ չէ: Շատ դեպքերում պատմությունն ինքն է հերքում այդ տարբերակը: Նույն իշխանության մաս կազմող ՀՅԴ-ն շատ մեծ փորձ ունի այդ առումով, երբ ընդդիմության մեջ էր: Իշխանությունը վերջին շրջանում չի կիրառում իր ամբողջ զինանոցը, որովհետև հույսը դնում է այն հանգամանքի վրա, որ մարդիկ կգան, անպտուղ գործողություն կլինի, կհոգնեն ու կգնան: Մյուս կողմից՝ հիմա մի քիչ տուպիկային իրավիճակ է: Եթե առավոտյան մի քանի հարյուր մարդ էր, հիմա, կարծես, մի քանի հազար մարդ է փողոցներում: Եթե հիմա իշխանությունը որևէ ձևով չարձագանքի քաղաքացիական անհնազանդության դրսևորումներին, դա կարող է ոգևորել բողոքական զանգվածին, ովքեր, համոզված եմ, ՀՀ-ում 50-60 տոկոսից պակաս չեն: Բողոքական ընտրազանգվածը ցանկացած ընդդիմության հենարանն է: Եթե նույնիսկ նրանց մի մասին կարողանաս ոգևորել ու հանես փողոց՝ դա արդեն բավականին լուրջ թիվ է»,-ասաց նա:
Վիգեն Հակոբյանը ոստիկանության հանդուրժողականությունը մեկ այլ գործոնով էլ է բացատրում. «Սերժ Սարգսյանը չի ուզում երրորդ անգամ իշխանության գալը նշանավորել հերթական Մարտի 1-ով: Մեկ անգամ ինքն արդեն իր իշխանության գալն, այսպես ասած, փչացրել է և մինչև հիմա էլ առանձանպես չի կարողանում տակից դուրս գալ: Այդ գործոնն էլ կա՝ փորձում է խուսափել, որ նույնը չկրկնվի»:
Ինչ վերաբերում է նախաձեռնությանն ու կատարվող գործընթացներին, Վ. Հակոբյանը ընդգծեց. «Մերժիր Սերժին» նախաձեռնությունն ու «Քաղաքացիական պայմանագիրն» ի սկզբանե միացած էին: «Հանուն Հայաստանի փրկության ճակատի» հետ համագործակցության մեծ վերապահումներ կար՝ կապված պայքարի մեթոդաբանության հետ: Նիկոլ Փաշինյանն էլ այս պահին կրկնում է, որ պայքարը խաղաղ է, բռնություն չի լինելու: Առհասարակ, այս պայմաններում անշահեկան վիճակում են հայտնվում «Ելք»-ի դաշինքային մյուս պարտնյորները, ովքեր անգամ չքաջալերեցին «Քաղաքացիական պայմանագրին», թեպետ հանգամանքը ֆիլտրում է ընդդիմադիր դաշտը: Առհասարակ խնդիրն այն չէ, թե ստեղծված շարժմանը որքանով կհաջողվի արդյունքի հասնել: Ես չեմ կարծում, որ նույն Ն. Փաշինյանը ռոմանտիկ գործիչներից է: Նա փորձված է, անցել է նաև «Մարտի 1-ով»: Այսինքն՝ նա, ամեն դեպքում, պրագմատիկ գործիչ է»:
Աննա Բադալյան