Երևան, 09.Դեկտեմբեր.2025,
00
:
00
ՀՐԱՏԱՊ


Լեզվական սայթաքու՞մ, թե՞ մտածողություն. «Փաստ»

ՔԱՂԱՔԱԿԱՆ

«Փաստ» օրաթերթը գրում է.

Հայաստանյան լրատվամիջոցների թոփ լուրն այս օրերին ոչ թե հերթական բացահայտումը, ձերբակալությունը կամ աննախադեպ ներդրումներն էին, այլ Արցախի խորհրդարանի երկու պատգամավորների` բոլորովին էլ ոչ քաղաքական լեզվակռիվն էր: Այո, լեզվակռիվ, որովհետև պատգամավորներ Հայկ Խանումյանն ու Ժաննա Գալստյանը` հատկապես վերջինս, պարզապես հայհոյում էին միմյանց: Հայհոյանքներին թերևս չանդրադառնանք, ինչպես ասում են հեռուստալրագրողները` բառապաշարը եթերային չէ, լեզվակռվի բովանդակությանն ու պատճառներին էլ եկեք չանդրադառնանք, դե, խորհրդարան է, ամեն ինչ էլ լինում է: Սակայն մի դրվագ կա, որին դժվար է չանդրադառնալ:

Արցախի խորհրդարանի պատգամավոր, «Ոսկե արծիվ» մեդալակիր, երկար տարիներ Ստեփանակերտի` Վահրամ Փափազյանի անվան թատրոնում դերասանական կարիերա ունեցած Ժաննա Գալստյանը Խանումյանին բնութագրել է` «գյալմա»: Երևի թե չհասկացաք, բնական է, բառը թուրքերեն է` ադրբեջաներեն և նշանակում է եկվոր: Այո, Արցախի խորհրդարանի պատգամավորի համար ծնունդով Տավուշից և ազգությամբ հայ մեկ այլ պատգամավոր եկվոր է: Չէ, բոլորս էլ գիտենք, որ հայերիս մեջ տեղային շովինիզմի որոշակի դրսևորումներ կան` երբեմն հումորային, երբեմն կոպիտ, բոլորս էլ գիտենք, որ Արցախում ասում են հայաստանցիներ, իսկ Հայաստանի Հանրապետությունում ասում են ղարաբաղցիներ, բայց բանը չի հասնում թշնամու բառապաշարին:

Այստեղ խնդիրը բոլորովին էլ այս պատգամավորների անձերը չեն, այլ հարցը, թե ինչպես ստացվեց, որ ծնունդով իջևանցին Արցախում կարող է «գյալմա» լինել, արդյոք սա մտածողությու՞ն է, թե՞, այնուամենայնիվ, լեզվական վրիպակ: 

Բայց արդյոք դա կարո՞ղ է լինել ընդամենը վրիպակ, թե՞, այնուամենայնիվ, մարդիկ բորբոքված պահերին ասում են այն, ինչ իրականում մտածում են: Եթե այդպես է, ապա մտածելու բան ունեն ոչ թե Արցախի խորհրդարանի կամ Հայաստանի խորհրդարանի խոսնակները, Բակո Սահակյանը կամ Նիկոլ Փաշինյանը, այլ մտածելու, մտահոգվելու ու հասկանալու կարիք ունենք բոլորս` հայաստանցիներս ու արցախցիներս` հայկական երկու պետականությունների քաղաքացիներս, թե ինչ մտքեր ու բառեր կարող են ծնվել մեր միջավայրում, ինչու և, ամենակարևորը, ինչպես թույլ չտալ նման նախադեպեր:

Շարունակությունը՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում

 

