Քաղաքացու օր՝քաղաքացու հաշվին
ՀԱՍԱՐԱԿՈՒԹՅՈՒՆԱյսօր Հայաստանում առաջին անգամ պաշտոնապես նշվում է Քաղաքացու օրը։ Տոնի շուրջ, ըստ ամենայնի, չկա քաղաքական կամ հասարակական կոնսենսուս, ու դա բնական է, որովհետև ակնհայտորեն գործ ունենք մեկ տարի առաջ տեղի ունեցած իրադարձությունները ֆետիշացնելու ձգտման հետ, ինչը չի կարող միանշանակ ընկալվել նույնիսկ այն մարդկանց կողմից, որոնք ակտիվորեն մասնակցել են հեղափոխությանը։
Նախ՝ սկզբունքորեն հասկանալի չէ, թե ինչ բովանդակություն է ունենալու այսօրվա տոնը։ Եթե իրերը կոչենք իրենց անունով, ապա Քաղաքացու օր ձևակերպումն ինքնին անհեթեթ է։ Քաղաքացին որևէ նորմալ, ժողովրդավարական պետության հիմնական սուբյեկտն է, նույնիսկ ավելի կարևոր կատեգորիա, քան՝ խորհրդանիշները։ Համենայն դեպս, այդպիսի ընկալում կա քաղաքակիրթ աշխարհում, որին ինտեգրվելու ցանկություն ունի Հայաստանը։
Այդ տրամաբանությամբ՝ քաղաքացու համար արժևորված պետք է լինեն տարվա բոլոր օրերը, որովհետև պետության, իշխանության ֆունկցիոնալության հիմնական նպատակը հենց քաղաքացին է։ Այս հարթության վրա առանձին տոն արձանագրելն իրապես հիմնավորված չէ, մանավանդ, որ ժողովրդավարական հասարակություններում քաղաքացիական հստակ հատկանիշ ունի Սահմանադրության օրը։
Սահմանադրության օրը հենց քաղաքացու օրն է, ու ամենևին էլ հարկ չկար պետական տոնացույցը ծանրաբեռնել լրացուցիչ տոնով, ինչն ավելի շատ թելադրված էր ոչ թե ռացիոնալ փաստարկներով, այլ քաղաքական նպատակահարմարությամբ, նույնիսկ սուբյեկտիվիզմով։ Ավելին՝ Հայաստանի թերևս հիմնական տոնը՝ Անկախության օրը, նույնպես քաղաքացիականության ընդգծված ենթատեքստ ունի. Երրրոդ հանրապետությունը ստեղծվել է, կամ Հայաստանի անկախությունը վերականգնվել է ինքնորոշման ճանապարհով, Հայաստանի քաղաքացիները մասնակցել են հանրաքվեին ու ձևավորել են պետություն՝ դառնալով դրա հիմնական սուբյեկտները։
Մյուս կարևոր հանգամանքն այն է, որ չի կարելի տպավորություն ստեղծել, թե Երրորդ հանրապետության պատմությունը սկսվել է թավշյա հեղափոխությամբ։ Հաստատապես անցած քսանութ տարիներին եղել են քաղաքացիական դրսևորման բազմաթիվ դրվագներ, որոնք նշանակալի դերակատարություն են ունեցել մեր երկրի կյանքում։ Առավել ևս՝ չի կարելի ֆետիշացնել այն իրադարձությունը, որն, ըստ էության, դարձել է գործող իշխանության ձևավորման հիմքը։ Տոները սկզբում արմատավորվում են հասարակական գիտակցության մեջ, դառնում են նրա մշակույթի, նույնիսկ կենցաղի մի մասը, այնուհետև՝ ֆորմալիզացվում, պաշտոնականացվում են պետության կողմից։ Մեր պարագայում հիմա գործում է հակառակ տրամաբանությունը, երբ պետությունը հռչակում է մի տոն, որի առաքելության ու բովանդակության մասին պատկերացում չունեն անգամ իշխանությունները։ Տպավորություն է, որ Նիկոլ Փաշինյանի թիմը պատմականացնում է այն իրադարձությունը, որի շնորհիվ եկել է իշխանության։ Շատ ավելի տրամաբանական կլիներ, որ Հայաստանում անցած տարի տեղի ունեցած հեղափոխության քաղաքական, պատմական, սոցիալական նշանակությունը գնահատվեր տարիներ անց, երբ հասարակությունն իրապես, առանց էմոցիաների հնարավորություն կունենար գանահատել դրա հետևանքները՝ համապարփակ, ամբողջության մեջ։ Ու շատ ավելի տրամաբանական կլիներ, եթե անցյալ տարվա իրադարձությունները քաղաքական, պատմական հարթության վրա արժևորվեին այլ իշխանության օրոք, որն օրգանապես կապ չէր ունենա հեղափոխական հարթակի հետ։ Հավատացեք՝ այդ դեպքում Քաղաքացու օրը, եթե դրա անհրաժեշտությունն, այնուամենայնիվ կա, իր մնայուն, հաստատուն տեղը կգտներ Հայաստանի պետական տոնացույցում։
