Արդյո՞ք IQOS-ը վնասակար է: Ի՞նչ է իրականում ասել ամերիկյան FDA- ը։
ՖՈՏՈԲազմաթիվ տեղական, ռուսալեզու և անգլալեզու լրատվական աղբյուրներ պարբերաբար խոսում են այն մասին, որ ամերիկյան FDA-ը ձևակերպել է IQOS-ի վերաբերյալ իր եզրակացությունը: Այդուհանդերձ, լրատվամիջոցները հրապարակում են հակասական և միմյանց բացառող փաստեր:
Finance.ua-ն որոշեց անդրադառնալ տվյալ թեմային, դիմել սկզբնաղբյուրներին և միաժամանակ պատմել FDA-ի, IQOS-ի և դրանց փոխկապակցվածության մասին։
Սկսենք նրանից, թե ի՞նչ է IQOS-ը
IQOS-ը ծխախոտի օգտագործման բոլորովին նոր տարբերակ է, որը կյանքի է կոչվել՝ ի պատասխան առողջ ապրելակերպի անցնելու միտումներին: Տեխնոլոգիապես IQOS-ը Philip Morris International ընկերության կողմից մշակված ծխախոտի տաքացման համակարգ է: Սիգարետի և IQOS-ի տարբերությունը նրանում է, որ սիգարետ ծխելու պարագայում թութունն այրվում է, իսկ IQOS օգտագործելիս՝ ոչ: Ինչու՞ է սա կարևոր:
IQOS-ը ծխախոտի տաքացման համակարգ է, որը մշակվել է Philip Morris International-ի կողմից՝ ծխողների համար պակաս վնասակար և ավելի հիգիենիկ այլընտրանք է։
Սիգարետ ծխելու ընթացքում թութունը և թուղթն այրվում են, ինչի հետևանքով արտազատվում են մոտ 6000 տարբեր քիմիական միացություններ (խեժ, ածխածնի երկօքսիդ, ամոնիակ և այլն): IQOS-ը չի այրում թութունը։ Սարքն այն տաքացնում է միայն մինչև 300-350⁰С։ Դրա շնորհիվ ծուխ, մոխիր և այրման այլ արտադրանքներ չկան: Աշխարհում արդեն 6 միլիոն ծխող հրաժարվել է սիգարետից՝ նախընտրելով օգտագործել IQOS։
Այրման բացակայության շնորհիվ IQOS օգտագործելու ընթացքում արտանետվում են միջինում 90%-ով պակաս վնասակար նյութեր` ի տարբերություն սիգարետի։
Չնայած, որ այս տեխնոլոգիան հայտնվել է միայն 2014 թվականին, այն արդեն ունի լուրջ հետազոտական հենք՝ ներառյալ հենց Philip Morris International-ի գիտահետազոտական կենտրոնի ուսումնասիրությունները (որոնք հասանելի են pmiscience.com կայքում), ինչպես նաև անկախ գիտահետազոտական ինստիտուտների և առողջապահական ոլորտի տարբեր կազմակերպությունների հետազոտություններ։ Ուկրաինայում ծխախոտի տաքացման համակարգի վերաբերյալ իր հետազոտությունը հրապարակել է Ստրաժեսկոյի անվան սրտաբանական ինստիտուտը, Ռուսաստանում՝ Կազանի դաշնային ինստիտուտը։
Ի՞նչ է FDA-ն և ինչու՞ է այն զբաղվում IQOS-ի ուսումնասիրությամբ
Ծխողների համար նախատեսված նվազեցված ռիսկով արտադրանքները բացում են հանրային առողջության բարելավման մեծ հեռանկարներ, այդ իսկ պատճառով բազմաթիվ անկախ հետազոտական կազմակերպություններ սկսում են զբաղվել խնդիրը հետազոտելով։ Առողջապահական ոլորտում աշխարհի ամենաազդեցիկ կազմա-կերպություններից մեկը Միացյալ Նահանգների FDA-ն է՝ Սննդամթերքի ու դեղորայքի վարչությունը (Food and Drug Administration)։ IQOS-ի մասին FDA-ի եզրակացություններին են սպասում տարբեր երկրների գիտական հաստատություններ և տարբեր երկրների կառավարություններ՝ հստակ օրենսդրական կարգավորումներ անելու համար։
