Երևան, 15.Դեկտեմբեր.2025,
00
:
00
ՀՐԱՏԱՊ


Իմ կողմից հնչեցված մտքերն ինչ-որ չափով ոչ ճշգրիտ ձևակերպումներ են ստացել մամուլում. Վարդան Արամյան

ՀԱՍԱՐԱԿՈՒԹՅՈՒՆ

Past.am

ՀՀ ֆինանսների նախկին նախարար Վարդան Արամյանը ֆեյսբուքյան իր էջում  գրում է.

Օրերս մասնակցել եմ «Բարեփոխումների աջակցության հանրային նախաձեռնության» կազմակերպած «Տնտեսական քաղաքականությունը ու բիզնես միջավայրը Նոր Հայաստանում» թեմայով հանդիպում-քննարկմանը, որի ընթացքում իմ կողմից հնչեցված մտքերն ինչ որ չափով ոչ ճշգրիտ ձևակերպումներ են ստացել մամուլում։ Խոսքը մասնավորապես վերաբերում է "Ներդրողը պետք է համոզված լինի,որ վիճակը Հայաստանում կանխատեսելի է եւ ապահով" վերնագրով հոդվածին, որտեղ վստահ եմ,որ մեր գործընկերները թեև փորձել են դրական նկատառումներից ելնելով ասածներս տեղ հասցնեն մեր հանրությանը, բայց թույլ տվեք նկատել որ մի փոքր ցաք ու ցրիվ է ստացվել և ներկայացված մտքերն ընթերցողի մոտ կարող է շփոթ առաջացնել: Հետևապես՝ փորձեմ մի քանի բառով տեղեկացնել տնտեսական թեմաներով այս քննարկմանն ինչ թեզեր եմ առաջ քաշել:
1. Տնտեսվարողներին պետք է բացատրել տնտեսական քաղաքականության տեսլականը, որպեսզի նրանց մոտ ձևավորվի կայուն սպասումներ ապագայի նկատմամբ և դրա հիմքով վերջիններս ճշգրտեն իրենց վարքագիծը, հակառակ դեպքում անորոշությունը բերելու է սպասողական (ոչիչն չնախաձեռնելու, ռիսկ չվերձնելու) վիճակի՝ վնասելով տնտեսական աճի պոտենցիալին: 
2. Երբ խոսում ենք հարկային ոլորտում խորքային փոփոխությունների մասին պետք է հաշվի առնենք, որ հարկային քաղաքականությունը տնտեսական կառավարման կարևոր գործիքներից է, որն ունենում է և կարճաժամկետ և երկարաժամկետ ազդեցություն, քանի որ այն ազդում է ինչպես ամբողջական առաջարկի և ամբողջական պահանաջարկի կորերի տեղափոխության վրա (ազդում է տնտեսվարողների ծախսերի և տնային տնտեսությունների տնօրինվող եկամտի վրա), այնպես էլ այդ կորերի թեքվածության (էլաստիկությունների) վրա՝ մեծացնելով կամ փոքրացնելով արտադրական ռեսուրսների (կապիտալ և աշխատուժ) և եկամուտների վերաբաշխման մուլտիպլիկատիվ էֆֆեկտը:
3. Հարկային քաղաքականության խորքային փոփոխությունները քննարկելուց առաջ անհրաժեշտ է նախ սեղանին դնել սկզբունքները , որի հիման վրա կառուցվելու է հարկային քաղաքականությունը (թիրախավորում ենք կարճաժամկե՞տ թե երկարաժամկետ տնտեսական աճը, ցանկանում ենք մեր երկրում ունենալ առաջարկով մղվո՞ղ (supply push growth) թե պահանջարկով քաշվող (demand pull growth) տնտեսական աճ, պետք է հարկել ավելի շատ սպառու՞մը թե արտադրությունը, հարկման բեռը հարաբերականորեն ինչ տեսակի սպառման վրա պետք է տեղափոխել որ ռեգրեսիվ հարկման համակարգ չունենանք, եթե իրավի հարկային համակարգը ցանկանում ենք դարձնել գործարքների փաստաթղթավորմանը նպաստող, պատրա՞ստ ենք վերանայել այլընտրանքային հարկման ռեժիմները կրճատելով դրանց թիվն ու շրջանակը, դիտարկու՞մ ենք հեռանկարում գյուղատնտեսությունը թեկուզ նվազեցված դրույքով բայց հարկման դաշտ բերելու խնդիրը և այլն)