Շատ կարևոր նշանակություն ունի խնդրի, այսպես կոչված, գեղագիտական կողմը։ Այսօրվա տոնին նվիրված «Միտքդ վառ պահի՛ր» կարգախոսով պաստառները, մեղմ ասած, համահունչ չեն օրվա խորհրդին, էլ չեմ խոսում դրանց գեղարվեստական որակի մասին, այն կոնտրաստի մասին, երբ գեղջկական, տարազային պատկերներով արժևորվում է քաղաքացիականությունը՝ մեզ ավելի շատ տանելով անցյալ ու չարտացոլելով ապագայի տեսլական։
Մե՞ծ է արդյոք այսօրվա տոնի համար պետբյուջեից դուրս գրված գումարի չափը։ Որևէ մասշտաբային սոցիալական խնդրի լուծման համար 124 միլիոն դրամը ոչ մի կերպ բավարար գումար չէ. այս հարցում ես սկզբունքորեն համաձայն եմ կառավարության աշխատակազմի ղեկավար Էդուարդ Աղաջանյանի տեսակետի հետ։ Մյուս կողմից՝ նույնիսկ մեկ դրամն է շռայլություն, եթե այն ծախսվում է տոնի համար, որը չունի բովանդակություն ու բացառապես քաղաքական կոնյուկտուրայի արդյունք է։ Խնդիրն ունի մեկ այլ սկզբունքային ենթատեքստ. այսօրվա տոնի կազմակերպման հարցում բոլոր առումներով պետք է նվազագույնի հասցվեր պետության մասնակցությունը ու շեշտը դրվեր ինքնաբուխ միջոցառումների վրա, եթե, իհարկե, մեր քաղաքացիները տոնն իրենցն են համարում։
Մի խոսքով՝ այսօր վերածնվեց կոմունիստական անցյալի ևս մեկ բաղադրիչ, այսպես կոչված «գաղափարականացված» տոները։ Այսօր նոր իշխանության «նոյեմբերի 7»-ն է։ Շնորհավոր:
ՍՈՒՐԵՆ ՍՈՒՐԵՆՅԱՆՑ
Հայաստանի Գիտությունների ակադեմիայում տեղի ունեցավ Ռուսաստանի առաջատար համալսարանների ցուցահանդես և շնորհանդես
Հրդեհի ահազանգ. Մյասնիկյան պողոտայում մեքենա է այրվում
Կամ բոլորս միասին պայքարում ենք ինքնիշխան Հայաստան ունենալու համար, կամ մեր հայրենիքը ադրբեջանացվում է․ Էդմոն Մարուքյան
«Մեր ձևով» շարժմանն է միացել արդեն 11,000-րդ կամավորը, ինչը խոսում է մարդկանց` հայրենիքի հանդեպ պատասխանատվության բարձր զգացման մասին
Եվս մեկ տեսանյութ Վայոց Ձորի մարզ իրականացրած աշխատանքային այցից․ «Մեր ձևով»
Հովիկ Աբրահամյանը կապ չունի 5330 հա հողատարածքի վարձակալության հետ
Բեռլինը կործանիչներ է տեղակայում Լեհաստանում՝ ռուսական անօդաչու թռչող սարքերի ներխուժումից հետո
Կարագուլյանի և Թովմասյանի մասնակցությամբ «Անորան» դարձել Է Google-ի որոնման ամենանորաձև ֆիլմը
ՀՀ-ում կարմրուկի տեղական դեպքեր չեն գրանցվել 2024 թվականի սեպտեմբեր ամսից․ ՀՎԿԱԿ
«Առաջարկ Հայաստանին» նախագծի շրջանակներում երիտասարդների համար հայտարարված մրցույթի արդյունքներն ամփոփվել են․ Իվետա Տոնոյան
Արամ Ա Վեհափառ Հայրապետը կմեկնի Կիպրոս
Մրգաշատ գյուղում այրվել է անասնակեր
ԿԳՄՍ նախարարության պաշտոնական կայքում հրապարակված լուրը, ըստ որի՝ Հասմիկ Ավագյանն ընդունել է Յուրի Սաքունցին, սպորտային քաղաքականության անտեղյակության դասական օրինակ է
Դատարան են հանձնվել Զորականում անչափահասին առևանգած մեղադրյալների վերաբերյալ քրեական վարույթի նյութերը
«Ո՞նց կարելի էր ստանալ այսպիսի պլան և չընդգրկել բանակցություններում». ընդդիմությունը վստահ է՝ կարելի էր խուսափել պատերազմից
