Երևան, 27.Դեկտեմբեր.2025,
00
:
00
ՀՐԱՏԱՊ


Որտե՞ղ են աշխարհի ամենավտանգավոր կայծակները

ՀԱՍԱՐԱԿՈՒԹՅՈՒՆ


Մենք գիտենք, որ...

Կայծակը երկու անգամ նույն տեղը չի խփում:

Իրականում դա ընդամենը միֆ է, որի առաջացումը առաջին հայացքից շատ բնական է թվում այն պարզ փաստի պատճառով, որ մարդը շատ քիչ է տեսնում ծառեր կամ այլ բարձր օբյեկտներ, որոնց կայծակը հարվածել է: Ավելին, եթե հանկարծ մարդու շրջապատում հայտնաբերվում է կայծակից վնասված ծառ, սյուն կամ տուն, ապա դա դառնում է սենսացիոն նորություն շրջապատի համար: Այն, որ մենք քիչ ենք տեսնում կայծակից վնասված օբյեկտ, չի նշանակում, որ կայծակը երկու և ավելի անգամ նույն տեղը չի խփում: Սրա ապացույցը առաջին հերթին սովորական շանթարգելներն են, որոնք կան համարյա բոլոր բարձր շենքերի և օբյեկտների վրա:

Կայծակները հաճախ մեծ վնասներ են հասցնում մարդկանց: Վնասում են մեխանիկորեն, հրդեհներ են առաջացնում, վնասում են կենցաղային էլեկտրասարքավորումները և այլն: Հենց այդ ամենը կանխելու համար էլ օգտագործվում են շանթարգելները: Ինչքան բարձր է շանթարգելը, այնքան հաճախ է նա կայծակ սանձում: Սովորական տների շանթարգելները կարող են տարիներով կայծակ չմարել, քանի որ կայծակը այնքան էլ հաճախակի երևույթ չէ, իսկ ահա երկնաքերերի վրա տեղադրված շանթարգելները տարեկան ընդունում են 20 և ավելի կայծակի հարված:

Շանթարգելներից բացի լինում են բարձր ծառեր կամ բլուրներ, որոնք ևս հաճախ են կայծակնահարվում՝ կապված նրա հետ, որ նրանք իրենց շրջակայքում կայծակը քաշող միակ օբյեկտն են լինում:

Կայծակը (նաև՝ շանթ) մթնոլորտում՝ ամպերի կամ ամպի և երկրի միջև տեղի ունեցող կայծային էլեկտրական պարպում է։ Սովորաբար դրսևորվում է պայծառ լույսի բռնկումով և ուղեկցվում որոտով։ Պարպման ժամանակ հոսանքի ուժը հասնում է 10–100 հազար ամպերի, լարումը՝ տասնյակ միլիոնավորներից մինչև միլիարդավոր վոլտի։

Երկրագնդի վրա ամենահաճախ կայծակները տեղի են ունենում Կոնգոյի Դեմոկրատական Հանրապետության արևելքի լեռներում գտնվող փոքրիկ Կիֆուկա գյուղի մոտ։ Մեկ քառակուսի կիլոմետր տարածքի վրա տարեկան տեղի է ունենում կայծակի 158 բռնկում։ Հաշվարկված է , որ մեկ րոպեում ամբողջ աշխարհում լինում է 360 կայծակ: Կայծակի ամենամեծ վնասը եղել է 1789 թվականին Իտալիայի Բրեշիա քաղաքում՝ հարվածելով եկեղեցուն, պայթել է այնտեղի զինանոցում գտնվող իննսուն տոննա վառոդը, որի հետևանքով զոհվել է երեք հազար մարդ, ավերվել է քաղաքի մեկ վեցերորդը։

Հետաքրքիր է, բայց պարզվում է, որ Հայաստանում ևս կայծակը խնդիր է: Իհարկե, Հայաստանը Կոնգոյի Դեմոկրատական Հանրապետությունը չէ, բայց այստեղ էլ կայծակ շատ է լինում, որը հաստատում է նաև այն, որ մեր որոշ տատիկների զինանոցում է «Կայծակը քեզ խփի» անեծքը: Երևի թե ՀՀԿ–ի տատիկը, որը առաջ խոստացել էր անեծքներով Ալիևի գլուխը ուտել, ներկայումս անընդհատ կրկնում է. «Կայծակը ձեզ խփի», քանի որ շուտով ստիպված է լինելու ՔՊ–ի տատիկ դառնալ: Խեղճ տատիկ...

Նյութը հրապարակման պատրաստեց Past.am-ը

Թբիլիսիի դատարանը կալանավորել Է Վրաստանի պաշտպանության նախկին նախարարին 2025 թվականի առողջապահության ոլորտի հինգ ամենակարևոր նվաճումները Էջմիածնում բախվել են Երևանից դի տեղափոխող շտապօգնության ավտոմեքենան ու օտարերկրացու Chevrolet Volt-ը Թրամփը կարող է Զելենսկուն տալ «վերջին հնարավորությունը» խաղաղության շուրջ համաձայնության համար Խոշոր ավտովթար՝ Երևանում․ «Lexus»-ը տապալել է էլեկտրասյունը, հայտնվել երթևեկելի գոտում Շիրակի մարզում կրակել են Գյումրիում հայտնի դաջվածքներ անող տղամարդու աչքին Նոր հասցեում հաշվառվելն այսուհետ կարող է իրականացվել առցանց եղանակով Ձյուն է տեղում, բուք է․ ինչ իրավիճակ է ճանապարհներին Մեսսին կարող է վերադառնալ «Բարսելոնա». El Nacional Զրույց-քննարկում Նոր Նորքի և Ավանի բնակիչների հետ. ՀայաՔվեԲժիշկ Մյասնիկովը կիսվել է իր երիտասարդության գաղտնիքով Հետվճարը չի կարող լուծել թոշակառուների խնդիրները․ Դավիթ ՀակոբյանԿայացավ Հայաստանի բասկետբոլի ֆեդերացիայի տարվա ամփոփիչ երեկոն«Գագիկ Ծառուկյան» բարեգործական հիմնադրամի աշխատակազմն առատ նվերներով այցելել է Գյումրի՝ հարյուրավոր փոքրիկների համար իրականություն դարձնելու Նոր տարվա հրաշքըԳազպրոմը զգուշացնում է ԵՄ-ն Trip-ում փայ է ուզում, Սյունիքում նոր զարգացումներ են սպասվում «Մեր ձևով» շարժման առաջնորդ Սամվել Կարապետյանը նույնիսկ անազատության մեջ շարունակում է հոգալ հայ մանուկների մասին Թրամփը նախազգուշացրել է Զելենսկուն Արցախցիների վերադարձի իրավունքը քաղաքական առևտրի առարկա չէ. Ավետիք ՉալաբյանՄետաղների գների աճի պատճառով Հայաստանի հանքերը 2026 թ-ին ավելի շատ հարկ կվճարեն. ՋհանյանՔաղաքական կոնսոլիդացիայի բանաձևը․ ընդդիմություն՝ մի քանի խոշոր կոալիցիաներով․ Արմեն Մանվելյան«ՀայաՔվե» ազգային քաղաքացիական միավորումը սրտանց շնորհավորում է Տեր Միքայել արքեպիսկոպոս Աջապահյանին` ծննդյան օրվա առիթովՁյուն, քամու ուժգնացում, բուք, ցածր հորիզոնական տեսանելիություն․ եղանակն այս օրերին Հայաստանն ու Ադրբեջանը համատեղ ցանկանում են դուրս մղել ՌուսաստանինՅունիբանկը թողարկել է նվեր քարտեր Շղթայական վթար, Արագածոտնում բախվել են Թուրքիայի քաղաքացու վարած բեռնատար, ավտոքարշակ ու տրակտորՈրտեղ երբ ու ինչպես են նշում Ամանորը. «Փաստ»ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ (27 ԴԵԿՏԵՄԲԵՐԻ)․Արժույթի միջազգային հիմնադրամի գործունեության մեկնարկը, գերնոր աստղի պայթյունը. «Փաստ»Խոշոր վթար` Օհանավանում. ՏԵՍԱՆՅՈՒԹ Ընդդիմադիր գործիչները՝ դատախազության թիրախում Բացառապես քաղաքական «ակցիա». կարճաժամկետ շահույթը երբեք անվտանգություն կամ ինքնիշխանություն չի կառուցում. «Փաստ»Աֆրիկյան ստարտափը ստեղծում է արևային էներգիայով աշխատող մինի-էլեկտրական մեքենաներՊետք չէ նոր հեծանիվ հորինել իշխանափոխության համար. Իվանիշվիլին հաղթեց Սահակաշվիլիին. Էդմոն ՄարուքյանԱդրբեջանական բենզինի ներկրումը ո՛չ տնտեսական, ո՛չ քաղաքական հարց է, այլ՝ «բարտեր». Կամենդատյան Հայաստանը պետք է ունենա անխոչընդոտ ճանապարհ Ադրբեջանի տարածքով․ Մենուա ՍողոմոնյանԱնցած կիրակի Սանահինի վանական համալիրում մեզ բախտ վիճակվեց մաս դառնալ շատ անսովոր մի իրադարձության. Ավետիք ՉալաբյանՈչ օլիմպիական մարզաձևերի միությունն արժևորել է 19 ֆեդերացիաների տարվա ձեռքբերումները Հանրայինը չի ցուցադրելու կաթողիկոսի ուղերձը Կատարում է թուրքական հետախուզական ծառայությունների վաղեմի ցանկությունն ու կամքը. «Փաստ»Ողբերգական վթար, վարորդական իրավունք չունեցող կինը վրաերթի է ենթարկել թոշակառուների. ՏեսանյութՄահացել է բրիտանական «The Cure» ռոք խմբի կիթառահար Փերի Բամոնթը Վաշինգտոնյան հուշագիր․ ում հաշվին է կառուցվում մեծ խաղը «Անդրանիկին ասել են՝ հրամանատա՛ր, դու էլ արի, արձագանքել է՝ իմ տղաներն այնտեղ են, ես ո՞նց գամ». ավագ լեյտենանտ Անդրանիկ Մարդոյանն անմահացել է նոյեմբերի 7-ին Շուշիում. «Փաստ»Հանրապետությունում ձյուն է տեղումԱնցնող տարվա արտաքին քաղաքական թոհուբոհի... «ծանր» գոլորշին. «Փաստ»Почему Никол Пашинян «дал заднюю»? «Паст»ՀՀ-ն օկուպացրած ռեժիմը շարունակում է տրորել պետական շահն ու այն արժեհամակարգը, որը երկրի կենսունակության ողնաշարն է. Աբրահամյան Մեսսին կարող է վերադառնալ «Բարսելոնա» Շարունակականություն՝ ընդդեմ ոչնչացման. «Փաստ»«Հաջորդ տարի մեր հանրությունն իր մաշկի վրա է զգալու առկա տնտեսական ռիսկերի անմիջական հետևանքները». «Փաստ»