4. Եկամտային հարկի մասին փոփոխությունները քննարկելիս անհրաժեշտ է քննարկել ոչ միայն դրույքաչափերը այլ նաև եկամտային հարկի հարկման համակարգը- այսօր այն հիմնված է հարկային գործակալների ինստիտուտի վրա. Գործատուներն են մեզ վճարվող եկամտից որպես հարկային գործակալ հարկը պահում, հաշվետվությունն ուղղարկում ՊԵԿ և համապատասխան վճարում կատարում: Այսինքն՝ օրինակ սխալ հաշվետվության համար գործատուն է պատասխանատվության ենթարկվում: Ամբողջ աշխարհում ընդունված է որ Ֆիզ. անձի պարտականություն է պետության հանդեպ տարին մեկ անգամ հայտարարագիր ներկայացնելու և պատասխանատվություն կրելու իր եկամուտների և հարկերի հայտարարագրման շրջանակի կամ սխալի համար: Բայց այս գործընթացն արդյունավետ կատարելու համար անհարժեշտ է ընդունել փուլային տարբերակ և պարտադիր ունենալ հեշտացված էլ-հայտարագրման համակարգ: Ի դեպ սա հնարավորություն կտա որպեսզի ֆիզ անձերի գծով ունենանք աշխատունակ երկու կարևոր համակարգեր, որոնք կլինեն միմյանց փոխլրացնող և օգնող, իսկ դրանց արդյուանվետ աշխատանքի դեպքում դժվար կլինի արդեն թաքցնել կամ չհայտարարգրել սեփական եկամուտները, այդ թվում նաև մեր կողմից շատ հարգված երգիչ երգչուհիների համար ևս. Գույքի և եկամուտների հայտարարագրման համակարգ (բոլոր եկամուտ ստացող ֆիզ անձանց համար)՝ ՀԱՐԿՄԱՆ նպատակով և շահերի հայտարարագրման համակարգ (միայն բարձրաստիճան պաշտոնյանների և որոշ պետ աշխատողների համար) ԿՈՌՈՒՊՑԻՈՆ նպատակով: 
5. Երբ խոսում ենք այս կամ այն համակարգում, տվյալ դեպքում օրինակ մաքսային ծառայությունում, կոռուպցիոն դրսևորումների նվազեցման մասին, միայն աշխատավարձ կրկնապատկելով հարցի լուծում չենք ունենա: Պետք է դրան համակցել նաև պատասխանատվության ենթարկվելու խորության և հավանականության բարձրացման գործընթացները: Ի դեպ դրա մասին տարբեր մեկ այլ առիթով խոսել եմ, բայց հակառակ տեսակետից - ծառայողին միայն պատասխանատվության ենթարկելու գործիքի կիրառումն առանց լավ և պարկեշտ աշխատելու խթանների ներդրման՝ այդ թվում ֆինանսական կարող է կազմալուծել համակարգը:
Շնորհակալ եմ մեր գործընկերներն քննարկման կազմակերպման համար, բայց հանրությանը ներկայացվող տեղեկատվության մասով պետք է զգուշավորություն ցուցաբերենք, որպեսզի դրանք լինեն հստակ և շփոթ չառաջացնող:

Վթարային ջրանջատում Կապան քաղաքում Պետության խորթ զավակը. ինչպե՞ս կառավարել մշակույթի համակարգըԹշնամու կողմից վարվող հիբրիդային պատերազմի արդյունքում մեր իսկ բերանով սկսում ենք քննարկել իրենց թեզերը․ Էդմոն Մարուքյան Մենք ամեն ինչ պետք է անենք, որ թոշակները բարձրացվի 50 տոկոսով. Հրայր ԿամենդատյանՈղբերգական ավտովթար՝ Գեղարքունիքի մարզում. ՊՆ ծառայողի մարմինը մեքենայից դուրս են բերել փրկարարներըԱ՛յ Նիկոլիկ, ա՛յ Նոլիկ...դու ո՞վ ես, արա՛, Մեծ Հայքի թագավո՞րն ես. Չալաբյան Վաշինգտոնյան հուշագրի ստվերում. ով է իրականում տուժում խաղաղության «բեմադրությունից» Հայտնի դերասանի տանը 2 դիակ է հայտնաբերվել. մանրամասներՀայ Եկեղեցու և իշխանության միջև խորացող հակամարտությունը. ուր են տանում Փաշինյանի հակաեկեղեցական քայլերը Կյանքից հեռացել է դաշնակահար և կոմպոզիտոր Լևոն ՕգանեզովըԱյս սնունդը քաղցկեղ է առաջացնում, իսկ մենք այն հաճույքով ուտում ենքԹրամփը գտել է Զելենսկիի փոխարինողին. հայտնի է դարձել, թե ով է հրաման տալու դուրս բերել Ուկրաինայի զինված ուժերըՍաուդյան Արաբիայի թագաժառանգը կարող է 10 միլիարդ եվրոյով գնել «Բարսելոնան»Փաշինյանը սկզբում Կաթողիկոսին մեղադրում էր կուսակրոնության ուխտը խախտելու մեջ, ապա նրան որակեց որպես լրտես, իսկ այժմ էլ մեղադրում է Եկեղեցում «ապականոնական վիճակ» ստեղծելու համար․ ՍուրենյանցՎարդենյաց լեռնանցքում բուք է․ Լարսը բաց է բոլոր տեսակի տրանսպորտային միջոցների համարԱնկում տարադրամի շուկայում․ փոխարժեքն՝ այսօրԽաղաղության աղոթքԻրանն Իրաքին կապող երկաթուղու շինարարությունը կավարտվի 2026 թվականին Լեհաստանի և Հունգարիայի ԱԳ նախարարները վիճել են Օրբանի հայտարարության պատճառով. «Վիկտորը վաստակել է Լենինի իր շքանշանը»«Ինտերը» պարտության մատնեց «Ջենոային» եւ վերադարձավ առաջին տեղԼուկաշենկոն նվերներ է ուղարկել Թրամփին ու նրա կնոջը Նեթանյահուն Սիդնեյում տեղի ունեցած հարձակումը մեկնաբանել է «մենք կշարունակենք պայքարել» արտահայտությամբՍուդանում բանակային հոսպիտալի վրա հարվածի հետևանքով 7 քաղաքացիական անձ է զոհվելՈ՞ւմ է սպասվում նոր սեր, իսկ ում` արժանի հանգիստ. դեկտեմբերի 15-21-ն ընկած շաբաթվա աստղագուշակը«Միսս Ֆինլանդիան» զրկվել է տիտղոսից՝ սոցցանցերում ռասիստական ​​հրապարակման համարՈւկրաինան կհրաժարվի ՆԱՏՕ-ին անդամակցելուց՝ անվտանգության երաշխիքների դիմաց. ԶելենսկիԱՄՆ-ում վաճառքի կհանվի մաշկի քաղցկեղից պաշտպանող բաղադրիչով արևապաշտպան քսուքԻրանի ԱԳ նախարարն առաջիկա օրերին կայցելի Ռուսաստան և Բելառուս Գերմանիայի բնակիչների կեսից ավելին աջակցում է երեխաների համար սոցիալական ցանցերի արգելքինԿինը երկրորդ երեխային լույս աշխարհ է բերել առաջինի մահից 40 օր անց Ողբերգական ավտովթար Վանաձորում. 22-ամյա վարորդը վրшերթի է ենթարկել ճանապարհը չթույլատրելի հատվածով անցնող 73-ամյա հետիոտնինԳերմանական Puma ընկերությունը Ռուսաստանում երկու ապրանքանշան է գրանցել 10 հոգով մնացած Դորտմունդի «Բորուսիան» ոչ-ոքի խաղաց «Ֆրայբուրգի» հետ Դեկտեմբերի 15-ին Արարատ Միրզոյանն աշխատանքային այցով գտնվելու է Բրյուսելում «Մանչեսթեր Սիթին» հաղթեց «Քրիստալ Փելասին»․ «Նոթինգհեմ Ֆորեստը»՝ «Տոտենհեմին»Ֆինլանդիայում անցկացվել է ավտոերթ՝ Ռուսաստանի հետ սահմանի բացման պահանջով Պատրաստ եմ 2026 թվականին Չեչնիայի ղեկավարի պաշտոնում առաջադրվել, եթե դա առաջարկի Ռուսաստանի նախագահը․ ԿադիրովՌուսաստանին անհրաժեշտ են երաշխիքներ՝ Ուկրաինայի կողմից սաբոտաժը բացառելու համար. ՊեսկովՔիմ Քարդաշյանն՝ աշխարհի 100 ամենաազդեցիկ կանանց շարքում Ռուսական կողմը բանակցություններում փաստացի ներկայացնում են ամերիկացիները. ԶելենսկիՋոն Սինան 23 տարվա ելույթներից հետո պաշտոնապես ավարտեց մարզական կարիերան Դեյան Ստանկովիչը կստանձնի «Ցրվենա Զվեզդայի» գլխավոր մարզչի պաշտոնը Ահաբեկչություն` Ավստրալիայում. զոհերի թիվը հասել է 12-ի Politico պարբերականը ԱՄՆ նախագահին համեմատել է «Գրինչի հետ, որը Եվրոպայից գողացել է Սուրբ Ծնունդը»Հայ աստղերի ամենացնցող կերպարները՝ Armenian Music Video Awards 2025-ին Պուտինը ցանկանում է վերականգնել ԽՍՀՄ-ը և չի սահմանափակվի Ուկրաինայով. Գերմանիայի կանցլերՌոնալդուն աչքի է ընկնում ավելի շատ խփած գոլերով և հեթ-տրիկներով․ Մեսսին առաջատար է խաղային դրվագներից խփած գոլերով և գոլային փոխանցումներով․ նրանց վերջին 500 խաղերի ամփոփումը«Պիկասոն՝ 100 եվրոյով». Հնարավորություն ունենալ գլուխգործոց ծիծաղելի գումարով Իսրայելի պաշտպանության ուժերը հարձակում են իրականացրել Գազա քաղաքի մոտակայքումՔաղսի-Սոլակ ավտոճանապարհին հրդեհ է բռնկվել «BMW»-ում․ այն դարձել է ոչ շահագործելի