FDA-ը ԱՄՆ-ի առողջապահության և սոցիալական ծառայությունների նախարարությանն առընթեր սննդամթերքի և դեղամիջոցների վերահսկողություն իրականացնող մարմին է:
FDA-ը պատասխանատու է սննդամթերքի, դեղամիջոցների, կոսմետիկայի, ծխախոտային արտադրանքի, անասնաբուժական արտադրանքի և այլ կատեգորիայի որոշ ապրանքա-տեսակների որակի վերահսկողության համար, ինչպես նաև վերահսկողություն է իրականացնում տվյալ ոլորտում օրենսդրության և ստանդարտների պահպանման մասով։ FDA-ի որոշումներով առաջնորդվում են ոչ միայն ԱՄՆ օրենսդիր մարմինները, այլև շատ այլ երկրներ։ FDA-ն արդեն մեկ տարուց ավելի է, ինչ զբաղվում է IQOS- ի, ծխախոտի տաքացման համակարգերի և նվազեցված ռիսկի պոտենցիալ ունեցող այլ ապրանքատեսակների ուսումնասիրությամբ։ Հունվարի 24-ից 25-ը FDA-ի ծխախոտային արտադրանքների փորձագիտական հանձնաժողովը (Tobacco Product Scientific Advisory Committe) քննարկում էր թութունի տաքացման IQOS համակարգը։ Շնորհիվ առցանց հեռարձակման, աշխարհի ամենահայտնի լրատվամիջոցների ներկայացուցիչները հնարավորություն ստացան ուղիղ եթերում հետևել հանձնաժողովի նիստին: Փորձագիտական հանձնաժողովի գնահատականը FDA որոշում չէ և կրում է խորհրդատվական բնույթ, այնուամենայնիվ, որոշում կայացնելիս FDA գրասենյակը սովորաբար հիմնվում է փորձագիտական հանձնա-ժողովի առաջարկությունների վրա:
Փորձագիտական հանձնաժողովի գնահատականը FDA որոշում չէ և կրում է խորհրդատվական բնույթ։
FDA-ի կողմից հրավիրված փորձագիտական հանձնաժողովի եզրակացությունը
Ծխախոտային արտադրանքներով զբաղվող FDA հանձնաժողովը հաստատել է, որ IQOS ծխախոտի տաքացման համակարգը արտազատում է զգալիորեն պակաս վնասակար նյութեր, քան սովորական ծխախոտը: Բացի այդ, հաստատվել է նաև, որ մարդու օրգանիզմի վրա IQOS գոլորշին ավելի քիչ ազդեցություն ունի, քան սիգարետի ծուխը։
Միևնույն ժամանակ, հանձնաժողովը չի հաստատել, որ ծխախոտից նիկոտինի մատակարարման այլընտրանքային համակարգերին անցնելը երկարաժամկետ հեռանկարում նվազեցնում է ծխելու հետ կապված հիվանդությունները և մահացությունը:
Առաջին եզրակացությունը, որ կարելի է անել, այն է, որ սա լավ նշան է և՛ սպառողների, և՛ նվազեցված ռիսկով արտադրանքներ արտադրող ընկերությունների համար: Երկրորդ եզրակացությունը որոշ չափով սպասելի է. երկարաժամկետ ազդեցության վերաբերյալ եզրակացություններ անելու համար անհրաժեշտ է երկարատև դիտարկումներ անցկացնել: Օրինակ, բջջային հեռախոսները լայն տարածում գտան 90-ական թվականներին: Արդեն անցել է գրեթե 30 տարի, սակայն գիտնականները դեռևս միասնական կարծիք չունեն մարդու առողջության վրա դրանց ազդեցության վերաբերյալ:
Ակնկալում ենք, որ IQOS-ի և ծխախոտի տաքացման տեխնոլոգիաների վերաբերյալ FDA-ի ընդլայնված եզրակացությունը կհրապարակվի մինչև տարեվերջ:
Եզրակացություններ
IQOS-ը ծխախոտի տաքացման համակարգ է, որը ծխողների համար պակաս վնասակար այլընտրանք է: Ամբողջական տեղեկատվությունը հասանելի է www.iqos.am պաշտոնական կայքում։
FDA-ի կողմից հրավիրված փորձագիտական հանձնաժողովը հաստատել է, որ ծխախոտի տաքացման համակարգը սիգարետի համեմատ զգալիորեն քիչ վնասակար նյութեր է արտազատում: Այնուամենայնիվ, հանձնաժողովը չի հաստատել, որ ծխախոտից նիկոտինի մատակարարման այլընտրանքային համակարգերին անցնելը երկարաժամկետ հեռանկարում նվազեցնում է ծխելու հետ կապված հիվանդությունները և մահացությունը: IQOS-ի և նմանօրինակ արտադրանքների վերջնական կարգավիճակը ԱՄՆ-ի օրենսդրության համատեքստում որոշվելու է FDA-ի եզրակացության հիման վրա։
FDA-ի համաձայն, IQOS-ը զգալիորեն պակաս վնասակար նյութեր է արտանետում, քան սովորական ծխախոտը: Բացի այդ, մարդու օրգանիզմի վրա IQOS գոլորշին ավելի քիչ ազդեցություն ունի, քան սիգարետի ծուխը։ Այնուամենայնիվ, տեղեկությունները դեռևս բավարար չեն, որպեսզի եզրակացություններ արվեն երկարաժամկետ հեռանկարում առողջության վրա ազդեցության վերաբերյալ։
Ի՞նչ այլ մեթոդներով կարելի է նվազեցնել ծխելու հետ կապված ռիսկերը
Ծխելու հետ կապված ռիսկերի նվազեցման ամենալավ և ամենաճիշտ տարբերակը ծխելուց մեկընդմիշտ հրաժարվելն է: Սակայն շատ ծխողներ պատրաստ չեն հրաժարվել իրենց սովորությունից, միաժամանակ կդիտարկեին պակաս վնասակար այլընտրանքներ։
Ծխողներին վաղուց ծանոթ են էլեկտրոնային սիգարետը և վեյփը: Այդ արտադրանքները նույնպես համարվում են ավելի պակաս վնասակար այլընտրանքներ՝ բարձրորակ սարքեր և դրանց համար նախատեսված բարձրորակ միջուկներ ձեռք բերելու պայմանով։ Էլեկտրոնային սիգարետը լիցքավորվում է նիկոտին պարունակող հեղուկով, որը ջերմության ազդեցությամբ փոխակերպվում է գոլորշու։ Այսպիսով, ծխողը ստանում է նիկոտին՝ զերծ մնալով այրման հետևանքով առաջացած վնասակար նյութեր ներքաշելուց: Սակայն ո՛չ էլեկտրոնային սիագերտը, ո՛չ էլ վեյփը այդպես էլ չդարձան սիգարետը փոխարինող լիարժեք այլընտրանք: Վեյփերը մնացին էքսպերիմենտների և էկզոտիկ համերով գոլորշու սիրահարների համար լուծում։ Էլեկտրոնային սիգարետը նույնպես չգտավ իր տեղը: Շատ ծխողներ փորձեցին օգտվել դրանից, սակայն կարճ ժամանակ անց վերադարձան սիգարետ ծխելուն, քանի որ համը, զգացողությունները և օգտագործման ծիսակարգը շատ էին տարբերվում:
IQOS-ն այդ առումով ավելի առաջ է գնացել։ Այն աշխատում է ոչ թե հեղուկներով, այլ բնական թութունով: Դրա շնորհիվ համն ու ծիսակարգը առավելագույնս նման են ծխողների համար սովորականին: Արտադրողի կողմից անցկացրած շուկայի հետազոտությունը ցույց է տալիս, որ ծխողների 75%-ը, ովքեր փորձել են IQOS, անցել են դրա օգտագործմանը: