Երևան, 06.Դեկտեմբեր.2025,
00
:
00
ՀՐԱՏԱՊ


Տնտեսական հեղափոխության միֆը. իշխանությունը՝ պատասխանատվությունից դուրս

ՎԵՐԼՈՒԾԱԿԱՆ

Աշխարհին երեք տնտեսական հեղափոխություն է հայտնի: Ագրարային հեղափոխություն, երբ նախամարդը հայտնաբերեց բրիչը ու սկսեց զբաղվել հողագործությամբ: Ինդուստրիալ հեղափոխությունը, երբ հայտնվեցին առաջին հաստոցները, և տեխնոլոգիական հեղափոխությունը, որում ապրում ենք մենք՝ համացանց, համակարգիչ, 3D պրինտեր և այլն: Այլ տնտեսական հեղափոխություն հայտնի չէ: Սա՝ ակադեմիական իմաստով:

Առավել սիրողական կամ քաղաքական իմաստով տնտեսական հեղափոխություն կարելի է կոչել տնտեսակարգի փոփոխությունները, օրինակ՝ կապիտալիզմից սոցիալիզմ անցումը, կամ ֆեոդալիզմից կապիտալիզմ: Տնտեսական կուրսի փոփոխություն կարելի է անվանել նաև առավել սոցիալականից պակաս սոցիալական տնտեսության անցումը, կամ հակառակը: Մի խոսքով, անկախ ակադեմիական, թե քաղաքական կոնտեքստից, տնտեսական փոփոխություն, հեղափոխություն, կուրսի փոփոխություն ձևակերպումները ենթադրում են համակարգային փոփոխություններ, կարգի փոփոխություններ:

Հայաստանում հայտարարված տնտեսական հեղափոխության ծրագիրը ոչ միայն հեղափոխություն չէ, ոչ միայն չի հավակնում տնտեսակարգի կամ կուրսի փոփոխության, այլև եղած կուրսի վերափոխում է, ընդ որում նախորդից էլ մինիմալիստական հավակնություններով: Տնտեսական ներկա ծրագրի հեղափոխական բաղադրիչն, ըստ այդմ, ընդամենը էմոցիոնալ ֆոն է, ինչպես օրինակ հեղափոխական շաբաթօրյակը:

Բայց խնդիրն, իհարկե, ոչ այդքան հասկացության ձևախեղումն է ու դրա մանիպուլ յացիոն կիրառումը, այլ այն, որ բարձրագոչ հայտարարությունների ու սպասելիքների տակ բովանդակային իմաստով ոչ միայն չկա որևէ հեղափոխական բան, այլև չկա որևէ առաջընթացի ծրագիր: Ավելին՝ ինչպես երեկ խորհրդարանում ունեցած ելույթի ժամանակ պարզվեց, հեղափոխության տնտեսական բաղադրիչի հաջողելու գրավականը քաղաքացիների տնտեսական պատասխանատվության դաշտում է: Ինչպես քաղաքական, այդպես էլ տնտեսական հեղափոխությունը, փաստորեն, իրականացնելու են հասարակ քաղաքացիները կամ էլ չեն իրականացնելու: Մնում է այս ամենում հասկանալ իշխանության անելիքը:

Կենսաթոշակային համակարգը պետք է համապատասխանեցվի սպառողական զամբյուղին և գնաճին․ Ցոլակ ԱկոպյանԽորհրդային «բուլդոգներ». ինչպե՞ս ստեղծվեց ժամանակի ամենախոշոր բեռնատարներից մեկը. «Փաստ»Արցախից տեղահանված ընտանիքների բնակապահովման ծրագրում փոփոխություններ են տեղի ունեցել Տավրիչեսկի Պալատում ելույթ ունենալը մեծ պատիվ է. Մհեր ԱվետիսյանՓաշինյանը փորձում է խափանել Եպիսկոպոսաց ժողովը Բրիտանական ազդեցությունը աճում է Հարավային Կովկասում ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ (6 ԴԵԿՏԵՄԲԵՐԻ).Հայաստանում կայացել է սահմանադրական փոփոխությունների հանրաքվե. «Փաստ»Կրեմլում բացահայտել են Ուկրաինայի հարցով խաղաղ պլանի հավանական հեղինակին Ինչպե՞ս փոխել երկրի զարգացման դինամիկան․ Արմեն Գևորգյան Բրյուսելում հիշել են «Մոլդովայի օրինակը» և խոստացել «աջակցել» Հայաստանին. նախընտրական ի՞նչ գումարներ է ուղարկում ԵՄ-ն. «Փաստ»18-ամյա մի երիտասարդ մետրոյի դատարկ վագոնում այրել է անծանոթի. ՏԵՍԱՆՅՈՒԹԱշխարհաքաղաքական վեկտորները՝ ուկրաինական պատերազմի ֆոնին. «Փաստ»Tesla-ի արևային վահանակներ. Ընկերությունը վերադառնում է բիզնեսին և ԱՄՆ-ում թողարկում է նոր մոդել Մբապեն արձագանքել է ԱԱ-2026-ի վիճակահանությանը Կճոյան-Փաշինյան եղբայրություն, Եկեղեցին ԿԳԲ-ական մեղադրանքների լույսի ներքո Այն մասին, թե ինչպես կեղծ «ժողովրդավարության բաստիոնը» Եվրոպայի լրիվ իրական հակառեկորդ է սահմանել. Ավետիք ՉալաբյանԱյս անձնավորության համար մարդիկ կարծես պարզապես վիճակագրական ցուցանիշ են․ Հրայր Կամենդատյան Եթե Փաշինյանը հաջողության հասնի, Բաքվի և Անկարայի դիրքերն ակնհայտորեն կամրապնդվեն. «Փաստ»Ողբերգական վթար՝ Երևանում, 1 մարդ մաhացել է, ևս մեկը՝ վիրավnրվել, «Tesla»-ի 29-ամյա կին վարորդը եղել է ոչ սթափ. նոր մանրամասներ Shamshyan-ից Խոստացան ինքնիշխանություն, բերեցին ավելի մեծ կախվածություն և վտանգներՀԷՑ-ի լիցենզիայի չեղարկումը՝ քաղաքական ճնշման և գույքի բռնազավթման վտանգավոր նախադեպ Տարադրամի փոխարժեքները դեկտեմբերի 6-ին «Դավիթս ասում էր՝ երազանքս է, որ Ղարաբաղում ծառայեմ». Դավիթ Չաքրյանն անմահացել է հոկտեմբերի 16-ին. «Փաստ»Եկեղեցու վրա նոր ճնշումը՝ պետության ներգործության վտանգավոր սահմանում Ի՞նչն է Հայաստանում խանգարում կինոինդուստրիայի զարգացմանը. «Փաստ»Մի քանի ժամ ջուր չի լինելու Պռոշյան փողոցում 7 մեքենա է բախվել. կա զոհ 2026 թվականի սեղանի պարտադիր ուտեստը. հրե ձին է պարտադրումՎտանգավոր հուշագիր. ինչի՞ց է իրականում տուժում Հայաստանը. «Փաստ»Որո՞նք են դեկտեմբերի 4 անբարենպաստ օրերը, որոնց ընթացքում պետք չէ պլանավորել ոչինչ Օրվա աղոթք«Հրապարակված փաստաթղթերով իշխանության՝ մինչ այժմ առաջ քաշած թեզերը հօդս են ցնդել». «Փաստ»Խնայբանկում դրամական ավանդներ ունեցած ո՞ր քաղաքացիները փոխհատուցում կստանան 2026 թվականին. «Փաստ»Հաջորդ իշխանությունը ստիպված է լինելու ամեն ինչ սկսել զրոյից. «Փաստ»Ամբողջ երկիրը դարձել է Փաշինյանի վախերի ու տագնապների պատանդը. «Փաստ»Խիստ վտանգավոր մեսիջներ Արևմուտքից. «Փաստ»ԱԱ-2026. Կայացավ խմբային փուլի վիճակահանությունը Բաքվում շարունակվում է ապօրինաբար պահվող Ռուբեն Վարդանյանի դեմ դատական ֆարսը «Նուբարաշեն» ՔԿՀ-ի օպերատիվ բաժնի պետը ծեծի է ենթարկել ռեժիմի աշխատակցին Ռուսաստանը և Հնդկաստանը սկսում են համագործակցություն անօդաչու թռչող սարքերի ոլորտում Երմակի տան խուզարկության ժամանակ հայտնաբերվել է վուդու տիկնիկ, բազմաթիվ հայելիներ և տարօրինակ սրբապատկերներ Թրամփը մինչև Սուրբ Ծնունդ կհայտարարի Գազայում խաղաղության գործընթացի 2-րդ փուլի մեկնարկի մասին Անկարայում ԱՄՆ դեսպանը խոսել է հայ–թուրքական սահմանի բացման հնարավորությունից Կոտայքի մարզում «Kia»-ն կողաշրջվել է Արման Թաթոյանը առաջարկ է ներկայացրել Ալիևին Երևանյան միջազգային թատերական 3-րդ փառատոնը, հյուրերն ու հետաքրքիր դրվագները Ճակատ ճակատի բախվել են «Toyota»-ն ու «ՎԱԶ 2121»-ը․ կա վիրավոր Հայաստանի կալանավայրերը լի են դատավճիռ չունեցող մարդկանցով․ Ավետիք Չալաբյան Հովհաննես Բաչկովը տեխնիկական նոկդաունով հաղթեց մրցակցին Մի շարք երկրներ հրաժարվել են «Եվրատեսիլ 2026» երգի մրցույթից՝ Իսրայելի մասնակցության պատճառով