Արամ Ա Վեհափառ Հայրապետը հանդիպել է Կիպրոսի նախագահին ԱՄՆ–ում հայեր են ձերբակալվելԱվետիք Իսահակյանի 150-ամյակի հոբելյանական միջոցառումներ Թեհրանում Ո՞ր երկրներում է մեկ բիթքոյնի արդյունահանումն ամենաէժանը նստում Մեզ պետք է այնպիսի պետություն, որի ղեկավարը չի միջամտում եկեղեցու գործերին. Թաթոյան «ԿամԱԶ»-ի վարորդը համայնքային ոստիկաններին փայտանյութի վերաբերյալ ժամկետանց փաստաթուղթ է ներկայացրել Մալխաս Ամոյանը՝ հունահռոմեական ոճի լավագույն ըմբիշների ցանկում «3+3» հարթակի նախարարական հերթական հանդիպման վայրի վերաբերյալ քննարկումները կշարունակվեն. ՀՀ ԱԳՆ «Գոյը պետք է վերադառնա իր համար ստեղծված տարածքին». այսօր «Գոյ» թատրոնի 37-ամյակն է Զելենսկին նշել է Ուկրաինայի նախագահի աշխատակազմի ղեկավարի պաշտոնի թեկնածուների անունները Էդուարդ Վարդանյանը կվերադառնա ACA լիգա Իրավիճակը՝ Ստեփանծմինդա-Լարս ավտոճանապարհին Արդյո՞ք մեր պոլիկլինիկաները պատրաստ են ապահովագրության շրջանակներում սպասարկել մեր քաղաքացիներին․ նախարարը պարզաբանում է Հայաստանը մեծացրել է ռուսական գյուղմթերքների ներմուծումը. ո՞ր ապրանքներն են ամենաշատը ներմուծվում Գերեվարված Ռուբեն Վարդանյանը միջնորդել է ծանոթանալ «քրեական գործի փաստաթղթերին» Պրեմիերա. Միհրան Ծառուկյան և Արփի Գաբրիելյան-«Լույս է գալիս» Ձյուն կտեղա․ ի՞նչ եղանակ է սպասվում դեկտեմբերի 9-ից 13-ը Հայաստանն ու Իրանը զբոսաշրջության ոլորտում ունեն կայուն զարգացող դինամիկա. Պապոյան Հովհաննես Բաչկովը, Արտուշ Հովհաննիսյանը, Նարեկ Մանասյանը բռնցքամարտի աշխարհի առաջնության քառորդ եզրափակիչ փուլում են Հովհաննես Բաչկովը 5-0 հաշվով հաղթեց Ղրղզստանի ներկայացուցչին ԵՄ-ն պետք է անհապաղ դադարեցնի իր ֆինանսական աջակցությունը Հայաստանի կառավարությանը. Ռոբերտ ԱմստերդամՄաստարայի Սուրբ Հովհաննես եկեղեցում կկատարվի միասնական ժամերգություն, աղոթք կհնչի ապօրինաբար ազատազրկվածների համար Նոր ցուցադրությամբ եզրափակվեց Գեղարվեստական տպագրության Երևանյան Միջազգային Բիենալեն Տարածքային զիջումները վիճելի հարց է մնում. Զելենսկի Գյումրիում 69-ամյա վարորդը վրաերթի է ենթարկել փողոցը թույլատրելի հատվածով անցնող ամուսիններին 34-ամյա Սերգեյ Մանկոն որոնվում է որպես անհետ կորած Ջուր հավաքեք․ ջուր չի լինելու Ժամը 20:10-ի դրությամբ, Սևանի տարածաշրջանի ավտոճանապարհներին մառախուղ է ՀԱԹ-ում գիշերը թմրամիջոց իրացնելու կասկածանքով ձերբակալել են 17-ամյա երկու աղջիկներ Թուրքիան զորքեր է ուղարկել Սիրիա Բռնցքամարտի ԱԱ. Նարեկ Մանասյանը հաղթեց տեխնիկական նոկաուտով Անժելա Կժդրյանը նշանակվել է վարչապետի խորհրդական Մեկ շաբաթվա ընթացքում հայտնաբերվել է 362 ոչ սթափ վարորդ Սևանա լճի մակարդակն իջել է 40-ամյա Վարդուհի Մանիկյանը որոնվում է որպես անհետ կորած Պուտինը հանձնարարել է աջակցություն ցուցաբերել ոչ միայն մայրությանը, այլև հայրությանը Վիճաբանություն-ծեծկռտուք՝ Երևանում. հնչել են կրակոցներ. կա վիրավոր Ես էլ ունեմ առաջարկ, թե ինչպես սկսել Կառավարության նիստերը․ Վահե ԴարբինյանՌիո մոլի բացումը 90-ականներից ավերակ մնացած տարածքը բարեկարգելուց ու այնտեղ տնտեսական գործունեության հնարավորություն ստեղծելուց բացի, նաև 500 աշխատատեղ ապահովեց․ Մարիաննա Ղահրամանյան«Եթե ճիշտ աշխատենք, ՔՊ-ն վերընտրվելու շանսեր չի ունենա». Ռոբերտ ՔոչարյանԱդրբեջանն առաջարկում է «3+3» հանդիպումներ անցկացնել Բաքվում և Երևանում Տեղի է ունեցել «Պրազյանը» ֆիլմի պրեմիերան Հայաստանում սպանված չեչենուհին Ռամզան Կադիրովի ազգականն է եղել․ ԶԼՄ 3 հետաքրքիր փաստ արագաչափերի մասինԵկեղեցին մնացել է միակ ազգային հենարանը, դրա համար էլ այսօր այն ենթարկվում է գրոհի․ Արմեն ՄանվելյանIDBank-ը մասնակցել է Տնօրենների հայկական ինստիտուտի 10-րդ տարեդարձին նվիրված համաժողովին Հրազդանում արծաթափայլ եղևնիների գողության դեպք է բացահայտվել Սևանա լճի մակարդակն իջել է Ամիօ բանկում աշխատում են ոլորտի լավագույններըԿոբախիձեն հանդիպել է Արսեն Թորոսյանին