Արտառոց դեպք՝ Երևանում
Դպրոցներում վիրուսները գլուխ են բարձրացրել․ դասարանում 28 երեխայից 4 հոգի է դասի եկել
ԱրարատԲանկը մասնակցել է WEPs «Կանանց հզորացման սկզբունքները Հայաստանում» համաժողովին
Արմավիրի պարեկները հայտնաբերել են խարդախության մեղադրանքով հետախուզվողի
Յունիբանկի անժամկետ պարտատոմսերը ձեռք բերվեցին գրեթե մեկ օրում
«Զանգեզուրի միջանցքը» ռազմավարական նշանակություն ունի․ Թյուրքական պետությունների կազմակերպության ղեկավար
Սյունիքի կայուն զարգացումը շարունակում է մնալ առաջնահերթություններից․ Վահագն Խաչատուրյանը՝ Սյունիքի մարզպետին
10 հազար դոլար․ Երևանում անօրինական միգրացիա կազմակերպելու դեպք է բացահայտվել
Հայաստանում շրջանառվում են ռինովիրուսի, բոկավիրուսի, ադենովիրուսների, պարագրիպի հարուցիչները, կորոնավիրուսային հիվանդության հարուցիչներ, նաև գրիպի A տեսակի վիրուս. ԱՆ
Ինչի մասին է վկայում ձեռքի քորը
«Եթե ձեր ընտրած մասնագիտությունը թեկուզ աննկատ ծառայի մարդկանց, ձեր գործը կդառնա աղոթք». «Դասավանդիր հանուն Հայաստանի»-ն փոխում է կրթության որակը
Դիվանագիտական նորմերի խախտում. Ռուսաստանից արձագանքել են Փաշինյանին
Մեսսին չի մասնակցի Ֆինալիսիմային․ արգենտինացին հանդես է եկել հայտարարությամբ
Ժողովրդի կամքը հիմա աննախադեպ կերպով ճնշվում է․ Մենուա Սողոմոնյան
Մեծ մենաշնորհները պետք է ազգայնացվեն, դրանք պատկանում են ժողովրդին․ Հրայր Կամենդատյան 
Եվրոպայի Հայկական Միությունների Ֆորումի Նախագահությունը նախաձեռնել է Հայ Առաքելական Եկեղեցու և Հայաստանում Քրիստոնեության պաշտպանության նախաձեռնող խումբ
42-ամյա կնոջը սպանողին գտել են․ ով է նա. մանրամասներ
Արշակ սրբազանը այս վարչախմբի պատվերով կալանավորված 4-րդ եպիսկոպոսն է. Մենուա Սողոմոնյան
Ադրբեջանը Եվրոպայում խաղաղասեր է ձևանում, բայց հակառակն է անում
Իշխանության` ամեն գնով պահպանումը ուղիղ ճանապարհ է դեպի բռնապետություն․ Հովհաննես Իշխանյան 
Ինչ է սպասվում դեկտեմբերի 10-13-ը. կարևոր
ԶՊՄԿ-ի համար ակնհայտ է, որ հանքարդյունաբերությունը, հակառակ տարածված միֆի, իրականում գիտահեն ճյուղ է. Արմեն Ստեփանյան
Փաշինյանական իշխանությունը նույնիսկ քրգործերն է փնթի կարում
Դեպի ուր է տանում քեզ ճակատագիրը. ընտրիր պատկերը
Սամվել Կարապետյանի ապօրինի կալանքի երկարաձգման դեմ մեր բողոքները վարույթ են ընդունվել. Արամ Վարդևանյան
Կանխել են քաղաքացու ինքնաuպանության փորձը Հաղթանակ կամրջից․ ինչ է հայտնի
Բոլոր քննիչները, դատավորները Աստծո անեծքին ու պատժին են արժանանալու, մղկտալու են ամբողջ կյանքում
Հայաստանի երրորդ գյուղում մարդիկ ոչ մի բանով չեն զբաղվում, իշխանությունն ասում է` Սերժ Սարգսյան, Ռոբերտ Քոչարյան. Նարեկ Կարապետյան (տեսանյութ)
Կենսաթոշակները 50%- ով պետք է բարձրանան. «Հայաքվեն» ստորագրահավաք է նախաձեռնում. ասուլիս
Հորոսկոպի 3 նշան, որոնց կայցելի դժբախտությունը այս տարվա վերջին
Փաշինյանի ձեռամբ ադրբեջանցի հատուկ ջոկատայինները, պատրաստված խմբերը գալու են ու շատ «խաղաղ» տեղավորվելու են Հայաստանում. ադրբեջանագետ
Եվրամիության արևային հզորությունները հինգ տարում կրկնապատկվելու են
Արշակ Սրբազանը կալանավորվեց 2 ամսով
Խաղաղության պատրանք․ Փաշինյանի խոստումներն ու մեր իրականությունը
Քաղբանտարկյալ տերմինը Արշակ սրբազանի նկատմամբ այնքան էլ կիրառելի չէ 
